سینماروزان: کیفیت برگزاری جشنها و جشنواره های رقابتی ادبی-هنری در ایران اغلب مورد بحث و نظر بوده و به دلایل مختلف که مهمترینش بی توجهی به کیفیت آثار و توجه به حامیان تولید است با انتقاد مواجه شده است.
کیهان خانجانی نویسنده مجموعه داستان «سپيدرود زير سي‌وسه‌پل»، رمان «بند محكومين» و مجموعه داستان «يحيای زاينده‌رود» در خلال گفتگویی تفصیلی با “اعتماد” این ایراد مهم جوایز ادبی-هنری را واکاوی کرده است.
کیهان خانجانی با اشاره به کیفیت جوایز هنری ایران گفت: همه آدم‌ها دوست دارند، دوست داشته باشند و دوست داشته شوند، ببينند و ديده شوند. هر كس بگويد نه به احتمال قوي تمام حقيقت را نگفته است. اما دو موضوع را نبايد از ياد برد، اول اينكه ما مي‌نويسيم تا جايزه بگيريم يا جايزه مي‌گيريم تا بهتر بنويسيم؟ جايزه محرك است نه مخدر، نبايد به آن معتاد شويم. آنچه مي‌ماند، اثر است و بس. اين را آثار كساني كه جايزه نگرفتند چون جويس و كافكا و سلين ثابت كرده‌اند. هر جايزه فقط بايد «اضطراب ناشي از مسووليت» ما را بيشتر كند تا مبادا اثر بعدي‌مان خوانندگان حرفه‌اي و منتقدان را مأيوس كند. جايزه وسيله است نه هدف.
این نویسنده ادامه داد: در ايران جوايز به خاطر نداشتن پشتوانه حتي وسيله هم نيستند، ترشح كننده آدرنالين مولف هستند تا همچنان کار کند! همين و بس.
خانجانی افزود: نكته دوم اينكه، جوايز بايد در خدمت متن باشند نه در خدمت نويسنده يا ناشر. حتي نوبل هم كه به يك عمر فعاليت نويسنده اختصاص مي‌يابد با توجه به يك يا چند اثر شاخص اوست. هر آن چيزي جز پرداختن به متن توسط داوران، قضاوت تاريخي براي آنها را به همراه خواهد داشت. ما در جوايز مطرح هنری دلسوزي براي فلان نويسنده جوان و پير و شعار‌هاي برون‌متني و… نداريم، فقط و فقط اثر داريم و لاغير. شك نكنيد كه غربال به دستان مي‌آيند و نتايج جوايز را با متن‌ها قياس مي‌كنند و حقايقي را خواهند گفت. برخي جوايز ما به جاي نقد ادبي، كار فرهنگي مي‌كنند، باعث تأسف است که جايزه را به شخص يا ناشر يا ايدئولوژي مي‌دهند نه به اثر. جايزه شخص معمولا در جوار جوايز ادبي برگزار مي‌شود مانند تقدير يا تجليل از فلان نويسنده. جوايز محل سرمايه‌گذاري روي متن است نه سرمايه‌گذاري روي اشخاص.
این نویسنده خاطرنشان ساخت: سرمايه‌گذاري روي نويسنده توسط ناشر صورت مي‌گيرد نه توسط جوايز ادبي. نبايد بگوييم: «آخي طفلكي، الهي بميرم، امسال هيچ چي بهش نرسيد.» مگر جايزه ادبي-هنری غذاي نذري است كه نگران باشيم به همه كس و همه نشر و همه شهري و همه تفكري برسد؟
