سینماروزان: سازمان‌ها و ارگان‌های ارزشی که ردیف بودجه خوبی هم دارند در سالهای اخیر تلاش زیادی کرده‌اند برای تولید مستندهایی ارگانی درباره آدمها و اتفاقات دوران پهلوی؛ این قبیل مستندها هرچند به‌لحاظ خط فکری اغلب نتیجه‌گیری واحدی دارند ولی به‌خاطر امتیاز بهره‌مندی از آرشیو فیلمهای باکیفیت بجامانده از آن روزگار- که پیشتر فقط نصیب شبکه‌های ملون ماهواره‌ای می‌شد- مورد توجه قرار می‌گیرند.
امیر تاجیک مدیر سابق شبکه مستند تلویزیون مشغول ساخت مستندی درباره دوران پهلوی و با محوریت اردشیر زاهدی است. اینکه این مستند هم یکی از همان پروژه‌های ارگانی است یا نه را نمی‌دانیم ولی اینکه در دوران التهابات ارزی تاجیک برای تولید این مستند، گفتگوهایی رودررو با اردشیر زاهدی در سوییس(!) داشته جالب توجه است.
امیر تاجیک درباره چرایی رفتن به سراغ اردشیر زاهدی به “شرق” گفت: حدود يک سال است که درگير توليد مستندی پرتره از آقاي اردشير زاهدي با عنوان «آخرين ديپلمات» هستم. شخصيت فيلم، فرزند فضل‌الله زاهدي (نخست‌وزير منصوب شاه پس از سقوط دولت دکتر مصدق) و داماد محمدرضا پهلوي است. او در دوران نخست‌وزيري هويدا، سکان‌دار وزارت امور خارجه بود و هنوز هم در مسائل بين‌المللي با يادداشت‌ها و مقالاتش درباره مسائل ايران اظهارنظر مي‌کند. پس از مدت‌ها تحقيق درباره آقاي زاهدي، تصميم گرفتم فيلمي از او با هدف روايت شفاف‌تر از دوران حکومت پهلوي دوم و جزئيات ناگفته‌اش توليد کنم. بنابراين در دو نوبت و به فاصله پنج ماه کار تصويربرداري فيلم را در شهر مونتروي سوئيس، محل سکونت آقاي زاهدي، انجام دادم. فيلم ۷۰ دقيقه است و تيزر آن به‌زودي رونمايي مي‌شود.
تاجیک درباره منابع مطالعاتی تولید فیلم اردشیر زاهدی گفت: بنده با علاقه‌اي که به موضوع فيلم داشته‌ام، وقت و انرژي زيادي صرف کار کرده‌ام. سعي داشتم اسناد جذاب، ديده‌نشده يا کمتر ديده‌شده‌اي را جمع‌آوري کنم. از مهم‌ترين منابع فيلم، آلبوم‌ها و اسناد شخصي آقاي زاهدي بود که ايشان در اختيارم گذاشت. در فيلم با تصاويري جالب از زندگي ايشان مواجه مي‌شويم که تقريبا پيش از اين در جايي منتشر نشده است. علاوه بر تهيه و خريد تصاوير آرشيوي از مؤسسات داخلي و خارجي، به آرشيوهاي شخصي افراد در داخل و خارج از کشور دسترسي پيدا کردم که در مجموع مي‌توان گفت وجود اين اسناد و تصاوير تاريخي، روايت سومي از تاريخ را در فيلم به نمايش خواهد گذاشت.
تاجیک افزود: زاهدی زندگي پرحادثه‌اي داشته‌اند. در کنار پدرش، در مهم‌ترين رويدادهاي سياسي و اجتماعي ايران و جهان در دهه‌هاي ۳۰ تا ۶۰ شمسي حاضر بوده‌اند؛ از جدايي بحرين از ايران که زاهدي خودشان را مقصر مي‌دانند تا دفاع از جزاير سه‌گانه که براي حفظ آن تا رويارويي نظامي هم پيش رفتند! امروز ايشان از سياست‌هاي کشورمان در حوزه‌هاي بين‌الملل، علوم، دفاعي، کشاورزي و آموزشي دفاع مي‌کند و براي اينکه اعتراض خود را به زورگويي‌هاي کشورهايي همچون آمريکا نشان دهد، با هزينه خود مقاله نوشته و در روزنامه‌هاي کثيرالانتشار بين‌المللي چاپ کرده‌اند. زاهدي گرچه يکي از مشاوران عالي و امين شاه مخلوع بود، اما آشکارا از اشتباهات و رفتارهاي محمدرضا پهلوي انتقاد مي‌کند. با استناد به اسناد، برخي روايات تاريخي را براي اولين بار در فيلم بازگو مي‌کند. به نظرم داستان زندگي فردي اين‌چنيني، ارزش ديدن دارد.
تاجیک درباره مشکلات ساخت اين مستند گفت: توليد هر مستندي در داخل و خارج از کشور، مراحلي دارد که سخت و زمان‌بر است. شايد سخت‌ترين بخش کار، اقناع آقاي زاهدي بود. ايشان طبق روال با افراد مختلفي که درخواست مصاحبه‌هاي خبري داشته باشند، همکاري مي‌کند اما بنده براي اينکه بتوانم اعتمادشان را جلب و اجازه ورود به اندروني‌شان را پيدا کنم، زمان قابل توجهي صرف کردم. در نهايت تهيه آرشيو زمان زيادي را به خود اختصاص داد. اميدوارم ماحصل زحمات بنده و همکارانم در اين پروژه مورد توجه مخاطبان قرار گرفته و زواياي جديدي از تاريخ کشورمان را آشکار کند.
تاجیک تاکید کرد: مثل هر مستندساز ديگري، بنده هم مايل به ديده‌شدن فيلم از مديوم‌هاي مختلف هستم. اميدوارم رسانه ملي در ديده‌شدن بهتر اين فيلم کمک کند. در کنار اين، با توجه به پژوهش کامل و منحصربه‌فردي که همکارانم براي توليد فيلم داشتند، مايلم فيلم به عنوان سندي تاريخي – پژوهشي امکان اکران در دانشگاه‌ها و مراکز مطالعاتي را پيدا کند و در نهايت از فضاي مجازي براي بهتر ديده‌شدن فيلم کمک خواهم گرفت.
