سینماروزان: محمد صالح علاء که در سالهای اخیر بیشتر به عنوان مجری در رادیو و تلویزیون حضور داشته از آن هنرمندان چندوجهی است که از نوشتن تا کارگردانی و بازیگری را تجربه کرده است.

به گزارش سینماروزان صالح علاء که در هفته های اخیر با برنامه «چشم شب روشن» در شبکه چهار حضور دارد در گفتگویی با «شرق» کوشیده از همه چیز و همه جا حرف بزند؛ هم از آرزویش برای داشتن هوای پاک بگوید و هم از شباهتهای افت و خیز تلویزیون با «بورس»!

متن کامل گفتگوی محمد صالح علاء را بخوانید:

می‌خواهیم بدانیم این روزها چه می‌کنید؟
از احوال‌پرسی‌تان ممنونم، کار مهم و مؤثری نمی‌کنم، همچنان سال‌هاست در مسیر نوشتن رمان«نای ‌نای» هستم…
  اما شما همواره چه در اجرای تئاتر و چه در انتشار کتاب‌هایتان یک هنرمند آوانگارد بوده‌اید و باعث شگفتی مخاطبانتان شده‌اید، در رمان هم از این روحیه برخوردار هستید؟
نمی‌دانم، این تشخیص خواننده محترممان است.
  خب، بیشتر می‌خواهیم درباره اثر جدیدتان برای خوانند‌گان بگویید، حتما آنها هم کنجکاو هستند بیشتر بدانند.
رمان «نای نای» درون‌مایه‌ ای عاشقانه دارد، دلدادگی عاشق‌هایی است که در اجتماع ما دیده نمی‌شوند، جهان درونشان، پنهان مانده، این رمان شاید از نظر شکلی امروزی باشد، اما درون‌مایه آن در تاریخ رفت‌وآمد دارد.
  با توجه به اینکه شما فعالیت‌های هنری‌تان را در کارگاه نمایش پیش از انقلاب آغاز کردید، فکر می‌کنم پس از انقلاب گسستی بین شما و تئاتر افتاده باشد؟
نه، گسستی بین ما (من و تئاتر) نبوده، من همچنان پر از تئاترم، فقط نتوانسته‌ام کار کنم، یکی از نشانه‌ها، نمایش‌نامه‌هایی است که در این سال‌ها نوشته‌ام، وقتی نتوان اجرا کرد، می‌چرخم به سمت نوشتن، چندی پیش نمایش‌نامه «خفه شو عزیزم» منتشر شد.
  بنابراین متن‌هایتان را منتشر می‌کنید؟
بله.
  اما چرا اجرا نشده است؟
چند سال پیش دعوت شدم نمایشی اجرا کنم، من هم اجرای یک نمایش مستند را پیشنهاد کردم، همه کارها به‌خوبی پیش می‌رفت، تا اینکه سر جای اجرا و انتخاب (تماشاگر) بینمان زاویه باز شد، زیرا به‌ نظر من در نمایش بازیگرها را می‌توان انتخاب کرد، نه تماشاگر را و همین جلوی اجرای آن نمایش مستند را گرفت.
  در واقع شیوه‌ای را در تئاتر تجربه کردید که خود شما و دیگران هم پیگیری نکردند و خودتان هم به‌لحاظ اجرا از تئاتر دور شدید؟
بله، آن وقت، جوانی، دل خوش، و سر پرشور بود، شاید من اشتباه می‌کردم، در آن زمان آن شکل و محتوا، زودهنگام بود، دو سال پیش یکی از دوست‌های هنرمندم، آقای خضرایی، خبر و عکس تئاتری را برایم فرستادند که نشان می‌داد نمایش (زیر چادر اکسیژن) را که ما سال‌ها پیش در کارگاه نمایش و در شیراز اجرا کردیم، آنها پس از چند دهه در اروپا اجرا می‌کنند،
  حالا خودتان تمایل ندارید پس از سال‌ها یک بار دیگر همان تجربه‌ها را دنبال کنید؟
نه، نمی‌دانم، یعنی هم می‌دانم هم نمی‌دانم، شاید پاسخم، عنوان آخرین کتابی است که از من منتشر شده: «حیف، حوصله‌ام پیر شده»، الان بیشتر مکتوبم.
  تئاتر هم می‌بینید تا آنجایی که مطلع هستم.
بله، ولی نه مثل گذشته هر روز، گاهی روزی دو تئاتر، حالا دیگر هر چند ماهی، سالی، باری.
  آیا در این رفت‌وآمدهای کم تئاتر خوبی هم دیده‌اید؟
بله، سه سال پیش‌نمایش «اتللو»، کار آقای آرش کمانگیر را دیدم، کار ایشان مماس با اندیشگی انسان معاصر بود، زیرا این نمایشنامه همچنان کار می‌کند، هنوز این خلق سیاه، مالیخولیای بیرحمی از بالا به پایبن و بالعکس جریان دارد،
  اسمش «پاپا اتللو» بود یا کار دیگری بود؟
هیچ‌کدام نبود، من اشتباه کردم، اتللو نبود، هملت بود.
  جزء آن کارهایی است که دوست دارید؟
بله، اجرایش در سال ٢٠١٤ ترسایی با زمان نویسنده شکسپیر در دوران الیزابت تفاوت‌های ماهوی ندارد.
  علت کم دیدن شما چیست؟
یکسره دستم توی تشت است، هر روز کار دارم، آن هم کاری زمان‌بر.
  برنامه‌های رادیو و تلویزیونتان؟
بله، هر دو.
  با نقد چطورید، مطالعه می‌فرمایید، نقد تئاتر یا سینما؟
شوربختانه، کار نقد منتقدان دشوارتر شده، درحالی‌که همه پذیرفته‌ایم، بدون نقد، عیاری نداریم، ما همیشه منتقدان بادانش و پاک‌دلی داشته‌ایم، اما نقدها دیگر مثل گذشته تبدیل به رویداد فرهنگی و هنری یا تبدیل به حادثه نمی‌شوند، در آن سال‌ها چالش بین منتقد و اثر هنری، هنرمند بود، در این سال‌ها بیشتر چالش‌ها بین منتقد و منتقد است، بین نقد و نقد.
  اما خودتان در آن برنامه (دو قدم مانده به صبح) خیلی چندجانبه به مسائل فرهنگی و هنری با نگاه منتقدانه می‌پرداختید؟
آن برنامه کارش نقد نبود، زمینه‌ بررسی آثار زیباشناختی و ادبی را فراهم می‌کرد، آن‌هم با حضور هنرمندها، اهالی فرهنگ و کارشناس‌های کاربلد.
  فکر می‌کنم نبود خیلی از چیزها در رادیو و تلویزیون، خودش یک اتفاق مهم بود که متأسفانه دیگر هم تکرار نشد.
بله، شاید، ضمنا از قضاوت شما ممنونم.
  با توجه به اینکه خیلی از آدم‌ها همانند شمس لنگرودی به آن برنامه آمدند، خودش می‌توانست زمینه آشتی فرهنگی را فراهم کند که ادامه نیافت؟
بله، بله، شما درست می‌فرمایید، بله، هم، کاش و هم، آه.
  فکر می‌کنم این شیوه برنامه‌سازی از بسیاری از نقدها می‌توانست مؤثرتر باشد، چون حالت کاربردی بیشتری داشت؟
بله، من هم احتمال می‌دهم که هر چیز خوبی حتی خودش هم می‌داند خوب است.
  خیلی عکس‌العمل‌های خوبی داشتند، تا آنجایی که من در جریان هستم، آیا در برنامه جدیدتان هم همان نگاه هست یا سمت‌و‌سوی دیگری گرفته است؟
نه، این برنامه متفاوت است، برنامه دیگری است. شما بهتر از من می‌دانید که تلویزیون پدیده پیچیده‌ای‌است، تلویزیون همه آنچه نمایش می‌دهد و ما می‌بینیم نیست، با هر رویداد، اتفاق داخلی و خارجی، قیمتش بالا و پایین می‌رود، بورس هم پدیده شگفت روزگار ماست. شنیده‌ام، بورس کسانی را به خاک سیاه و کسانی را در عرش نشانده است، مقصود اینکه دائما در موقعیت‌های ویژه‌ای است، تولید آثار هم تابعی از همان موقعیت‌هاست، ما در روزگار و هم جهان پیچیده‌ای به‌سر می‌بریم،
  بهترین معلم زندگی‌تان؟
من که بی‌شمار آموزگار داشته و دارم؛ بهترین و مؤثرترین‌شان خود مردم و هم‌وطنانم بوده‌اند، از خانواده‌ام بسیار آموخته‌ام، تئاتر آموزگارم بوده؛ از ارسطو، بوطیقای او، تا شکسپیر، چخوف، بیضایی، ساعدی، نعلبندیان و… .
  من فکر می‌کنم، شما جزء معدود کسانی  هستید که از روحیه قدردانی بسیاری برخوردارید و به نیکی از این‌همه آموخته یاد می‌کنید؟
شما با من مهربانید، از هرچه می‌گویم، شما خوب‌ترین معنی‌اش را برداشت می‌کنید، ممنونم.
  آیا آرزویی یا مهم‌ترین آرزویی را دارید که هنوز برآورده نشده یا به دنبالش هستید؟
بله، بزرگ‌ترین آرزویم، این ‌است که هم باران بیاید و هم هوا برای نفس‌کشیدن باشد، بعد از اینها آرزو دارم آسمان آبی شود، آبی باشد، خودم می‌دانم اینها آرزوهای بزرگی است که من دارم، کاری نمی‌توان کرد، من همیشه پرتوقع بوده‌ام.
  حالا دست یافتنی هم هست، این آلودگی هوا همه را دارد بیچاره می‌کند؟
نه، چون من هواشناس نیستم، اما خودم را می‌شناسم، می‌دانم، همیشه آرزوهای محال داشته‌ام.
  می‌خواهیم بدانیم جالب ترین اتفاق زندگی‌تان چیست؟
همه اتفاق‌های زندگی‌ام جالب بوده‌اند؛ هربار درختی را دیده‌ام، با هر که آشنا شده‌ام، هر کتابی که خوانده‌ام، هر فیلمی را که دیده‌ام، هر روز که از خواب بیدار شده‌ام و معنی هرچه را فهمیده‌ام، برایم اتفاق جالب و بدون شرحی بوده است.
  دوست دارید با کدام‌یک از افراد سرشناس در خلوتی بنشینید و ناهار بخورید و گپ بزنید؟
من مادرزادی در خلوت‌بودن با دوست را دوست دارم، ولی اهل ناهار نیستم، من اهل شبم، خودم هم از نان‌آوران شبم.
  خب حالا شام؟
دوست دارم یک شب با همه هم‌وطنانم خلوت کنم، با هم دور یک سفره بنشینیم، همه با هم شام ‌بخوریم، زیرا در فرهنگ ما، مهم این ‌است که کسی سر بی‌شام بر زمین نگذارد، هم‌وطنی اگر بی‌ناهار باشد، سر بی‌ناهار بر زمین بگذارد، انگار زیاد اهمیتی ندارد.

سینماروزان: همزمان با اولین سالگرد پخش «چشم شب روشن» هنگامه قاضیانی بازیگر سینما مهمان این برنامه شد و تا توانست به انتقاد از سینمای این روزها پرداخت و حتی تا جایی پیش رفت که سینمای این سالها را زرد قلمداد کرد!

به گزارش سینماروزان قاضیانی مدام به گلایه از سینمای همین سالها پرداخت اما اکبر نبوی مخاطب او در این برنامه که در همین سالها عضو شوراهای مختلف همان سینمایی بوده که قاضیانی آن «زرد» می‌خواند(!) کمترین موضع گیری دربرابر حرفهای او از خود نشان نداد!

قاضیانی در ابتدا در مورد رشته‌های تحصیلی‌اش (کارشناسی جغرافیای انسانی اقتصادی و ارشد فلسفه) و ارتباط آن با بازیگری بحث را آغاز و عنوان کرد: همه این‌ها باهم ارتباط دارند.  من دیپلم اقتصاد داشتم. ورود به دانشگاه آزاد آنقدر ساده نبود.

وی در رابطه با ورودش به دنیای بازیگری گفت: سال‌ها قبل در تئاتر مدرسه فعال بودم و آمفی تئاتر آنجا را می چرخاندم. در آن زمان به من پیشنهاد بازیگری شد که خانواده به من گفتند باید ادامه تحصیل دهم بعد وارد بازیگری شوم. من گفتم دیر می‌شود، چون در آن زمان من 24 سال داشتم. در ادامه پدرم با بیان جمله‌ای از حسین قوامی روح آمرزیده عنوان کردند: هنرمند 99 خصلت انسانی و یک هنر دارد، برو بیاموز بعد وارد بازیگری شو.

این بازیگر افزود: پس از اتمام درسم به خانواده اعلام کردم که می‌خواهم بازیگری را شروع کنم و به بیان کودکانه ای به پدرم گفتم من نتوانستم 99 خصلت بیاموزم که ایشان گفتند 3 تا هم باشد کفایت می‌کند. رشته‌های تحصیلی من کمک‌ زیادی در زمینه بازیگری به من کرد.

بازیگر فیلم «به آهستگی» اظهار کرد: فلسفه جواز تفکر است و از نگاه من هنرمند نیاز به جواز برای تفکر دارد به خاطر اینکه آگاهی هنرمند را شجاع می‌کند و هنرمند شجاع می‌تواند اتفاق بزرگی را به‌عنوان مامور برای زمین رقم بزند. عصر امروز حقیقت را کم دارد و هنر فقط می‌تواند این حقیقت را برگرداند.

قاضیانی در پاسخ به این سوال که آیا فلسفه که امری عقلانی است، برای بازیگری که امری خیالی است، دست‌وپا گیر بود یا خیر، تصریح کرد: نه. در ابتدا عزت‌نفسی را برای ورود به دنیای خیال به من داده بود و این دنیای خیال از گذشته با روح من عجین بود؛ همیشه در زمانی که فلسفه می‌خواندم برای ورود به بازیگری می‌گفتم، خیال آدم را جوان می‌کند و ذهن آدم را پیر. وزنه‌های عقل زندگی من را به‌شدت سنگین کرده بود و در ورودم به دنیای بازیگری، به من اجازه داد درست و روشن نگرانه وارد شوم.

بازیگر «ساکن طبقه وسط» ادامه داد: در دنیای بازیگری و خیال و هنر، وقتی قوای حسی شما قرار است بیشتر و بیشتر تحریک شود، به حد شکنجه و درد می‌رسد و نیروی خرد و آگاهی به سراغتان می‌آید.

وی که از 18 سال پیش کارش را آغاز کرد در رابطه با اینکه سینما چطور می‌تواند به این سرگشتگی کمک کند، گفت: سینما یکی از هنرهای جهان است که تصاویر درونی بر پرده خیال را به حضور متکثر بازیگر در سینما تبدیل می‌کند؛ یعنی زمانی که منِ هنگامه قاضیانی وارد سینمایی می‌شوم، فیلم من روی پرده‌در حال پخش است که هم‌زمان من خودم هم‌ در سالن هستم و فیلمم را روی پرده تماشا می‌کنم که این رویاروی، حضور متکثر است و پیشاپیش در فلسفه تعریف‌شده است.

بازیگر «میگرن» تصریح کرد: هنرمند باید به سمت آگاهی و خرد حرکت کند و زمانی که هنرمند به سمت و آگاهی برود همه‌چیز به سمت بالا حرکت می‌کند. به‌عنوان یک هنرمند سعی کردم چوب حراج به هنر نزنم و هنر ملی را نفروشم و این نفروختن یعنی یک‌قدم به هنر و سینما کمک کردم. همه به فلسفه احتیاج دارند و فلسفه لزوماً در دانشگاه نیست و کافی است به فکر و بدن روزمره‌مان استراحت دهیم و همه‌چیز را شاعرانه‌تر کنیم و از خیال من هنرمند می‌رسد به خیال مردم.

وی در پاسخ به این سؤال که وضعیت بازیگری را در سینمای ایران چطور می‌بینید، بیان کرد: از نظر من دهه 70 دوران طلایی سینمایی ایران است که من را عاشق سینما کرد. من تأسف می‌خورم که چه اتفاقی برای فیلم‌نامه‌های دهه 70 و بازیگران قدر دهه 70 که تقریباً تا 80 ادامه داشت افتاد و یکدفعه تعاریف دیگری به سینمای ایران اضافه شد.

وی در تکمیل حرف‌هایش گفت: مردم را در این امر مقصر نمی‌دانم و این اتفاقی زیر بنایی و از بزرگان ما است، به‌طور مثال می‌توان به جشنواره فیلم فجر سال گذشته اشاره کرد که نتیجه آن فیلم‌هایی است که در حال حاضر روی پرده هستند.

بازیگر فیلم «برادرم خسرو» ابراز کرد: فیلم سینمایی «یک قناری یک کلاغ» را اصغر عبداللهی می‌نویسد و مدتی کنار می‌گذارد و هیچ‌کس این فیلم را نمی‌سازد. چرا کسی جرئت ساختن این را ندارد درصورتی‌که زمانی، فیلم «پرده آخر» واروژ کریم مسیحی، «مسافران» بهرام بیضایی و «باشو غریبه‌ای کوچک» ساخته‌شده است، درنتیجه به این می‌رسیم که خردمند و آگاه، شجاع می‌شود و انسان شجاع، آگاه و خردمند. تهیه‌کنندگان ما جرئتشان را برای ساخت چنین فیلم‌هایی ازدست‌داده‌اند.

وی ادامه داد: ما داریم حقیقت را به کما می‌بریم و حرفم این نیست که چرا از نیروهای جوان استفاده می‌کنیم. من مشوق این نسل و نسل‌های بعدی هستم، حرفم این است که ما شجاعتمان را به‌طور کل ازدست‌داده‌ایم برای فیلم «یک قناری، یک کلاغ» قول دادیم سکوت کنیم جهت حفظ شأنیت، ما فقط جشنواره فجر را داشتیم که بعضی وقت‌ها درست به مسائل نگاه می‌شد.

نویسنده کتاب «سرزمین مرد سرخپوست» اظهار کرد: ما زمانی می‌گفتیم مجله‌هایمان زرد شده ولی در حال حاضر سینمایمان زرد شده است و این شجاعت من شاید باعث شود که برخی بشنوند و از فردا فیلم‌نامه‌هایشان را نفرستند و بگویند کار نکن، باشد کار نمی‌کنم؛ اصلاً مهم نیست و به نظر من مسائل مهم‌تر در این دنیا هست.

وی تکمیل کرد: با درس دادنم می‌توانم به شیدایی و مسائلی که می‌خواهم برسم. من از سال 79 تاکنون که وارد دنیای بازیگری شدم، هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید هنگامه قاضیانی دنبال کار بود. افرادی هستند می‌گویند فیلم‌هایی که فکر می‌طلبد نسازید و فقط مردم را سرگرم کنید؛ یاد کارناوال پینوکیو می‌افتم که سوارش کردند و گفتند به ما خوش می‌گذرد. در زمینه سینما کارهای خوب نیز انجام می‌شود ولی دهه 70 چیز دیگری بود، به‌طور مثال فیلم «گرگ‌های گرسنه» با بازی محمد صالح علا که من با پسر 4 ساله‌ام به سینما رفتم، ایشان در آن زمان بازی می‌کردند چون سینما آن زمان درست بود.

بازیگر فیلم «من مادر هستم» در پاسخ به این سؤال که اگر در دهه 70 تمام این امکاناتی که اکنون در زمینه تأمین نیازهای بصری سینما هست، وجود داشت بازهم با همان شور و اشتیاق به سینما می‌رفت، گفت: بله. چراکه ما پا به‌پای افرادی مانند بیضایی و واروژ کریم‌مسیحی در آن زمان، سینما را پر می‌کردیم.  ما دچار بیماری بزرگی شده‌ایم، هر چیزی قبل از این‌که استقرار پیدا کند، کنار گذاشته می‌شود و خطرناک‌ترین مساله این است که به ساده‌ترین چیزها راضی شویم.

وی تکمیل کرد: در دهِه 70 درست بعد از انقلاب و جنگ، اگر فیلمی برای گیشه ساخته می‌شد به تو اهانت نمی کرد و آن فیلم در راستای همه علایق تهیه می‌شد.

بازیگر فیلم «بشارت به یک شهروند هزاره سوم» یادآور شد: بعد از فیلم «یک قناری یک کلاغ» انتخاب‌هایم سخت‌تر شد و فیلم سینمایی را تجربه کردم که علی حضرتی تهیه‌کننده‌اش بود که تا آن لحظه، هیچ‌کس فیلم‌نامه‌اش را به دست نمی‌گرفت و بعد از آن کار من سخت شد چون این نقش به من خرد و آگاهی اضافه کرد و دوباره درس بازیگری داد.

وی اظهار کرد: هفته پیش سر فیلم سینمایی «اردک لی» به کارگردانی بهروز غریب‌پور، احساس کردم بازیگر نیستم، فیلم‌نامه این فیلم بعد از 25 سال در حال ساخت است که من توانستم 2 سکانس در نقش نامادری بازی کنم.

قاضیانی تکمیل کرد: پس از 34 ساعت بیداری و برداشت‌های مکرر بالاخره این سکانس-پلان با موفقیت تمام شد و من خوشحالم که در کنار 200 بازیگر بچه و بزرگ بهزیستی به ایفای نقش پرداختم.

این هنرمند در پایان خاطرنشان کرد: جوایز هیچ چیز به من نمی‌دهد و من را بی‌خرد می‌کند و لطف است اگر هدیه‌ای به من می‌دهند.

سینماروزان: حضور ابراهیم داروغه زاده روی آنتن زنده شبکه چهارم سیما و آن هم در برابر اکبر نبوی که به تازگی از شورای پروانه ساخت عزل شده حضوری چالشی نبود.

به گزارش سینماروزان البته که از ابتدای حضور نبوی سعی کرد تا میتواند به مخالف خوانی با داروغه پرداخته و بابهانه و بی بهانه سخنان او را زیر سوال ببرد اما جالب بود که داروغه زاده با آرامش یک پزشک حاذق حرفهای نبوی را شنید و البته محترمانه و بی ورود به بازیش به او پاسخ گفت تا جایی که در انتها حتی محمد صالح علاء، نجابت داروغه زاده را ستود.

داروغه زاده در این برنامه با اشاره به قدمت شوراهای نظارتی گفت: نباید قدمت شورای ساخت به 35 سال میرسید و باید کوشید در جهت واسپاری امور به سینماگران. اول باید باب مفاهمه با فیلمساز باز شود و بعد باید گفتگوها را بیشتر و بیشتر کرد تا همسویی کامل در جهت منافع ملی ایجاد شود و در نهایت به جایی برسیم که حتی صدور پروانه نمایش هم لازم نباشد.

داروغه زاده با تاکید بر اهمیت منافع ملی بیان داشت: آنجا در هالیوود “آرگو” میسازند و کسی نمیگوید کار سفارشی کرده اند چون رسانه ها با سیاستگزاران در حفظ منافع مالی همراهند اما اینجا هنوز این تلقیها جانیفتاده و هنوز جای کار داریم تا به آن مرحله برسیم.

معاون نظارت با تاکید بر اهمیت جایگاه شوراهای نظارتی گفت: دولت باید تمام قد پای پروانه نمایش بایستد. وزیر ارشاد در این باره باید پشت معاون نظارت باشد و باید همگان تبعیت کنند از این حکم. تنها مکانیزم، قانون است و همه حتی آنها که برایشان سوءتفاهم وجود دارد درباره آثار باید احترام بگذارند به قوانین.

داروغه زاده در پاسخ به گلایه نبوی از رفع توقیف یک فیلم بد-البته بد به زعم ایشان-که میتوانست تعریضی باشد به فیلم “خانه دختر” بیان داشت: همان شورای پروانه نمایش که فیلم را رد کرده بود با اصلاحیه به آن پروانه داده است و این معنایی ندارد جز حل مشکلات فیلم. از آن مهمتر بهتر است راجع به فیلمی که الان می بینید نظر دهید و نه نسخه قبلی.

معاون نظارت افزود: بنا نیست مچ فیلمساز را بگیریم و بناست فیلمساز را درک کنیم وگرنه باید مدام برویم به سمت تولید شوراهای نظارتی.

داروغه زاده که دبیر جشنواره سی و ششم فجر هم هست با اشاره به پای بندی به فراخوان گفت: جشنواره باید همسو شود با سیاستگذاریهای سینما و کمابیش این طور بوده. این را بدانید اگر من تا جشنواره باشم همین 22فیلم داستانی در بخش مسابقه خواهد بود و بیش از این هم امکان داوری وجود ندارد. البته دو فیلم مستند هم در بخش مسابقه خواهد بود که آن هم در فراخوان آمده.

معاون نظارت افزود: فراخوان را اعلام کرده ایم و تصحیح نخواهد شد. نمیشود هر کسی آمد و حرفی زد فراخوان را بخاطرش تغییر دهیم.

داروغه زاده ادامه داد: امسال سعی خواهیم کرد در جشنواره افتتاحیه نداشته باشیم مثل همه جشنواره های جهانی. چون افتتاحیه فقط هزینه زاست و آورده ای ندارد.

این مدیر سینمایی تاکید کرد: بخش عمده هزینه های جسنواره، عملکردیست؛ از برگزاری در استانها تا برگزاری در میلاد! خداراشکر امسال کاخ میلاد را نداریم. هیچ برآوردی از بودجه امسال جشنواره ندارم اما با مدیریت دقیق هزینه ها پیش خواهیم رفت.

سینماروزان: حضور محمدمهدی حیدریان رییس سازمان سینمایی در برنامه «چشم شب روشن» نوید این را می‌داد که حیدریان چند کلمه ای درباره ماجرای بریز و بپاش بیش از 20 میلیاردی در جشنواره های فجر و صرف بیش از 8میلیارد فقط برای جدایی بین الملل از فجر هم صحبت کند.

به گزارش سینماروزان با این حال حیدریان با رندی تمام از رفتن به این سمت خودداری کرد و اکبر نبوی که طرف مقابل او در این گفتگو بود نیز حتی یک پرسش ولوجزیی درباره این بریز و بپاشها را طرح نکرد؛ شاید به خاطر سمتهایی که در این سالها در شوراهای مختلف سینما داشته است.

محمدمهدی حیدریان در پاسخ به این سؤال که وضع سینمای امروز را نسبت به سینمای بعد از چگونه می‌بیند و چه برنامه‌ای برای آن دارد گفت: از مشترکات دهه 60 با اکنون این است که هر اتفاقی که در حوزه فرهنگ و هنر می‌افتد به دلیل پیچیدگی، گستردگی و فراوانی عوامل دخیل در آن، به برنامه‌ریزی احتیاج دارد.

وی ادامه داد: در فضای امروز فرهنگی هنری جهان، محدوده جغرافیایی معنا ندارد و کشور ما در این شرایط فرهنگی هنری جهان، در تعامل ناگریز و لاجرم با دنیا است که می‌توان این اتفاق را به‌عنوان بزرگ‌ترین تغییر نسبت به گذشته دانست که روزبه‌روز شاخصه‌های این بی‌مرزی شده و کار ما سخت‌تر می‌شود.

رئیس سازمان سینمایی عنوان کرد: در دوره اخیر با فرهنگ و هنری مواجه هستیم که بدون آن دیگر بخش‌های فرهنگی ما نمی‌تواند صاحب هویت شود.

وی در تکمیل حرف‌هایش گفت: متأسفانه در طول این سال‌ها تلاش کردیم تا به همه دوستان بگوییم که واقعاً زیربنا فرهنگی است و ادامه حیات انقلاب اسلامی ایران به سمت‌وسوی مثبت، انقلاب فرهنگی است که خاستگاه آن در فرهنگ مردم بوده و درجایی که فاصله گرفتیم ضربه خوردیم.

حیدریان افزود: این تغییرات سبب می‌شود که برنامه‌ریزی ما نسبت به گذشته جدی‌تر باشد و همچنین ما باید متوجه اتفاقاتی که در دنیا می‌افتد باشیم و با پشتوانه تجربیاتی که در طول این سالها به دست آوردیم، به‌سرعت برنامه جدیدی تدوین کنیم که با مختصات این دوره سازگار باشد.

مدیر اسبق شبکه جام جم اظهار کرد: یکی از دلایل بی‌مرزی، پیدا کردن و مستقر شدن زبان مشترک است؛ چرا که بیان مشترک امکان تعامل بی‌واسطه را می‌دهد و تعامل بی‌واسطه کمک به مفاهمه را بیشتر می‌کند.

 این مسئول سینمایی ابراز کرد در دهه 60 ما به این احتیاج داشتیم برای برنامه‌ریزی و دستیابی به این اهداف مراحلی مانند استقرار، ارتقای کمی و ارتقای کیفی طراحی کنیم که طبیعتاً از ضعف‌ها و ناکامی‌هایی برخوردار بود که در طول سال‌ها آنها را اصلاح کردیم.

وی گفت: در حال حاضر حیاتی‌ترین عامل برای برنامه‌ریزی، این است که آن را جامع ببنیم و در غیر این صورت، موفق نخواهد بود و به‌سرعت و صحت هم پیش نخواهد رفت.

حیدریان حفظ حراست و تبیین ارزش‌ها و داشته‌های معنوی را هدف معنایی و محتوایی سینما دانست و افزود: باید در برنامه‌هایمان، مقصدمان به جهت شکلی و قالبی، حضور در فضای تصویری دنیا باشد و هدف اصلی ما این باشد که اخذ سهم از بازار تصویری جهان داشته باشیم.

وی تکمیل کرد: برای دستیابی به این سهم باید تکنولوژی آن را بدانیم تا حرف‌هایی که می‌خواهیم بزنیم، شنیده‌شده و مانع کپی‌برداری این حرف‌ها شویم و با قدرت تبدیل این حرف‌ها رتبه، بیان تصویری پیدا کنیم.

مشاور رئیس سازمان صداوسیما اذعان کرد: مخاطبان ما بیشتر در معرض محصولات خارجی هستند.

وی ادامه داد: ما با نسل میان‌سال و بزرگ‌سال دچار مشکل نیستیم چراکه آن‌ها نوستالژی دارند و پیشینه ذهنی و فرهنگی دارند اما کودک ما این را ندارد و افراد غیرملی این نوستالژی را برای آن‌ها شکل می‌دهد که این واقعیت تلخی است.

حیدریان عنوان کرد: به دلیل فقر در موضوع و ژانر نمی‌توان به سینمای جهانی برسیم و متأسفانه زیر 10 درصد افراد، مخاطب فیلم‌های فعلی روی پرده هستند.

وی اظهار کرد: با توجه به ساخت فیلم‌ها در ژانرهای یکسان و قدرت انتخاب مخاطبان، ریزش مخاطب خواهیم داشت چرا که مردم عهد نکردند تا فقط این فیلم‌ها را ببینند که این مخالف نیاز فرهنگی مردم است و ما باید با بازسازی گونه‌ها و ژانرهای مختلف سینما، از این اتفاق جلوگیری کنیم.

عضو هیئت‌مدیره آفرینش‌های هنری در رابطه با جشنواره‌های فیلم گفت: زمانی نیاز داشتیم مقصد را جشنواره ببینیم، چرا که در آن زمان تنها خبرهای جنگ و نفت از ایران منتشر می‌شد تا اینکه سینما ورود پیدا کرد و ما باید روی سکو می‌رفتیم تا دیده می‌شدیم و جشنواره ها به‌عنوان اهداف اولیه طراحی شدند.

وی در تکمیل حرف‌هایش و با انتقاد از فیلمهایی که برای جشنواره های آن طرفی تولید میشود تصریح کرد: امروز جشنواره‌های در برنامه‌ریزی جدید، گذرگاه لازم و توقف گاه مهلکی است و اگر مقصد گذاری ما جشنواره باشد، برای ما مشغولیت سازی می‌شود…

حیدریان عنوان کرد: اگر جشنواره از حالت توقف گاه و مقصد به حالت گذرگاه درنیاید، ما نمی‌توانیم سهممان را بازار جهانی بگیریم و برای این منظور اول باید مفاهمه داشته باشیم و در مرحله بعدی لوازم حضور متنوع متناسب امروز دنیا را که بیننده جهانی با آن سرکار داشته باشد فراهم کنیم و در نهایت اینکه حضور و سرمایه‌گذاری در بازارهای جهانی بیش از جشنواره‌ها باشد.

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: سینما یک پدیده و نهاد اجتماعی با خاصیت امنیت ملی است و حقش این است که بیشتر به آن اهمیت دهیم و به‌ عنوان استاندار، شهردار و به‌عنوان متولیان امنیت ملی باید متقاضی سینما باشیم که متأسفانه در حال حاضر نیستیم و این اتفاق، یک صدمه فرهنگی بزرگی است.

وی در تکمیل حرف‌هایش گفت: برخی از ائمه جمعه می‌گویند ما سینما نداریم، ما می‌خواهیم خانواده‌ها بیایند بیرون و در یک مکان فرهنگی با هم باشند.

رئیس سازمان سینمایی ابراز کرد: روش مطلوب برای رسیدن به حرکت به‌سوی عدد مطلوب در سالن سازی، در سال‌های اخیر آغاز شده و ما باید شتاب این اتفاق را بیشتر کنیم و دیگر اینکه سینماها را چه در قالب پردیس‌ها و چه در طرح جدید که احداث مجموعه‌های 2 سالنه در پارک‌ها است گسترده کنیم.

حیدریان در رابطه با سینما ک و نمایش فیلم‌های خارجی گفت: فیلم خارجی از جمله عواملی هستند که اجازه روبرویی و مواجهه بی‌واسطه بیننده با فیلم و فضایی را که به خاطر آن سینما مؤثر می‌شود می‌دهد؛ و همچنین به سایر شیوه‌های پخش یا ارائه فیلم، برتری پیدا می‌کند و ما اگر این امکان را در اختیار تهیه‌کننده نگذاریم مخاطبان را از آشنایی با آخرین تکنولوژی های سینما محروم کردیم.

 وی ادامه داد: ما برای هدف خاص بی‌آنکه مزاحمتی برای فیلم‌ساز ما باشد، ما می‌توانیم آثار خارجی را به نمایش بگذاریم.

 حیدریان در رابطه با فیلم‌های هنر و تجربه گفت: سینمای هنروتجربه یعنی ایجاد امکانی برای مواجهه مردم با دست‌اندرکاران سینما و اگر تجربه‌های هنری در فیلم‌های هنری استفاده شود، سینمای هنر و تجربه مطلوب ما خواهد بود. در رفتار هنروتجربه تصحیح خواهیم داشت که اندکی این تصحیح آغاز شده است.

وی خاطرنشان کرد: در چند ماهی که این مسئولیت را  بر عهده  گرفتم و کار را با دوستان سینماگر شروع کردیم، با برنامه‌ریزی و هم افزایی های صورت گرفته، قرار بر ورود جدی صداوسیما به سینما با ساخت برنامه و تولید فیلم شد و رسیدن به افق موردنظر، بدون رسانه ممکن نیست.

محمد مهدی حیدریان با تعریضی که احتمالا اشاره دارد به ارگانهایی مانند اوج، بنیاد روایت و… ابراز کرد: به زودی به دیدار موسسات تابع سپاه خواهم رفت؛ چون آنها در حوزه سینما بسیار فعال و با امکانات هستند.

حیدریان در پاسخ به این سؤال که جشنواره فجر چه تغییراتی خواهد داشت، توضیح داد: قرارمان با دوستان این است که هیچ کاری نکنیم مگر این‌که به برنامه عرضه‌اش کنیم و برنامه بگوید که نقش این اقدام در جهت رسیدن به هدف چیست. سپس انجامش دهیم و اگر نبود آن را یا اصلاح یا حذف کنیم.

وی بیان کرد: جشنواره جهانی فجر تجربه بسیار خوبی بود. با تلاش‌هایی که دوستان کردند و این مسئولیت را قبول کردند، جشنواره برگزار شد. هدفی که برای این جشنواره دنبال خواهیم کرد، این است که جشنواره فجر باید به‌سرعت دارای شناسنامه خواهد شد.

حیدریان ادامه داد: در کنار جشنواره، ما بازار را پررنگ کردیم که می‌توانست مقطعی باشد ولی کارکردی نداشت؛ در کنار آن ورک شاپ داریم و سینماگران جدیدی را وارد می‌کنیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: جشنواره باید صاحب هویت شود و این بخش جشنواره ملی باید تقویت شود؛ همچنین بخش جشن آن در حال غالب شدن است و قطعاً یکی از اصلی‌ترین جشن‌های انقلابی است و امسال باشکوه‌تر خواهد شد. یکی از اتفاقاتی که امسال افتاده، این است که امسال فقط 22 فیلم داستانی داریم و این جزیی از تغییرات خواهد بود.

سینماروزان: علیرضا داوودنژاد کارگردانی قدیمی سینمای ایران که فیلم «فراری» را آماده اکران دارد به تازگی با حضور روی آنتن زنده برنامه محمد صالح‌علاء «چشم شب روشن» کوشید برخی از آرای خود درباره اوضاع و احوال سینمای ایران در سالهای اخیر را بیان کند.

به گزارش سینماروزان این کارگردان در پاسخ به این پرسش که آیا چیزی به نام مافیای پخش در سینمای ایران وجود دارد گفت: در حال حاضر چیزی به نام پخش تعیین‌کننده نیست و سالن‌دار تعیین‌کننده است چرا که ما در کشور تنها 3 تا 4 پخش فعال بیشتر نداریم.

 وی در رابطه با بحث مافیا عنوان کرد: اگر فضایی مستعد مافیا باشد، عده‌ای از افراد هستند که سعی می‌کنند با طرح و برنامه به کانون‌های ثروت و قدرت نزدیک شوند و درنهایت قانون را دور بزنند.

کارگردان «مصائب شیرین»، وجود امنیت در هر حرفه‌ای را از موارد کاهش مافیا در آن حرفه دانست و افزود: اگر ما فعالیت‌های سینما را بررسی کنیم و به ما بگوید امنیت نیست، خودبه‌خود به این نتیجه می‌رسیم که آیا مافیا وجود دارد یا خیر.

داودنژاد در پاسخ به این سوال نبوی که در 20 سال اخیر چقدر در فضای امن فیلم‌هایش را تولید کرده است، گفت: تقریباً هیچ‌کدام از فیلم‌ها بازار امنی ندارند چرا که در بازار سینما، در قسمت پخش و نمایش، بخش‌های متعددی وجود دارد و با توجه به وجود 250 سالن با 404 پرده سینما، 93 درصد درآمد بازار سالن، برای 100 سالن است که در 12 شهر قرار دارند؛ یعنی از 303 سالن، 7 درصد سرمایه برمی‌گردد.

وی اضافه کرد: از میان 93 درصد درآمد، حدود 70 درصد مربوط به تهران بوده که 40 درصد آن از طریق 3 پردیس تأمین می‌شود و این نشان می‌دهد که مردم در سطح کشور سینما نمی‌روند.

تهیه‌کننده «نیاز» افزود: برای راستی آزمایی این اتفاق باید همه گیشه‌ها را تحت نظارت قرار داد ولی متأسفانه هر چه ما برای این امر تلاش می‌کنیم، میسر نمی شود. سینما و سالن پول را نقد از تماشاچی می‌گیرد و در ازای آن چک 2 ماهه می‌دهد، در حالی‌که با وجود فناوری‌های موجود می‌تواند کارت بکشد و سهم هرکس جداگانه حساب شود.

وی نمایش فیلم‌ها در ماهواره‌ها، تلویزیون، سینمای خانگی، سایت‌های اینترنتی، بیمارستان‌ها و خطوط ریلی‌ را از عوامل پخش غیرمجاز فیلم‌ها و دست بردن در اموال تهیه‌کنندگان دانست که علی‌رغم آمار اعلام‌شده، باعث کساد شدن بازار فیلم‌ها می‌شوند.

این کارگردان تأکید کرد: در هیچ کجای دنیا چنین چیزی وجود ندارد و اموال تهیه‌کنندگان به تاراج نمی‌رود. من نمی‌دانم چرا مسئولان صنف و بخش دولتی و بخش خصوصی نظارتی بر این اتفاق ندارد.

داود نژاد در تکمیل حرف‌هایش گفت: این ناامنی موجب قطع رابطه مستقیم سینما و تماشاچی می‌شود که نمی‌تواند سفارش و پول بگیرد. درنهایت، وقتی من از تماشاچی سفارش نمی‌گیرم بازتاب ملت نیستم و سینمای من، سینمای ملی نمی‌تواند باشد.

وی تصریح کرد: با وجود اینکه مدیران و مسئولان ذی‌ربط متوجه هستند سینمای ملی در حال نابودی است، کار سینما یا می‌شود بازتولید کلیشه‌های امتحان پس داده و فیلم‌های تجاری مقلد ماهواره که کسالت‌بار است و ورشکستگی را به دنبال دارد، یا بازتولید کلیشه‌های بخشنامه‌ای دولتی که هیچ‌کدام ناشی از احساس مسئولیت نسبت به کشور، نسل جوان و فرهنگ و سینما نیست.

کارگردان «کلاس هنرپیشگی» ادامه داد: منظومه هنری و رسانه‌ای ایران در مقابل منظومه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی شکست‌خورده است زیرا این اتفاق ماحصل این است که ابتکار عمل در فضای دیداری و شنیداری کشور، به دست تولیدکنندگان داخلی نیست و به دست کره‌ای و هندی و آمریکایی و اروپایی‌ها افتاده است.

داودنژاد تصریح کرد: گردش مالی بازار سیاه ویدیو ده‌ها برابر بازار رسمی ویدئو است و این اتفاق عادت نبوده و منفعت مالی هست. به نظر من جریانی قدرتمند در کشور وجود دارد که ترجیح می‌دهد ملت ایران مصرف‌کننده کالای خارجی باشد.

داود نژاد با اشاره به اینکه بخش خصوصی باید دارای اصول و نظام اطلاع‌رسانی باشد، افزود: یک تاجر در بخش خصوصی نمی‌داند که به‌طور مثال در 5 سال اخیر چند فیلم اکران شده و از میان آن‌ها چه اندازه با شکست و یا موفقیت روبرو شده‌اند که متأسفانه این نظام اطلاع‌رسانی در بخش خصوصی سینمای ما وجود ندارد.

نویسنده، کارگردان و تهیه کننده «روغن مار»، اظهار کرد: این نهایت واقع‌بینی است که دلسوزی، برای بازار کالای فرهنگی وجود ندارد و آن گرایش نیرومندی که قصدش عاجز کردن ما از تولید کالاهای فرهنگی و غلبه مجدد به ابتکار عمل برای تولیدکنندگان خارجی است، موفق شده است.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا شما در حال مشاهده تکرار تجربه سینمای اواخر رژیم پهلوی هستید، گفت: در قبل از انقلاب بازار فیلم امن بود ولی در رابطه بین فیلم‌ساز و مردم ناامنی وجود داشت، همچنین آمار فروش طوری بود که می‌توانست چرخ سینما را برای تولید ملی بچرخاند و این وضعیت تا ورود فیلم‌های خارجی به کشور ادامه داشت.

داود نژاد ابراز کرد: زمانی سینمای ملی معنا دارد که وارد زندگی مردم شود و بالعکس. این رابطه قطع‌ شده است و عده‌ای سارق تحت حمایت دولت و صنف، بین سینما و مردم فاصله انداختند و به‌گونه‌ای این اتفاق پیش رفته که در حال حاضر سراغ کپی‌برداری می‌رویم.

داود نژاد درباره نقش VOD (سیستم سینمای خانگی و تلویزیون تعاملی کشور) گفت: با شورای عالی تهیه‌کنندگان گفتگویی با اعضای زیرساخت این سیستم داشتیم و در آن جلسه نتیجه‌ای که به دست آمد این بود که اگر این سیستم ترویج پیدا کند، سالی 1000 فیلم می‌خواهد.

وی در تکمیل صحبت‌هایش گفت: در سیستم VOD هرچه قدر نیروی انسانی متخصص و خلاق داشته باشید کار برای آن موجود بوده و تنها کافی است که شما یک نظام آموزشیِ تجربی، کارگاهی داشته باشید که مسئله آن پر کردن شکاف آموزش و بازار کار باشد.

کارگردان «قدغن»، بیان کرد: راه‌اندازی این سیستم می‌توانست علاوه بر جلوگیری از بازار قاچاق فیلم‌ها، بازار عظیمی برای جذب استعدادهای جوان راه بیندازد که متأسفانه تعطیل شد و در حال حاضر پنهانی فیلم‌های خارجی نشان می‌دهد.

داودنژاد تصریح کرد: با راه‌اندازی یک شبکه محدود اینترنتی بین تولیدکننده، سالن، vod، استودیوهای صدا، استودیوهای تصویر و شرکت‌های تبلیغاتی، من تضمین می‌کنم که در عرض یک سال تمامی ناامنی‌ها از بین برود چرا که تمامی موارد ساخت یک فیلم از طریق این شبکه تأمین می‌شود.

این فیلمساز موفق در پاسخ به این سؤال نبوی که چرا در پی غارت اموال و مخاطبان سینما، صنف از حقوق سینما دفاع نمی‌کند، گفت: شرایط ناامنی که به وجود می‌آید همه‌چیز را به شکل خود درمی‌آورد و صنف هم کارکردهای اصلی خود را از دست می‌دهد و به پایگاهی برای همزیستی مسالمت‌آمیز دولت و مافیا تبدیل می‌شود. با توجه به معنای اصلی کار صنفی، کار صنفی در سینمای ما انجام نمی‌شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: چشم‌انداز نهایی شبکه عظیم دیجیتالی یا شبکه‌های مجازی، تولیدکننده شدن مصرف‌کننده است و باید سطح دانایی سینما در کل کشور بالا رود.

سینماروزان: در ماههای گذشته و به خصوص بعد از روی پرده رفتن یک نهنگ سیری ناپذیر که بخش عمده سانسها و سالنها را بلعید تا بتواند رکوردشکن فروش باشد کم نبودند سینماگرانی که با گلایه از چینش سانسها به نحوی که در خدمت یک پخش کننده باشد از مافیایی گفتند که میخواهد فقط برخی فیلمها را به سمت پرمخاطب تر شدن هدایت کند.

به گزارش سینماروزان همین امر موجب شد برنامه «چشم شب روشن» نیز در یکی از تازه ترین بخشهای سینمایی خود به بررسی مقوله پخش فیلم در سینمای ایران با حضور مرتضی شایسته مدیرعامل هدایت فیلم و غلامرضا موسوی از شرکای فیلمیران بپردازد.

بخش عمده گفته های این دو نفر را که تعریف و تمجید درباره اوضاع و احوال سینمای ایران بود کنار بگذاریم دو ادعا از سوی این دو طرح شد؛ یکی جایی بود که موسوی که خود شریک علی سرتیپی در فیلمیرانی است که در هفته های اخیر با انتقاد سینماگران در تخصیص فراوان سانس به فیلمهایش مواجه بوده از این گفت که چیزی به نام مافیا در سینمای ایران نداریم!

ادعای دوم از سوی مرتضی شایسته بود که با استناد به صحبتهای منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما که شمار مسئولیتهایش در ارگانها و نهادهای مختلف به 11 رسیده از این گفت که درصد حضور دولت در سینمای ایران نزدیک به صفر است؛ این درحالیست که همه ساله و از جمله امسال بخش قابل توجهی از تولیدات سینمای ایران را محصولاتی شکل میدهد که با حمایت مستقیم نهادهای مختلف دولتی و ارگانهای متصل به منابع عمومی از فارابی و مرکز گسترش گرفته تا سیمافیلم و حوزه هنری، سازمان ارزشی اوج، روایت فتح، انجمن دفاع مقدس، موسسه آوینی، برخی وزارتخانه ها و بسیاری دیگر از بانکها و موسسات اقتصادی تولید میشود!

متن کامل گپ و گفت صمیمانه و بدون چالش موسوی-شایسته در «چشم شب روشن» را بخوانید:

غلامرضا موسوی، دیدگاه خود را درباره وضع اکنون سینمای ایران اینگونه بیان کرد: سینمای ایران با توجه به ویژگی‌هایی که دارد، توانسته بعد از انقلاب رشد رو به بالایی در همه زمینه‌ها مانند تولید و محتوا و… پیدا کند؛ با این ‌حال در بعضی از سال‌ها دچار ایست شدیم و نتوانستیم سیر صعودی را با ‌سرعت بیشتری طی کنیم.

وی ادامه داد: با نگاه به فیلم‌سازان برجسته می‌توان دریافت که علی‌رغم داشتن آثار شاخص، فیلم‌ساز نمی‌تواند تا آخر عمر فیلم‌های درجه ‌یک و خوبی ارائه دهند.

تهیه‌کننده «گل یخ» اظهار کرد: سینما به دلیل ویژگی‌هایی که دارد و هنر- صنعت است، طبیعتاً شرایط متعددی برایش به وجود می‌آید و به عقیده من در شرایطی قرار داریم که سینمای ایران در دنیا حرفی برای گفتن دارد. شاید اگر از اوایل انقلاب در بخش بین‌الملل برنامه‌ریزی دقیق‌تری وجود داشت، سینمای ایران در بسیاری از کشورها حرف بیشتری برای گفتن داشت.

موسوی در تکمیل حرف‌هایش گفت: توانستیم بسیار در جشنواره‌های خارجی بدرخشیم اما باید بتوانیم مانند هر اتفاق دیگری در سینمای جهان تماشاگر جذب کنیم و این امر سبب می‌شود که سینمای ما ازنظر اقتصادی قدرت و رشد بیشتری پیدا کند.

وی عنوان کرد: از ابتدای سال 95 استقبال فوق‌العاده‌ای از فیلم‌های ایرانی داشتیم که تماشاچی دو و نیم تا سه برابر و فروش فیلم‌ها نیز سه تا چهار برابر افزایش پیداکرده است و اگر ما بتوانیم آثار خود را به مخاطبان خود از طریق تبلیغات ارائه کنیم، فروش بیشتری خواهیم داشت.

تهیه کننده «من مادر هستم» فروش را به ‌عنوان شاخصی برای استقبال مردم دانست و افزود: در سال جاری فیلم‌هایی همچون «نهنگ عنبر2» و «گشت ارشاد2» توانسته با استقبال فراوان مردم، حدود 20 میلیارد تومان فروش داشته باشد. ما توانسته‌ایم تماشاچیان زیادی به سینما جذب‌ کنیم و این نشان‌ می‌دهد که سینمای ایران مورد توجه مخاطبان داخلی است؛ حضور آثار افرادی چون مجید مجیدی و اصغر فرهادی و… در اسکار و جشنواره‌های کن و برلین و ونیز نشان‌دهنده توجه به سینمای ایران در خارج از کشور است.

موسوی ادامه داد: ما با توجه به اینکه پاک‌ترین و شریف‌ترین بخش سینما را در دنیا داریم باید بتوانیم در خارج از کشور تماشاچی به آثار خود جذب کنیم.

در ادامه مرتضی شایسته، تهیه‌کننده «بوتیک»، درباره اوضاع کنونی سینمای ایران گفت: با توجه به فروش خوب فیلم‌ها در سال 95 و 96، سینمای ایران روزهای خوبی را پشت سر گذاشته و حال خوبی دارد و از سال 92 تاکنون روند فروش فیلم‌ها رو به صعود بوده است.

وی افزود: از لحاظ کیفی حال سینمای ایران با توجه به ساخت فیلم در ژانرهای مختلف خوب است و موانع کمتری برای فیلم‌سازان وجود دارد.

مرتضی شایسته با اشاره به صحبت‌های شاهسواری، مدیرعامل خانه سینما، گفت: درصد حضور دولت در سینما آرام‌آرام در حال رسیدن به صفر است.

وی اضافه کرد: آمار فروش فیلم‌ها در سینمای تهران و سینمای شهرستان‌ها به نصف- نصف (50-50) رسیده است.

شایسته درباره تعداد سالن‌های سینما در تهران و شهرستان‌ها گفت: ساخت سینما در تهران و شهرستان‌ها رو به افزایش است و تعداد سینمای ایران از 454 سالن به 554 خواهد رسید و این نشان‌دهنده این است که سینمای ایران رونق دارد و می‌تواند روی پای خود بایستد.

در ادامه بحث موسوی درباره پخش فیلم در سینمای ایران گفت: بیشتر از 55 فیلم در گروه‌های حرفه‌ای سینمای بدنه نمی‌توانیم اکران کنیم که این برمی‌گردد به تعداد و ظرفیت سینمای ایران، منهای شهرستان هایی که سینما ندارد و ما باید مجموعاً 5000 هزار سالن در تهران و شهرستان‌ها داشته باشیم.

وی اشاره کرد: بعد از افتتاح پردیس کوروش بسیاری از مغازه‌دارها در تهران رغبت به ساخت سالن سینمایی در پاساژ تجاری پیداکرده‌اند، چراکه آن‌ها به این باور رسیده‌اند که سالن سینمایی در این مکان‌ها پاخور مغازه‌ها را زیاد می‌کند.

شایسته نیز دراین‌باره گفت: کار پخش فیلم بسیار سخت بوده و بالا رفتن سن مسئولان پخش فیلم، عاملی برای تسلط نداشتن این افراد برای پخش آثار است. از بین 29 دفتر پخش فیلم حدود 15 دفتر فعالیت زیادی دارند و 10 دفتر نیز بیشترین فعالیت را نسبت به بقیه دفاتر دارند.

این سرمایه‌گذار سینما در رابطه با معضل سالن‌های سینما گفت: 136 سالن در بخش خصوصی در حال ساخت است که در 6 ماه آینده به سینماهای موجود اضافه خواهد شد.

تهیه‌کننده «رخساره» درباره آمار فروش واقعی فیلم‌ها بیان کرد: باوجود فروش الکترونیکی، می‌توانید به سامانه سینما تیکت رفته واز درصد فروش فیلم‌ها آگاهی یابید؛ پس شکی در آمار فروش فیلم‌ها وجود ندارد.

وی ادامه داد: باید یاد بگیریم بعضی فیلم‌ها را برای گروه مخاطب خاص و گروه هنر و تجربه نمایش بدهیم و با توجه به این نوع فیلم‌ها نزدیک 91 درصد فیلم‌ها به نمایش درمی‌آید.

موسوی در رابطه با مافیای پخش در سینمای ایران گفت: به نظر من برخی از افرادی که به مافیا اشاره می‌کنند نمی‌دانند مافیا چیست و قانونمندی مافیا را به وجود می‌آورد.

همچنین شایسته درباره وضعیت نمایش فیلم‌ها و مافیای آن‌ها گفت: امسال 2 فیلم در عید داشتم که حدود 40 میلیارد فروخت و این دلیلی بر وجود مافیا نیست.

تهیه کننده «من همسرش هستم» افزود: با توجه به آمار و ارقام و روابطی که در سینمای ایران موجود است، دفاتر پخش که کانون پخش دارند و تهیه‌کنندگان که در شورای عالی تهیه‌کنندگان هستند، مافیایی وجود ندارد و برخی از افراد در این عرصه وقتی با مشکل روبرو می‌شوند لب به اعتراض می‌گشایند.

تهیه‌کننده «هم‌نفس» در پایان خاطرنشان کرد: در رابطه با اکران و پخش فیلم‌ها،50 درصد سینما داران، باید تصمیم بگیرند که فیلمی اکران شود یا نشود!

سینماروزان: صحبتهای اخیر اکبر نبوی‌منش که در بخش سینمایی برنامه «چشم شب روشن»محمد صالح علاء به عنوان گرداننده گفتگو با مهمانان حضور دارد به مذاق «کیهان» خوش نیامده و انتقاد این روزنامه را موجب شده است.

به گزارش سینماروزان نبوی‌منش که از اعضای هیأت داوران پرحاشیه جشنواره فجر 35 بود، در برنامه ای که پیرامون تعامل میان علماء-هنرمندان تدارک دیده شده بود از  این گفت که در حوزه تاریخ اسلام هنرمندان از علما جلوترند و همین اسباب نقد «کیهان» را موجب شده است.

متن «کیهان» در این باره را بخوانید:

مجری بخش سینمایی برنامه «چشم شب روشن» چهارشنبه 24 خرداد، در حالی که بحث این بخش با دو مهمان برنامه‌(حبیب احمد‌زاده و دکتر رجبی) به چگونگی برقراری تعاملات سازنده میان جامعه هنری کشور با علماء و حوزه‌های علمیه رسیده بود، در اظهاراتی شگفت‌انگیز گفت: «… در حوزه‌های مربوط به تاریخ اسلام و حوزه هنر باید بپذیریم که هنرمندان از علمای بزرگ جلوترند. دست‌کم نسبت به اجتهاد اجتماعی‌شان، دست‌کم نسبت به تکلیف اجتماعی‌شان، دست‌کم نسبت به عزم و همتی که به خرج دادند، من با قاطعیت می‌گویم که هنرمندان از علما خیلی جلوترند...»
معلوم نیست مقصود این مجری‌(که در زمان‌های مختلف در پست‌های دولتی در سینما فعالیت داشته) از هنرمندانی که در حوزه تاریخ اسلام و اجتهاد اجتماعی و در ادای تکالیف اجتماعی و … با قاطعیت از علما (با تاکید بر علمای بزرگ) جلوتر بوده‌اند، چه کسانی هستند؟! اگر مقصود همین جماعتی است که امروز در سینمای ایران مشغولند‌(که احتمالا منظور جناب مجری همین حضرات بوده، چنانچه چندین‌بار به آنها اشاره می‌کند) و از علمای بزرگ زمانه هم لابد باید از استاد مطهری و شهید بهشتی وآیت‌الله طالقانی و آیت‌الله جوادی آملی و امثالهم  مثال آورد،  به نظر می‌آید که دست‌اندرکاران شبکه 4‌(که ادعای شبکه فرهیختگان را دارد) و متولیان رسانه ملی، حداقل بایستی برای انتخاب مجریان برنامه‌های خود کمی دقت به خرج داده تا دیگر شاهد چنین اسرائیلیاتی بر صفحه تلویزیون این سرزمین که از بودجه بیت‌المال ارتزاق می‌کند، نباشیم.
شاید هر دانش‌آموز دبیرستانی با اندکی معلومات و سواد بتواند فاصله عرش تا فرش علمایی که نام برده شد‌(و صدها تن دیگر مانند آنها که امروزه هم در عرصه دین و فعالیت‌های اجتماعی پیشتازند و هم در میدان هنر حضور دارند) با سینمایی که امروز در ایران وجود دارد را به خصوص در عرصه‌های اجتماعی دریابد. سینمایی که اغلب به قول حامیان خارجی‌اش، «تیره، ناامید‌کننده، ملال‌انگیز‌، خشن و مازوخیستی» بوده و حتی در آن «فیلم‌های اجتماعی سرانجام به فاجعه خانوادگی ختم می‌شوند».
اگر آقای مجری اندکی در این زمینه مطالعه داشت، متوجه می‌شد که حضور علمای بزرگ در عرصه هنر ریشه در تاریخ تمدن اسلامی دارد از اشعار نغز شیخ بهایی و تبحر او در هنر معماری گرفته تا اغلب فقها و عالمانی که با شعر و ادبیات عرفانی سر و کار داشتند که نمونه معاصرش، اشعار عارفانه حضرت امام خمینی‌(رحمه‌ًْالله علیه) است که شاید بتوان گفت اگر 90 درصد کل تولیدات این سینما را در طول تاریخش برروی هم بریزیم، در عمق هنر و معنی به اندازه یک مصرع این اشعار نرسد.
البته شاید چنین افاضاتی از فردی که زمانی مسئولیت‌هایی مانند مدیر ارتباطات بنیاد فارابی، معاون فرهنگی خانۀ سینما، رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات سینمایی وزارت ارشاد‌، معاون پژوهشی انجمن سینمای دفاع مقدس، مسئول کمیته فرهنگ، هنر و رسانۀ مرکز پژوهش‌های مجلس و قائم‌مقام بنیاد فارابی را در اختیار داشته‌، بعید به نظر بیاید ولی اگر متوجه باشیم که فیلم موهن و ضد ارزشی «یک خانواده محترم» از دست‌پخت‌های ایشان است، دیگر آن اظهارات دور از ذهن نمی‌آید!

سینماروزان: حسن برزیده کارگردانی که آخرین ساخته اش «مزارشریف» درامی واقع نگارانه بود از اتفاقی که حدود دو دهه قبل در کنسولگری ایران در افغانستان رخ داد و طی آن دیپلماتهای ایرانی کشته شدند، با حضور در برنامه «چشم شب روشن»محمد صالح علاء به ارائه پاره ای از اظهارنظرات صریح خویش پرداخت.

 برزیده در ابتدای این برنامه درباره «پرواز در ارتفاع صفر» که مشغول ساخت آن است، توضیح داد: این سریال به مسائل خانوادگی می پردازد. سریال تلخی نیست و سرانجام خوبی دارد. مرور یک زندگی یک نسل و مرارت ها و سختی های آنها است که بعد از انقلاب و جنگ داشته اند.

به گزارش سینماروزان معتمدی که برادر شهید غلامعلی معتمدی از شهدای هفتم تیر و از نوادگان آیت الله  سیدعبدالحسین لاری است و البته خودش نیز  از ممیزان شورای تصویب فیلمنامه وزارت ارشاد اسلامی در  دهه 60 و نیمه اول دهه 70 بود، با گلایه از عدم راهیابی فیلم آخرش «بوف کور/راه رفتن روی سیم» به جشنواره فجر گفت: فیلم آخرم به نام «راه رفتن روی سیم» در جشنواره فیلم فجر به نمایش درنیامد و منتظریم با پا گرفتن دولت جدید، تکلیف این فیلم مشخص شود. این فیلم درباره یک گروه راک است که آماده مهاجرت از ایران هستند.

سینماروزان: در حالی که پیش بینی می شد برای جلوگیری از تنشهای انتخاباتی هم که شده برنامه هایی مانند «چشم شب روشن» که اصلی ترین عامل جذابیت شان تکیه بر عنصر آرامش بخشی برای مخاطبان است به پخش خود ادامه دهند اما گویا ضبط این برنامه تا پایان انتخابات معلق شده است.

به گزارش سینماروزان دلیل اصلی این تعلیق، ضبط یکی از برنامه های ویژه انتخابات ریاست جمهوری با حضور ۶ نامزد این انتخابات در محل استودیوی پخش «چشم شب روشن» است.

به همین دلیل از هفته گذشته این برنامه روی آنتن نرفته است و احتمالا تا انتهای اردیبهشت ماه هم روی آنتن نخواهد رفت.

اینکه در ایامی که با کمبود برنامه های سرگرم کننده در رسانه ملی روبروییم برنامه «چشم شب روشن» که اتفاقا مخاطبان خود را هم دارد به بهانه انتخابات تعطیل شود رویکردی بخردانه نیست.

این همه برنامه بی مخاطب و کم مخاطب در رسانه ملی است که نه اشغال استودیوهایشان و نه حذفشان از کنداکتور به خاطر ضبط مناظره ها کمترین مشکلی ایجاد نمی کند اینکه میان این همه برنامه سراغ برنامه ای مانند «چشم شب روشن» می روند عجیب است.

سینماروزان: کمتر پیش آمده آنها که سالهاست ریاست صنوف مختلف خانه سینما را به خود اختصاص داده اند در کنار نقدهای دیگران، نقدی هم بر ساختاری داشته باشند که خود یکی از سیاستگذاران مهم آن بوده اند.

به گزارش سینماروزان امین تارخ بازیگر قدیمی سینما و تلویزیون که سالهاست ریاست بر انجمن بازیگران خانه سینما را برعهده دارد اما در تازه ترین گفتگویش که در برنامه «چشم شب روشن» محمد صالح علاء انجام شد ضمن تشبیه خانه سینما به کانون بازنشستگان از انزوای بخش عمده اعضای صنف خودش گفت.

امین تارخ اظهار داشت: ما نیازمند کار فرهنگی و صنفی به صورت توامان هستیم. مثلا جلسات هفتگی یا ماهیانه ای وجود داشته باشد که در آنها درباره اخلاق حرفه ای صحبت شود تا به مرور کسی به خود اجازه ندهد چنین صحبتی کند. اما اکنون ما صاحب خانه سینمایی هستیم که مثل کانون بازنشستگان است و فعالیتهای فرهنگی آنچنانی در آن اتفاق نمی افتد، بنابراین نمی شود چنین توقعی داشت.

بازیگر «سرب» و «مادر» خاطرنشان ساخت: تعداد کمی از مجموعه بازیگران تا آخر عمرشان بازیگر می‌مانند. چرا که بسیاری از بازیگران بعد از مدتی درخشیدن روی صحنه، پیشنهادات کمتری دریافت می‌کنند و دچار بازنشستگی زودرس و گوشه‌نشین می‌شوند.

وی ادامه داد: ما در انجمن بازیگران بیش از ۵۰۰ عضو داریم، اما ۳۰۰، ۴۰۰ نفر آنها مستمری‌بگیر و منزوی هستند و نمی‌شود گفت بازیگری شغل پردرآمد و از نظر مالی خاص است. در سینمای دنیا هم همینطور است و افرادی چون وودی آلن که تا این سن به کارشان ادامه بدهند و موفق باشند کم هستند.

سینماروزان: تهیه کننده «قند پهلو» و «چشم شب روشن» که هر دو برنامه اش در برنامه «سه ستاره» یکی در بخش بهترین برنامه تخصصی و دیگری در بخش بهترین برنامه ورزش و سرگرمی نامزد است، درباره عدم علاقه محمد صالح علا به شرکت در مسابقه توضیح داد.

سینماروزان: هویت سندیکاها و صنفها در همه جای دنیا با خدمات رفاهی که برای اعضاء انجام می دهند گره خورده است اما تنها صنف سینمای ایران که بیشتر از دو دهه هم سابقه تأسیس دارد هنوز در اصلی ترین فعالیت صنفی که ارائه خدمات به اعضاء است مشکل دارد.

به گزارش سینماروزان مهدی فخیم زاده بازیگر و کارگردان سینمای ایران به تازگی در گفتگویی که در برنامه «چشم شب روشن» داشت به صراحت به انتقاد از عدم کارکرد واقعی این صنف اشاره کرد و اصلی ترین مسبب این انفعال را هم وابستگی بیش از حد صنف به دولت دانست.

این بازیگر  بیان کرد: در این زمینه یک اشتباهی شد و همچنان مسئولان پرهیز می‌کنند از این اشتباه، اما این ریلی که چیده شده هنوز هست. مشکلی در صنوف ما هست ولی این مشکل از جای دیگری نشأت گرفته.

وی ادامه داد: سینمای دولتی که دست‌اندرکاران آن همه توقع داشته باشند پول فیلم را از جایی بگیرند و با آن فیلم بسازند. این موضوع باعث می‌شود چنین سینمایی نتواند صنف داشته باشد. سینمای دولتی رییس دارد و صنف در آن معنایی ندارد.

فخیم زاده خاطرنشان ساخت داد: خانه سینما از طرف افرادی که منافع مشترک دارند ایجاد نشده بلکه از بالا شکل گرفته است. بودجه آن هم هنوز از ارشاد می‌آید. اما پول مجمع تولیدکنندگان را خود اعضایش می‌دهند. همانطور که یک صنف باید اینگونه باشد و حافظ آن هم خود اعضایش باشند. ولی اکنون افراد به خانه سینما می‌روند چون نیازمند هستند.

وی افزود: با یکی از بچه‌هایی که حالا خیلی مطرح است، اخیرا در یک کاری بودیم و گفت من عضو خانه سینما نیستم. عضو هیچ صنفی نیستم. چون عضو بودن یا نبودن هیچ فرقی نمی کند. نه چیزی از تو می خواهند و نه تو میتوانی از آن چیزی بخواهی! اینکه صنف نیست!

فخیم‌زاده اظهار کرد: بعد از چند سال که در سروکله هم زده‌ایم، برای جنگ اعلام آتش بس شده است. اگر ما منافع مشترکی داریم چرا یکی نیستیم؟ همه اینها از دخالت دولت می‌آید.

سینماروزان: مهدی کرم پور کارگردان سینمای ایران بنا بود به عنوان گرداننده بخش سینمایی برنامه “چشم شب روشن” چهارشنبه ها کنار محمد صالح علا باشد اما در آحرین لحظات، او این حضور را نپذیرفت و یک منتقد محافظه کار به نام اکبر نبوی جایگزینش شد.

کرم پور در چرایی رد پیشنهاد حضور سینمایی در شبکه چهار یادداشتی را نگاشته است و آنچه بیش از همه از این یادداشت برمی آید رد پیشنهاد به دلیل عدم پای بندی مدیران سیما با قرار و مدار ابتداییست که با وی گذاشته بودند.

متن یادداشت کرم پور را بخوانید:

بنا بود چهارشنبه شب ها برنامه تخصصى سينمايى باشد و من به عنوان كارشناس هر هفته به بحث هاى نظرى و كلان تر نگاهى كنم. گپى متفاوت تر از اكران و ستاره و حاشيه شايد.

ميزبانش عزيز دل “محمد صالح علا” بود در برنامه “چشم شب روشن” گفتند بدون ملزومات دستورى و كج سليقه ى مرسوم است و مهمان و موضوع به انتخابم…كه چون طليعه ى قرار بر افق مدار جلو نرفت، از اولين دوربرگردان دور زدم.

از حسن نظر مدير شبكه چهار و ديگر مديران فرهنگى آن شبكه ممنونم…پيش از آن نيز در آغاز و پيش از ضبط برنامه “هفت”، “فريدون جيرانى” عزيز به مهر پيشنهاد اجرا داد و گفتم كه چنان كه در نظر دارم، نمى شود و نمى توانم…

سال گذشته هم، در بدو شكل گيرى برنامه “سينما دو” به لطف مدير اديبش، به اتاق فكر و اجرا دعوت كردند و…اما خود را گزينه ى درست اجراى اين برنامه نيافتم…و چون معتقدم در همه ى موارد دوستانى هستند كه كارشان را بهتر از من انجام مى دهند، هر بار و اين بار عذر مكرر خواستم.

اين را نوشتم براى پايان اخبار و شايعات چند باره ى اين روزها مبنى بر اجراى چنين برنامه اى كه مسبوق به كرات بود، تا خيال همه را راحت كنم كه بسيار گرفتار مراحل نهايى فيلم “سوفى و ديوانه” ام و همان حضور گاه به گاه دانشگاهى و جريده و مجاز هم برايم بسيار دشوار است.

بيش از اين نيز در اين اوقات كم ياب اگر وقتى باقى بماند، ترجيحم ديدن فيلم هاى مهم اين فصل جهان يا خواندن كتابى ست در گوشه ى گم شده ى فراغت. منت تان بر چشم از ابراز لطف ها و پى گيرى تان. هم دوستان. هم مهربانان نشناخته ام. يا حق.

سینماژورنال: محمد صالح علاء که آخرین بار با برنامه «دو قدم مانده به صبح» در تلویزیون حضور داشت که سال ۸۹ این برنامه پایان یافت قصد دارد با برنامه ای به نام “پهن بند” به شبکه چهارم بیاید.

به گزارش سینماژورنال و به نقل از “مهر” رضا پورحسین سرپرست شبکه چهار سیما خبر داد که محمد صالح علاء قرار است اجرای یک برنامه شبانگاهی را در این شبکه بر عهده داشته باشد.

رضا پورحسین سرپرست شبکه چهار با اشاره به اتفاقات و برنامه های جدید این شبکه گفت: به تازگی برنامه های «فوتون» و «روزگار» از این شبکه پخش شد و قرار است یک برنامه علمی هم از نیمه دوم مهر ماه داشته باشیم.

وی با اشاره به این برنامه علمی جدید توضیح داد: نام این برنامه جدید «پهن بند» است که به فضای علمی و مجازی می پردازد. تیم این برنامه هنوز قطعیت نیافته است و ما فعلا در حال طراحی آن هستیم.

پورحسین در پایان با اشاره به طراحی برنامه دیگری در این شبکه به صورت شبانگاهی عنوان کرد: در حال طراحی برنامه ای مشابه «دو قدم مانده به صبح» هستیم که بعد از دهه اول محرم روی آنتن می رود و «چشم شب روشن» نام دارد. محمد صالح علاء مجری این برنامه است و امیر قمیشی تهیه کنندگی آن را بر عهده دارد.