سینماروزان/محمدصادق عابدینی: در حالی که بخش انبوهی از محصولات تولیدی سالهای سینمای ایران مجال پخش در رسانه ملی را پیدا نمیکنند و همچنان تعلق خاطر رسانه ملی به محصولات دهه های شصت و هفتاد سینماست که به چشم میخورد اینکه به ناگاه در آستانه جشنواره فجر کلی از شبکه های تلویزیونی به سراغ تولید برنامه با محوریت سینما رفته اند جای سوال دارد.
به گزارش سینماروزان و به نقل از «جوان» زمانی که شبکه ۳سینما سیما اقدام به راه اندازی برنامه «هفت» کرد و قرار بود این برنامه تلویزیونی به عنوان «نود» سینمایی مطرح شود، سایر شبکه‌های تلویزیونی نگاه جدی به سینما نداشتند، اما اکنون رقابت بی‌معنایی در میان شبکه‌های تلویزیونی برای راه اندازی برنامه سینمایی به وجود آمده است. این رقابت در روز‌های نزدیک به جشنواره فیلم فجر، باعث ایجاد موج مصنوعی از فضاسازی برای سینما می‌شود. جالب این است که با وجود چنین پرداخت‌هایی در تلویزیون، همچنان اغلب محصولات سالهای اخیر سینما جایی در رسانه ملی ندارند و از آن سو رسانه ملی همسو با برخی از اهالی سینما نسبت به فراگیر شدن ابتذال در سینما هشدار می‌دهد.
زمانی که تلویزیون تنها دو شبکه تلویزیونی داشت، شبکه یک سیما برنامه «هنر هفتم» را با اجرای اکبر عالمی تولید می‌کرد؛ برنامه‌ای که در آن به جای پرداخت‌های ژورنالیستی به سینما، تلاش می‌شد سواد سینمایی بینندگان تلویزیون افزایش پیدا کند. این برنامه که در دهه ۷۰ از تلویزیون پخش می‌شد، از نظر پرداخت علمی به سینما، یکی از فاخرترین آثار سیماست. شبکه اول سیما بعد‌ها برنامه «سینما یک» را روی آنتن برد. این برنامه که رویکرد تحلیلی دارد تا به حال با چند تیم تولید شده و در نهایت غلام‌عباس فاضلی، منتقد کم حاشیه سینما اجرای آن را عهده دار شد. سینما یک نیز رویکرد خبری نداشته است.
راحت‌ترین نوع اسم‌گذاری برای برنامه‌های تلویزیونی انتخاب پسوند شماره شبکه برای عنوان برنامه است، مانند «سینما دو» که قرار بود رقیب برنامه «هفت» باشد، اما هیچ وقت موفق نبود. این برنامه تلویزیونی از ۱۱ آذرماه سال ۹۵ با سردبیری و اجرای «محمد خزاعی» آغاز به کار کرد. قرار بود سینما دو با رویکرد «بررسی سینمای اجتماعی ایران با نگاهی جامعه‌شناسانه» هر هفته تازه‌های سینمای ایران را مورد بررسی قرار دهد. محمد خزاعی در همان روز‌ها مصاحبه‌ای انجام داد و درباره رقابت با «هفت» گفت: رقابت «سینما دو» با «هفت» مثل این است که بگوییم، چون الان چند روزنامه سینمایی درمی‌آید دیگر نیازی به انتشار یک روزنامه جدید نیست، البته ممکن است رقابت بین روزنامه‌ها به وجود بیاید، اما من فکر می‌کنم مأموریت هر برنامه سینمایی که در حال شکل گرفتن است باید متفاوت باشد. ولی خیلی زود خزاعی ترجیح داد به کار‌های مهم تری، چون تهیه کنندگی فیلم در سینما و دبیری جشنواره مقاومت بپردازد. سینما‌دو هم بعد از مدتی تعطیلی به حامد عنقا، فیلمنامه نویس سریال‌های تلویزیونی سپرده شد. نه خزاعی و نه عنقا نتوانستند «سینما دو» را از حد یک برنامه متوسط بالاتر ببرند. سینما دو قرار است با ویژه برنامه جشنواره فجر، حضور جدی در فضای تلویزیون داشته باشد. این برنامه همچنین نگاهی به ۴۰ سالگی سینمای بعد از انقلاب اسلامی خواهد داشت.
سال ۸۹ بود که راه اندازی برنامه تخصصی نقد سینما در شبکه ۳ سیما مطرح شد. پیش از آنکه نامی برای این برنامه مطرح شود، عنوان «نود» سینمایی برای آن انتخاب شد؛ استدلالی که بر اساس آن قرار بود برنامه‌ای در قواره «نود» که برند فوتبالی شبکه ۳ بود، برای سینما تولید شود. فریدون جیرانی سردبیر و مجری این برنامه که «هفت» نامگذاری شده بود، رویکرد جدیدی را برای برنامه‌های سینمایی در تلویزیون در پیش گرفت. در همان ماه اول، جمشید گرگین مجری تلویزیون در یادداشتی به مانور «نود» سینمایی بودن برنامه هفت حمله کرد و نوشت: «آیا سینما به آن درجه از جذب تماشاگر رسیده که با فوتبال مقایسه کنیم؟!»، هفت تا امروز چند دوره حیات را پیش رو داشته است. حضور فریدون جیرانی، محمود گبرلو، بهروز افخمی و رضا رشیدپور، چهار فصل جداگانه را در تاریخ این برنامه رقم زده است که البته دوره رشیدپور بسیار کوتاه‌تر از آن بود که عنوان فصل به آن تعلق بگیرد و به یک جشنواره فجر ختم شد. شبکه ۳ سعی کرده به رغم تعطیلی‌های متعدد، برند «هفت» را حفظ کند. «هفت» قرار است با اجرای محمدحسین لطیفی برای جشنواره فجر به آنتن شبکه ۳ بازگردد.
علی اصغر پورمحمدی، پدر معنوی شبکه ۳ سیما و معاونت سابق سیما نمی‌خواست برنامه «هفت» رقیبی در تلویزیون داشته باشد برای همین زمانی که غلامرضا غلامی، مدیر وقت شبکه ۴ سیما اعلام کرد این شبکه برنامه «سینمای ایران» را تولید خواهد کرد، میان معاون و مدیر شبکه دعوا شد و در نهایت مدیر شبکه با حالت قهر استعفا کرد. در نهایت لابی‌های غلامی توانست نظر پورمحمدی را عوض کند و «نقد چهار» (سینمای ایران) با اجرای امیر شهاب رضویان از مهر ۱۳۹۴ روی آنتن رفت. مدتی بعد رضویان جای خود را به شجاع‌نوری داد و شجاع‌نوری هم بعد از چند اجرا رفت تا امیرحسین ندایی جایگزین وی شود. شبکه ۴ سیما بعد از تعطیلی بی‌سر و صدای این برنامه مدتی بدون برنامه سینمایی بود تا اینکه با تغییر مدیریت شبکه، برنامه جدیدی با عنوان «سینماگرام» را از هفته اول آبان ۹۷ روی آنتن فرستاده است. مجری اصلی این برنامه «شاهرخ دولکو» منتقد سینماست.
بهروز افخمی مجری فصل سوم برنامه هفت، در مصاحبه‌ای اعلام کرد قرار است برنامه‌ای را در شبکه ۵ سیما با محوریت سینما اجرا کند. بهروز افخمی گفت: «برنامه شبکه ۵ برنامه‌ای سینمایی با فضایی کاملاً متفاوت در خصوص سینمای بین‌الملل و هنر و فرهنگ است و به‌زودی وارد فاز تولید خواهد شد.» روابط عمومی سیما نام این برنامه را «فیلمساز» عنوان کرده که مأموریتش استعدادیابی در سینماست و در عین حال ویژه برنامه شبکه ۵ برای جشنواره فجر خواهد بود.
حمیدرضا مدقق خبرنگار و مجری شبکه خبر سیما از سال ۹۴ برنامه تلویزیونی «شهر فرنگ» را به منظور بررسی اخبار سینما اجرا می‌کند. امسال مدقق به عنوان یکی از مجری‌های نشست‌های رسانه‌ای فیلم‌های جشنواره فجر انتخاب شده و معلوم نیست آیا در کنار جلسات نقد برنامه شهرفرنگ را اجرا خواهد کرد یا خیر!
شبکه نمایش سیما در سال ۹۲ برنامه‌ای سینمایی با عنوان «سینمایش» را برای پوشش زنده جشنواره فجر راه اندازی کرد. این شبکه بعد از ۱۷ سال توانست پوشش زنده افتتاحیه و اختتامیه جشنواره فجر را داشته باشد. سینمایش با وجود اینکه فصل جدیدی در تلویزیون به وجود آورد، برنامه ماندگاری نبود.
جدید‌ترین برنامه تلویزیونی با رویکرد سینما، برنامه «میزانسن» شبکه شماست. این برنامه سینمایی با تهیه‌کنندگی پدرام کریمی جمعه شب‌ها از شبکه شما پخش می‌شود و علاوه بر سینما به تئاتر نیز می‌پردازد. این برنامه نیز برای جشنواره فجر ویژه برنامه خواهد داشت.
با توجه به تعدد برنامه‌های سینمامحور شبکه‌های سینما، این سؤال را باید مطرح کرد که سینمای ایران مگر چقدر ظرفیت دارد که شبکه‌های متعدد تلویزیونی سعی دارند حتماً برنامه سینمایی داشته باشند؟!
با توجه به تعدد برنامه‌های سینمامحور شبکه‌های سینما، این سؤال را باید مطرح کرد که سینمای ایران مگر چقدر ظرفیت دارد که شبکه‌های متعدد تلویزیونی سعی دارند حتماً برنامه سینمایی داشته باشند؟!
پیوند کوتاه: https://www.cinemajournal.ir/?p=54358
