سینماژورنال/پیمان اسماعیلی: اغلب این طور بود که انتقادات رسانه ای نسبت به مفاهیم ارائه شده در یک اثر نمایشی باعث توقیف آن میشد.
در برخی موارد هم این اداره نظارت بود که به توقیف یا تعدیل نمایشها مبادرت میکرد.
در پاره ای اجراها هم دادستانی با حکم مراجع قضایی جلوی امتداد نمایش را می گرفت.
به گزارش سینماژورنال با این حال در اتفاقی نادر نمایش “پاییز” که در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه می رفت به دستور رییس این تماشاخانه توقیف شده است و جالب توضیحات این رییس درباره دلایل توقیف است.
بازیگری که جملاتی را به نمایش اضافه کرده
مجید سرسنگی مدیر تماشاخانه ایرانشهر و مدیرعامل خانه‌هنرمندان درباره دلایل این توقیف گفته است: یکی از بازیگران حتی برخلاف میل و نظر کارگردان جملات و حرکاتی را به نمایش اضافه کرده است؛ جملاتی که توسط بازیگر گفته میشد نه تنها در بازبینی اول اثری از آنها نبود که مصداق بی‌توجهی و بی‌تعهدی به شرایط فرهنگی جامعه و نیز رواج لمپنیسم در تئاتر بود. ما چندین بار این موضوع را به گروه منتقل و خواهش کردیم این جملات و حرکات از نمایش حذف شود، اما متاسفانه نه‌تنها نتیجه مثبتی در بر نداشت، بلکه برعکس هرشب بر جملات رکیک افزوده میشد.
سرسنگی ادامه داده است: نهایتا خود من در تاریخ ١٧اسفند کار را یک‌بار دیگر دیدم و به این نتیجه رسیدم ادامه کار به این شکل نه‌تنها توهین به جامعه و ارزش‌های آن، بلکه اهانت به شعور تماشاگر و تئاتر کشور است. همان‌شب با کارگردان محترم صحبت کردم و ایشان نظر من را تایید کرد و مهلت گرفت تا این کار تصحیح شود. این مهلت به گروه داده شد اما متاسفانه در شب بعد نیز توافق ما انجام نشد و ازهمین‌رو تصمیم گرفتیم اجرای نمایش را توقیف کنیم.
کدام بازیگر باعث توقیف نمایش شده؟!
پرسشی که اینجا پیش می آید آن است که کدامیک از بازیگران نمایش دیالوگهایی افزون تر از نمایشنامه را به اثر اضافه کرده و باعث توقیف این نمایش شده است.
نمایش “پاییز” که یک بار هم در اوایل دهه هشتاد به کارگردانی نادر برهانی مرند روی صحنه رفته بود در بازه زمانی سالهای بعد از دفاع مقدس یعنی حد فاصل اواخر دهه شصت یا اوایل دهه هفتاد می گذرد. این نمایش پنج بازیگر اصلی دارد. بازیگرانی که جملگی ایفاگر اعضای مختلف یک خانواده هستند.
این بازیگران عبارتند از:
امیر جعفری: فرزند پسر خانواده که روحیاتی لمپن مابآنه دارد و برای کمک به امرار معاش خانواده سالها در ژاپن به کارگری پرداخته و در بازگشت به ایران از یک طرف به دنبال وصال با دختر محبوب خویش است و از طرف دیگر کنایه هایی می زند که اعضای خانواده که خرج آنها را می داده.
ناهید مسلمی: مادر خانواده؛ مادری آذری زبان و دلسوز که سعی می کند ویژگیهای تمامی مادران سنتی ایران را داشته باشد.
ستاره پسیانی: دختر خانواده که قرار است برایش خواستگار بیاید و همین ماجرای خواستگاری است که ماجراهایی را برایش رقم می زند چراکه پسر لمپن خانواده مخالف ازدواج است!
بهرام افشاری در نمایی از “پاییز”
بهرام افشاری: دایی خانواده؛ پیرمردی آلزایمری که مرتب سعی میکند درباره اتفاقات مختلف نظر دهد.
احمد کاوری: پسر دوم خانواده؛ پسری مذهبی که سالها در دفاع مقدس حضور داشته و فرمانده برخی عملیاتها بوده. او در بازگشت از جبهه ها بی آنکه چشم به مال دنیا و یا سوء استفاده از رزمندگی اش داشته باشد می کوشد با نوشتن مقالاتی برای نشریات درباره برخی معضلات اجتماع اظهارنظر کند.این رزمنده سابق علاقه ای هم دارد به یک همسر شهید که هیچ وقت جرأت ابراز آن را پیدا نمی کند.
بداهه پردازیهای دایی و خواهرزاده کار دست “پاییز” داد
به گزارش سینماژورنال در میان بازیگران “پاییز” امیر جعفری تکیه کلامهای لمپن مابآنه دارد و البته که این تکیه کلامها کاملا منطبق است با شخصیتی که برای وی در نمایش نوشته شده است. برخی اعتقاد دارند این تکیه کلامها در کنار اضافاتی که جعفری به متن وارد کرده موجب انتقاد سرسنگی شده است.
در کنار جعفری، بهرام افشاری که نقش دایی خانواده را بازی میکند هم تا می تواند سعی می کند با بداهه پردازیهای فراوان خود مثلا شرایط نمایش را مخاطب پسندتر کند.
برخی این بداهه پردازیها را باعث ایجاد دردسر برای نمایش “پاییز” دانسته اند و گفته اند بداهه های افشاری در کنار اضافات جعفری موجب ایجاد فشار بر مجید سرسنگی شده اند و او نیز از ترس ورود نهادهای بیرونی شخصا دستور توقیف نمایش را داده است.
احمد کاوری و امیر جعفری در نمایی از “پاییز”
بداهه هایی خارج از متن تایید شده!
جالب اینجاست که برخی از بازیگران نمایش هم وقتی در اجراهای ابتدایی اثر در برابر بداهه پردازیهای این دو نفر قرار گرفته اند جا خورده اند و پیش خود گمان کرده اند احتمالا این بخشها با هماهنگی کارگردان انجام شده است اما بعد از پرس و جو از کارگردان وقتی فهمیده اند بداهه ها از طرف بازیگران مذکور وارد کار شده هم متعجب شده اند و هم برایشان این پرسش ایجاد شده که آیا دست بردن در متنی که مجوز اجرا دارد کار را با مشکل مواجه نمی کند.
نهایتا روز گذشته و با توقیف نمایش توسط مجید سرسنگی پاسخ این پرسش هم روشن شده است!
