سینماروزان/مهدی فلاح‌صابر: اینکه خبرگزاری صدا و سیما، مرجع رسمی خبرهای صدا و سیما است و هر آن چه روی خروجی خبرگزاری صدا و سیما قرار می گیرد باید متکی بر داده‌های مورد تایید سازمان باشد، امری بدیهی است با این حال گاهی اتفاق های عجیب و پرسش‌برانگیز در این رسانه رخ می‌دهد.

نمونه تازه آن ، استناد خبرگزاری صدا و سیما به نتیجه یک نظرسنجی درباره سریال‌های جدید تلویزیون است.

هفته پیش خبرآنلاین از کاربرانش خواست بین سریالهای “خانه امن”، “از سرنوشت” ، “صفر ۲۱” و “چای نت” بهترین سریال را انتخاب کنند. این رویه‌ای است که در بسیاری از رسانه‌ها وجود دارد و محل انتقاد نیست.

ایراد و ابهام وقتی شکل می گیرد که خبرگزاری صدا وسیما ، نتیجه نظرسنجی را در قالب یک خبر منتشر می‌کند و به آن وجاهت می بخشد.

ابهام نخست همین جا شکل می‌گیرد که مگر خبرگزاری صدا و سیما ، نباید بازتاب دهنده خبرهای رسمی سازمان باشد؟ پس نتیجه نظرسنجی رسانه‌ای دیگر درباره سریالها، چه کارکردی برای این رسانه دارد؟

معنای این حرف زیر سوال بردن صداقت رسانه های دیگر نیست اما نظرسنجی‌هایی در این سطح را نمی‌توان با نظرسنجی مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما قیاس کرد. پس چه می شود که خبرگزاری رسمی صدا و سیما دست به انتشار این خبر می‌زند؟!

ابهام بعدی جایی شکل می گیرد که خبر، به نقل از روابط عمومی سریال «از سرنوشت۳» روی خروجی خبرگزاری صدا و سیما قرار گرفته است. آیا این یعنی نظرسنجی با هماهنگی سازندگان «از سرنوشت۳» انجام شده؟! ؟؟

چه پاسخ مثبت باشد و چه منفی ، نمی‌توان رفتار غیرحرفه ای خبرگزاری سازمان را نادیده گرفت به این دلیل که استناد این خبرگزاری، محل تشکیک است.

ابهام بعدتر ادبیاتی است که خبرگزاری صدا و سیما انتخاب کرده. در خبر این طور آمده است: سریال «از سرنوشت ۳» در نظرسنجی‌های مردمی توانست محبوب‌ترین سریال تلویزیون شود.
مخاطبی که تیتر را می خواند ، گمان می کند این خبر حاصل نظرسنجی رسمی صدا و سیما است. علاوه بر این، استفاده از عنوان «نظرسنجی های مردمی» تصمیمی جهت دار و غیر حرفه ای نیست؟؟ چرا باید به نظرسنجی محدود یک رسانه، چنین عنوانی اطلاق شود؟!

بماند که چنین رویه ای از سوی خبرگزاری سازمان، خودزنی محسوب می شود چون این خبرگزاری به یک نظرسنجی بیرونی وجاهت داده ؛ در حالی که روال این بوده که نتایج رسمی درباره آمار برنامه ها و سریال ها منتج از داده‌های مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما بوده.

آیا خبرگزاری صدا و سیما متوجه این ایرادها نبوده است؟ تعمدی در انتشار خبر با چنین تیتر و ادبیاتی وجود دارد؟ یا نه؟ خبرگزاری صدا و سیما ناخواسته وارد بازی رسانه ای و جوسازی سریال «از سرنوشت۳» شده است؟

اگر هم که خبرگزاری سازمان تغییر روش داده و بنا دارد از این به بعد به نظرسنجی‌های رسانه‌های دیگر استناد کند بد نیست هم رسما تغییر روش را اعلام کند و هم دقیقا بگوید در این روال تازه، کدام رسانه‌ها محل استنادند؟؟

سینماروزان: این دیگر به یک روال در رسانه ملی بدل شده که در تمام ایام سال نظرسنجی‌هایی درباره کیفیت محصولاتش ارائه داده و اغلب هم نتایج این نظرسنجی را با تاکید بر آمار بالای مخاطبان رسانه ملی منتشر می‌کند.

این نوع نظرسنجی که مصداق مثل “کجاست بقالی که بگوید ماست من ترش است” می‌باشد بارها با انتقاد مواجه شده و حالا نویسنده یکی از سریالهای رمضانی، پشت پرده این نظرسنجی‌ها را فاش کرده!

حسن وارسته نویسنده سریال «بچه مهندس» در یک گفت‌وگوی لایو اینستاگرامی با صفحه رسمی روابط عمومی تلویزیون گفت: اولا که من این نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات را قبول ندارم. با این دوستان سال های سال کار کردم و می دانم چطور آمار می‌گیرند. خیلی روش‌هایشان به روز نیست.

وارسته که نویسنده فصول دوم و سوم “پایتخت” هم بوده، ادامه داد: براساس شماره تلفن‌های ثابت نظرسنجی می‌کنند و این روزها هم که به خاطر شیوع کرونا فقط یک سوم پرسنلشان کار می‌کنند و خیلی نمی‌شود روی نتیجه این نظرسنجی حساب کرد.

او به این مسئله اشاره کرد که خودش در تقریبا یکی دو دهه اخیر با مرکز افکارسنجی رسانه ملی در ساختمان مشخص آنها در مجموعه جام جم همکاری داشته. او از این گفت که به حبیب‌اللهی مدیر سابق و همچنین مدیران جدید این مجموعه اشکالات این شیوه نظرسنجی را گوشزد کرده است.

هرچند مجری برنامه لایو اشاره کرد که این سیستم‌های سنجش تغییر کرده است اما حسن وارسته با تاکید بر اینکه بر اساس فکت‌هایی تازه صحبت می‌کند گفت که از جزئیات مطلع است.

نکته مهمی که می‌تواند اساس این نظرسنجی‌ها را در صورت واقعیت ادعا، از نظر علمی زیر سئوال ببرد، جایی بود که وارسته به لیست محدود شماره‌های تماس اشاره کرد. یعنی اینکه در نمونه‌گیری تصادفی از کل جامعه، این نظرسنجی‌ها در جمعی محدود انجام می‌شود که احتمال شرطی شدن به سئوالات را دارد و یا نمونه مناسبی برای اینکه به کل جامعه تعمیم داده شوند، نیست.

وارسته در ادامه صحبت‌هایش به روش‌های نوینی اشاره کرد که می‌توانند جایگزین تماس با چند شماره ثابت باشند. وی گفت: مثلا تلوبیون یا یوتیوب و آپارات می‌توانند مرجع خوبی باشند.  میزان بازدید سریال‌ها در تلوبیون کاملا مشخص است.

نویسنده سریال «بچه مهندس» در ادامه به یک ایراد دیگر این نظرسنجی‌ها اشاره کرد و گفت:  اصلا این رقابت‌ها درست نیست. اینکه بخواهیم یک اثر کمدی را با یک اثر ملودارم رقیب کنیم کار غیرعلمی است.

او اساسا ساختار نظرسنجی ها را زیر سئوال برده است. ادعایی که اگر واقعیت داشته باشد، نشان می‌دهد تاکنون با چه درصد بالایی از خطا، نظرسنجی صورت گرفته!

سینماروزان: «ثریا» از جمله برنامه های ارزشی متعلق به جریانی موسوم به جبهه فرهنگی انقلاب بود که به دلیل نگاه انتقادی صریح به دولت یازدهم چند ماهی است که تعطیل شده است.

به گزارش سینماروزان به تازگی «حلقه وصل» که از جمله رسانه های ارزشی و متعلق به برخی از جوانترهای جریان ارزشی است نظرسنجی خاصی به راه انداخته و از مخاطبان خواسته که درباره دلایل تعطیلی این نظرسنجی به انتخاب گزینه دست زنند.

جالب اینجاست که در دو گزینه ابتدایی و انتهایی مربوط به این نظرسنجی به صراحت صداوسیما نقد شده و از محافظه کاری رسانه ملی و ترس از عدم تخصیص بودجه از سوی دولت سخن گفته شده است.

متن نظرسنجی این رسانه را بخوانید:

به نظر شما علت عدم پخش برنامه «ثریا» علی‌رغم تحسین رهبر انقلاب و درخواست مکرر خانواده شهدا کدامیک از موارد زیر است؟!

–محافظه‌کاری رسانه ملی

–عدم نیاز به دیده بان انقلاب اسلامی

–ناکارآمدی و عدم توفیق برنامه «ثریا» در جذب مخاطب!

–ترس صدا و سیما از عدم تخصیص بودجه از سوی دولت

سینماژورنال: رسانه ملی بخصوص بعد از پخش سریالهایی نه چندان باکیفیت در نوروز امسال با انتقاد رسانه ها مواجه شد و شاید همین انتقاداتبود که باعث شده به تازگی این رسانه آماری درباره افزایش مخاطب در دوره مدیریت جدید ارائه کند.

چرا نمی‌توان به این آمار خوش‌بین بود؟

به گزارش سینماژورنال در اینکه رسانه ملی در دوره دوم مدیریت ضرغامی ریزش مخاطب داشته شکی نیست.
به هر حال حلقه های بسته تولید تله‌فیلم و سریال برای رسانه ملی و محافظه کاری در استفاده از نیروهای تازه نفس، خلاق و باانگیزه در آن سالها و غلبه نوعی رابطه گرایی بجای تاکید بر ضوابط که باعث مشاهده مواردی مانند سپردن تولید به تهیه کننده 23 ساله بود(!!!) موجب شد مخاطبان هر روز بیشتر از روز قبل به دنبال جایگزینی برای رسانه ملی باشند.
اما درباره افزایش مخاطب در سال اخیر چطور؟ آیا با صراحت می توان درباره افزایش مخاطب در این یک سال رای داد؟

کجاست جریان تازه ای که می بایست پویایی رسانه ملی را موجب شود؟
به نظر می رسد در بالا رفتن مخاطب در یک سال اخیر باید با شک نگریست.
به هر حال به جز استثنائاتی خُرد نه جریان تازه ای به اتمسفر تولید محصولات نمایشی تلویزیون وارد شده است و نه فکری شده است برای شکستن حلقه بسته سریال سازی در تلویزیون.
نگاهی به وضعیت کیفی همین سریالهای نوروزی تلویزیون و دامنه مخاطبان آن و مقایسه آن با مخاطبان سینما در همین برهه زمانی نوروز بیش از پیش این نکته را به ذهن می رساند که فقط یک تنوع نسبی در چینش اکران نوروز چطور باعث جلب مخاطب شد و از آن طرف سپردن تولیدات نوروزی به آدمهای تکراری و توسل به سوژه های تکراری تا چه اندازه به زدگی مخاطب منجر گردید…
پس برای بالا رفتن مخاطب به جز ارائه آمار باید به فکر رفع ایرادات بنیادی بود و پر کردن حفره های سیستم.

سینماژورنال: براساس نظرسنجی اخیر پایگاه اینترنتی سازمان سینمایی، مهمترین نتایج مدیریت دو ساله دولت یازدهم در حوزه سینما «دیجیتالی کردن سینما» و عبور از شیوه آنالوگ بوده است.

به گزارش سینماژورنال بر اساس این نظرسنجی موردی که در بازه زمانی مهر و آبان سال 1394 در سایت سازمان سینمایی منتشر شد، مهترین نتایج دو سال مدیریت سینما در دولت یازدهم مورد سنجش قرار گرفته بود. در این نظرسنجی گزینه‌هایی شامل؛ «جلوگیری از توزیع میجرها و سالم‌سازی شبکه نمایش خانگی»، «جدایی بخش ملی و بین المللی جشنواره فیلم فجر»، «راه‌اندازی گروه هنروتجربه»، «حمایت از بخش خصوصی در جهت ساخت سالن‌های جدید سینما»، «بازگشایی خانه سینما» و «دیجیتال کردن کلیه سالن‌های سینمای ایران» مطرح شده بود که مجموعاً 360 نفر به آن پاسخ دادند.

دیجیتالی کردن در صدر

نتایج حاصله از داده‌های به دست آمده از پاسخ‌ها در این سنجش نشان می‌دهد که بیشترین طیف با 5/37 درصد بر این نظر هم‌عقیده‌اند که «دیجیتالی کردن سالن‌های سینما» مهمترین نتایج مدیریت دو ساله دولت یازدهم در حوزه سینما بوده است. به تعبیر دیگر مخاطبان، عبور از شیوه آنالوگ و قالب نوار سلولوئید 35 میلی‌متری را در بخش‌های تولید و فنی و نمایش را مورد تمجید قرار داده‌اند.

همچنین 22/22 درصد نیز معتقد بودند «بازگشایی خانه سینما» مهمترین دستاورد به شمار می‌آید. از سوی دیگر 83/20 درصد نیز گزینه «راه اندازی گروه هنروتجربه» را انتخاب کردند.

نمودار نتایج نظرسنجی سازمان سینمایی

جدایی بین الملل فجر و سالم‌سازی شبکه نمایش خانگی در قعر

از سوی دیگر 11/11 درصد از پاسخ‌دهندگان اعلام کردند که «حمایت از بخش خصوصی در جهت ساخت سالن‌های جدید سینما» مهترین نتیجه این دو سال مدیریت بوده و در ادامه 5/5 درصد نیز تاکید کردند که «جدایی بخش ملی و بین المللی جشنواره فیلم فجر» مهترین دستاورد این مقطع بوده است.

در نهایت با کمترین میزان 7/2 درصد مخاطبان بر این نظر استوار بودند که «جلوگیری از توزیع میجرها و سالم‌سازی شبکه نمایش خانگی» مهمترین نتیجه فعالیت حضور مدیران در دو سال نخست بوده است.