سینماروزان/ احمد محمد اسماعیلی: طبق روال کاریم هراز گاهی با بازیگران با سابقه تماس هایی دارم و ضمن انجام کار از حال و احوالشان جویا می شوم و به همین دلیل با حسین خانی بیک بازیگر خوشنام و قدیمی سینما ، تئاتر و تلویزیون تماسی گرفتم…

همسرش پشت خط آمد و با لحنی ناراحث و غمگین از وضعیت نامساعد جسمانی خانی بیک و بیماریش گفت و تاکید داشت که آلزایمر خانی‌بیک بتدریج تاثیرات منفیش را بروز داد تا جایی که امکان حرف زدن و شناخت دیگران را ندارد…

با شنیدن وضعیت این بازیگر محجوب و دوست داشتنی ناراحت شدم و با توجه به سبک زندگی سالم خانی بیک که مرد خانواده و اهل ورزش بود خیلی بعید بود که به این بیماری دچار شود.
وضعیتی که باعث شد بحث تقدیر و اینکه هر انسانی روزی باید با ابتلا به بیماری دنیا را ترک کند برایم دغدغه ذهنی شد و به مرور هنرمندانی و اطرافیانی که از دست داده ایم پرداختم و به نظرم آمد که عدالتی در جهان هستی درباره معیشت آدمهای خوب و نیک وجود ندارد و مثالهای زیادی از ذهنم عبور کرد.

جمشید مشایخی نازنین چند سالی با بیماری سرطان درگیر بود و یا علی خاتمی در دوران بلوغ سنی و کاریش درگیر این بیماری مهلک شد و نام های بسیار دیگری و… در مقابل خیلی از آدم های سنگدل و پلشت هم دور و برمان می بینیم که خیلی راحت زندگی می‌کنند.
حسین خانی بیک با ظاهر و هیبت مردانه ش نمادی از مرد سنتی ایرانی مهربان و نگهبان خانه و خانواده اش را در بیش از دو دهه در سینما و تلویزیون خلق کرده و نقش های ماندگاری در ذهن مخاطبان در قالب چنین مردانی بازی کرد.

یکی از نقش هایی که خانی بیک را مورد توجه مردم قرار داد نقش سرهنگ نیروی انتظامی در سریال #پلیس_جوان بود که تقابلش با شهاب حسینی افسر جوان کلانتری محل خدمتش لحظات جذابی را برای مخاطب خلق کرد.

بازیگری که دست پرورده مکتب عباس جوانمرد بود و با همکاری با پسرخاله هنرمندش ( هادی اسلامی) تئاترهای ماندگاری در دهه چهل و پنجاه خلق کرد‌. شاید به دلیل محجوبیت و افتادگی اخلاقی که داشت هیچ وقت مثل همنسلانش از قبیل خسرو شکیبایی در قالب یک استار فرو نرفت و شد استاد ایفای نقش های مکمل چه در کارهای تاریخی مثل نقش معرکه‌اش در سریال #روزی_روزگاری در قالب یک روستایی بادیه نشین خوش قلب و یا ایفای افسران پلیس در سریال هایی مثل #شلیک_نهایی و یا افسر عراقی خوش قلب فیلم #پوتین که در تقابل با مافوق خشنش قرار میگیرد و در سریال #مختارنامه هم شد ایاس مقتدر که فرمانده شرطه های شهر کوفه بود و چند سکانس ماندگار روبه روی عرب نیا خلق کرد.
در سالهای اخیر جای خالی بازیگرانی از جنس خانی‌بیک در سینما و تلویزیون احساس می شود؛ بازیگران با صلابتی که با آرامش درونی توانستند تجسم درستی را از مرد ایرانی معمولی که می تواند قهرمان خانواده اش باشد را ارائه کنند…

سینماروزان: نگارش کتاب «پرونده مختارنامه» که در قالب رمان، به مرور خاطرات ناگفته از پشت صحنه ساخت این سریال می پردازد، به پایان رسید.

به گزارش سینماروزان، رضا استادی روزنامه‌نگار باسابقه که در فاصله سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۰ مدیریت روابط عمومی سریال تلویزیونی #مختارنامه را به عهده داشته، کتاب «پرونده مختارنامه» را رمان گونه و با تکیه بر خاطرات و مشاهده‌های عینی خود در طول سال‌های ساخت این سریال تلویزیونی مکتوب کرده است.

کتاب، نگاهی تحلیلی به سریال دارد و به گفته رضا استادی تلاش می‌کند به زبانی ساده قصه «چگونگی شکل گیری مختارنامه» را با همه نقاط ضعف و قوت روایت کند و به این سوال پاسخ دهد که این سریال چگونه ساخته و چرا ماندگار شد؟

استادی که نزدیک به یک دهه است مدیریت رسانه مستقل سینماپلاس را برعهده دارد، درباره دلایل طولانی شدن نگارش کتاب مختارنامه در بازه زمانی ۱۷ سال به خبرگزاری ایسنا می‌گوید:‌ بعد از سریال مختارنامه در مجموعه‌های مختلفی با تلویزیون و همچنین بخش خصوصی و دولتی همکاری داشتم و همین مساله امکان مقایسه میان این آثار با سریال مختارنامه را فراهم کرد. این کتاب به نوعی اولین تاریخ شفاهی و مستندسازی سریالی نمایشی در تلویزیون نیز محسوب می‌شود که جریان ساخت این سریال را با همه فراز و نشیب‌هایش بدون سانسور و پرده پوشی روایت می‌کند و به همین دلیل محتوای آن همچنان تازه و غیرتکراری است. برای رسیدن به این نقطه لازم بود مدت زمانی از پخش و بازپخش سریال بگذرد تا این محتوا به اصطلاح ته نشین شود و در مواجهه با شرایط اجتماعی و همچنین سریال‌های دیگر محک بخورد. متن فعلی شامل هر اتفاقی است که در سریال مختارنامه افتاده و به طور معمول همه مخاطبان از آن خبر نداشته‌اند و در طول سال‌های گذشته نیز رسانه‌ای نشده است.

به گفته استادی کتاب مذکور علاوه بر «مختارنامه»، به آثار پیشین میرباقری و آثار پس از «مختارنامه» نیز می‌پردازد و دیباچه‌ای بر سریال «سلمان فارسی» نیز محسوب می‌شود؛ سریالی که قرار بود میرباقری پیش از «مختارنامه» آن را بسازد اما آغاز فیلم‌برداری آن هشت سال پس از پایان پخش «مختارنامه» آغاز شد.

این کتاب در حجمی حدودا ششصد صفحه‌ای به همراه تصاویر و اسناد و مدارک از «مختارنامه» نوشته شده و نویسنده آن امیدوار است انتشار این کتاب زمینه ای برای تاریخ شفاهی و نقد تلویزیون را به دور از چهارچوب‌های محدود و سلیقه‌ای این رسانه فراهم کند.

«مختارنامه» سریالی به کارگردانی و نویسندگی داوود میرباقری و تهیه کنندگی محمود فلاح است که در فاصله سال ۱۳۸۳ الی ۱۳۸۸ مقابل دوربین رفت. پخش این سریال از مهر ۱۳۸۹ آغاز و تا سال ۱۳۹۰ ادامه یافت و در سال‌های گذشته بارها بازپخش شده و همچنان مخاطب داشته است.

سینماروزان/حامد مظفری: اشتباه اول چه بود؟ ممانعت از پخش سریال مختارنامه در محرم و صفر۱۴۰۲. توجیه؟ پخش مکرر سالیانه و تکراری شدن آن که اسباب جوک‌سازی رقم زده!

غلط؟ ذات ایرانی، با طنز و دست انداختن عجین است و از کمال الملک تا رضا تفنگچی و..‌‌‌. از این جوک‌ها در امان نمانده‌اند. پس یا این توجیه را نباید پذیرفت و تحلیل رسانه‌هایی نظیر سینماپلاس را قبول کرد که وجه حماسی-هیجانی مختار به درد امسال نمی‌خورد یا آن که باید پذیرفت که چه مدیران دهان بینی داریم که به خاطر چند جوک، جواهر را آرشیو کرده و انبوه بدلیجات بظاهر تولیدی تاریخی‌طور را روی آنتن می‌فرستند.

مشکل اصلی آنجا حادث می‌شود که باز وقتی صدای انتقادات و درخواست‌های مخاطبان برخاست تلویزیون در اقدامی عجولانه و به جای آن که دستور پخش نسخه اصلی سریال مختار را بدهد تکه هایی از سریال را با تدوین‌ی الکن و پر از گنگی و ابهام در قالب تله‌فیلم‌هایی -که حتی نکرده‌اند تیتراژ اصلی سریال را استفاده کنند-روی آنتن فرستادند. لابد ذوق هم کرده‌اند از تماشای کاردستی‌های بی سر و تهی که با دستکاری در مخلوق داوود میرباقری ساخته‌اند!؟

ادعای شان هم می‌شود که با این کار خواسته‌‌اند پاسخی دهند به نیاز مخاطب!

خواسته‌ی مخاطب این بود؟ مخاطب خیلی روراست می‌گوید مختارنامه را پخش کنید‌. حالا اگر معذوراتی ناگفتنی دارید که نمی‌شود سریال را از شبکه های اصلی تان پخش کنید، از شبکه های دیگر پخش کنید! شبکه های تماشا و آیفیلم و افق و آموزش که بود!

یکی دو سال قبل شبکه قرآن، سریال مختارنامه را با تیتراژ اصلی در باکس انتهای شب خود قرار داده بود و هر که علاقمند بود سریال را از این شبکه می‌دید.
امسال هم می‌شد نسخه اصلی سریال را بدهید اصلا از شبکه چهار پخش شود!
چه کاری است بدل کردن سریالی ممتاز به تله فیلم های الکن که بدترین نقیصه شان، حذف تیتراژ عالی سریال و تیتراژسازی بی‌سلیقه با موسیقی بی‌ربط است؟

سینماروزان/سعید مستغاثی: مجموعه «مختارنامه» یکی از ماندگارترین محصولات تلویزیونی در تاریخ برنامه‌‌سازی تلویزیونی در ایران محسوب می‌شود.

به گزارش سینماروزان و به نقل از روزنامه کیهان، داود میرباقری پس از کسب تجربیات سترگ خود در تولید آثاری چون «امام علی(ع)»، «مسافر ری»، «معصومین از دست رفته» کار بزرگ «مختارنامه» را به منصه ظهور رساند و اینک درحال انجام کار بزرگ‌تری به نام «سلمان فارسی» است.

گرچه از پایان تولید و آغاز پخش اول این مجموعه، بیش از سیزده سال گذشته است. اما روایت و محتوای «مختارنامه» به گونه‌ای است که پاسخگوی همه دوره‌ها و بزنگاه‌های سیاسی و اجتماعی است. به همین دلیل هم می‌توان مختارنامه را فاقد اتمام تاریخ مصرف دانست و حتی تماشای هر ساله‌اش، بازتاب روزگار است. همچنین نسل‌های جدید و آینده، حق تماشای این مجموعه و بهره از آن را دارند.

هنرمندی داوود میرباقری و همکارانش در روایت بخشی از تاریخ اسلام، به خوبی توانسته است از ظرفیت «همه زمانی و همه مکانی» فراز‌های آن تاریخ بهره ببرد. این بهره‌برداری به خصوص در زمینه مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی (یکی از بارزترین پیام‌های قیام عاشورا) و برپایی حکومت علوی در زمان امام معصوم (در حالی که ایشان به‌طور مستقیم حضور ندارند)، واضح‌تر از سایر نقاط تأثیرگذار قیام مختار به‌نظر می‌رسد. اما در سریال «مختارنامه» این فراز مهم از قیام مختار با ظرافت و هوشمندی روایت شده، به‌طوری که اسناد آن نیز خدشه‌دار نگردد. فی المثل در دیدار محمد بن حنفیه با مختار این دیالوگ‌ها مابین آنها رد و بدل می‌شود:

مختار: به حقیر فرصت دهید تا ننگ از دامان کوفه پاک کنم.

محمد بن حنفیه: چه در سر داری مختار، می‌خواهی چه کنی؟

مختار: می‌خواهم علم قیام بر افرازم، می‌خواهم قاتلین امام شهیدم را به مسلخ قصاص بکشانم.

محمد بن حنفیه: از من چه می‌خواهی؟

مختار: اجازه. حکم می‌خواهم.

محمد بن حنفیه: حکم همانا وعده خداست انّا مِن المجرمین مُنتقمون.

مختار: این یعنی رضایت، این یعنی رضایت به انتقام، یعنی رضایت به قیام.

و در صحنه‌ای دیگر که عبدالرحمان بن شریح برای اطمینان از تایید مختار توسط امام سجاد(علیه‌السلام) نزد محمد بن حنفیه رفته، این دیالوگ‌ها مابین آنان رد و بدل می‌شود:

محمد بن حنفیه: اهلا و سهلا، مشرف فرمودید، یاالله بفرمایید

عبدالرحمان بن شریح: جهت کسب تکلیف مصدع شدیم.

محمد بن حنفیه: کدام تکلیف مسلمان؟

عبدالرحمان بن شریح: مختار ثقفی که معرف حضورتان هست؟

محمد بن حنفیه: بله مختار از شیعیان ما است، از محبان ابویم علی (علیه‌السلام) است حالش چطور است؟

عبدالرحمان بن شریح: دعاگوی شماست، ایشان مدعی هستند که از طرف شما مأمور به قیام در کوفه شدند اگر ادعای وی درست باشد شیعیان عراق با وی بیعت می‌کنند و به پا می‌خیزند. شما به ایشان حکمی‌داده‌اید، مختار امین و وزیر شماست؟

محمد بن حنفیه: این چه پرسشی است‌، آیا سلیمان صرد خزاعی(خدایش قرین رحمت کند) وقتی قیام کرد حکم از کسی داشت؟ محاربه با قاتلین برادرم یک تکلیف است، تکلیفی که از من و برادرزاده‌ام سجاد ساقط شده.

عبدالرحمان بن شریح: پس اگر مغز آفتاب خورده من درست فهمیده باشد مختار هم کذاب است هم جاعل، او به مهر و دست‌خط شما حکمی‌ دارد که او را امین و وزیر خود کرده‌اید در کار قیام اگر شما به او حکمی‌نداده باشید قطعا مهر و دست خط شما را جعل کرده.

محمد بن حنفیه: خدایا تو غفوری و رحیم، تویی دانا به اسرار نهان پس چنان کن که خود دانی… الهی آمین مختار به نام من و به مهر من شما را به چه دعوت کرده؟

عبدالرحمان بن شریح: به قیام، به خونخواهی، به قصاص از قاتلین اخوی شهیدتان حسین(ع)

محمد بن حنفیه: یاری‌اش کنید تا خداوند شما را یاری کند.

عبدالرحمان بن شریح: خدا را شکر از عراق تا مدینه، از مدینه تا مکه به صحت و سقم ادعای مختار شک داشتیم خوف داشتیم بر کذب ابواسحاق مختار، حال که رای شما چنین است همه شیعیان عراق دوشادوش مختار قیام خواهند کرد و میمون‌هایی را که از منبر رسول‌الله بالا رفته‌اند به زیر خواهند کشاند و تقاص خون‌های اهل بیت را خواهند گرفت.

با این جملات و دیالوگ‌ها یکی از پرچالش‌ترین و مهم‌ترین موضوعات فقهی شیعه مطرح می‌شود یعنی مقوله قیام علیه ظلم و برپایی حکومت اسلامی برای فراهم آوردن امکانات آن قیام، در زمان امام معصوم و در شرایطی که به هر حال ایشان از صحنه سیاسی، اجتماعی غایب هستند. (امام سجاد علیه‌السلام نیز در دوران سخت و طاقت فرسای پس از عاشورای حسینی و در زمان قیام مختار از چنان صحنه‌ای کنار بودند.اگرچه معتقدیم امامان معصوم در هر حالت، واسطه فیض و رحمت الهی هستند.)و این می‌تواند پاسخی برای همه آنانی باشد که مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی و طاغوت را تنها با حضور مستقیم امام معصوم، مشروع دانسته و بدون اذن رسمی‌ایشان، هرگونه مبارزه و قیام برعلیه ستم و استکبار را غیرشرعی می‌دانند.

فراز و نشیب‌های متعدد در سریال «مختار نامه » به تصویر کشیده می‌شود که تقریبا تمامی این فراز و نشیب‌ها علاوه ‌بر سندیت تاریخی، انگار هریک روایتی از حوادثی است که در طول این چهل سال بر انقلاب و نظام اسلامی رفته است. هوشمندی داوود میرباقری و همکارانش در بیان و تصویر صحنه‌های یاد شده گویی ناگفته‌های 40ساله این ملت را بازگو می‌کند.از توطئه‌های مختلف آل امیه و آل زبیر گرفته که استکبار زمان به شمار می‌آمدند تا توطئه‌های داخلی کوفه در ناراضی ساختن مردم و شایعه‌پراکنی علیه مختار و یاران نزدیکش و احتکار اجناس هنگام محاصره از سوی زبیریان و… که هریک به نوعی خیل توطئه‌های چهل سال اخیر علیه انقلاب و نظام اسلامی را تداعی می‌نماید. ضمن اینکه به دلیل معصوم نبودن هیئت حاکمه اسلامی، اشتباهات و خطاهای حکومتی نیز غیرقابل اجتناب است. یکی از توطئه‌های داخلی قابل تحلیل علیه حکومت مختار توسط «ابن حّر» صورت می‌گیرد که زمانی در لشگر مختار از رزمندگان شجاع به شمار آمده و جنگ‌های متعددی را در رکاب مختار شمشیر زده بود اما در زمان دیگر ظاهرا به دلیل اعتراض به تقسیم غنائم، به دلیل آنچه بی‌عدالتی مختار می‌خواند، خروج کرده و همراه دوستانش علیه مختار و حکومت اسلامی شورش می‌کند. دیالوگ‌های حق به جانب «ابن حرّ» و نوع تبلیغات سوء وی علیه حکومت علوی مختار شباهت زیادی به تبلیغات افراد و گروه‌هایی داشت که زمانی در جبهه انقلاب اسلامی قرار داشتند ولی پس از مدتی به دلیل برآورده نشدن خواسته‌های شخصی‌شان، به جبهه ضدانقلاب پیوسته و از پشت به انقلاب خنجر زدند.شورش «ابن حر» نیز اگرچه در ابتدا مستقل و ظاهرا عدالت طلبانه به‌نظر می‌رسد اما به زودی سرسپردگی‌اش به یکی از قدرت‌های مستکبر زمانش یعنی آل زبیر مشخص می‌شود که مخالفتش با مختار و حکومتش نه واقعاً به‌خاطر عدالت طلبی و ظلم‌ستیزی بلکه اساساً به دلیل زیاده‌خواهی و نوکری جبهه استکبار بوده و از همین رو با همان چهره حق به جانب که خیلی زود پرده از صورت برمی‌گیرد، شبانه به غارت و آتش زدن مال و اموال مردم دست زده و جامعه اسلامی را نا امن می‌کنند. آیا این نوع اقدام ضدانقلابی «ابن حر»، حرکات و اقدامات ‌تروریستی گروهک منافقین را در سال‌های اولیه انقلاب و بعد از آن، اغتشاشات فتنه ۸۸ را به اذهان متبادر نمی‌سازد؟

اما یکی از تکان دهنده‌ترین نقاط «مختارنامه» که به شدت برخی بیراهه روندگان انقلاب اسلامی را به‌خاطر می‌آورد، جایی است که رفاعه بن شداد (یکی از سران توابین) پس از برپایی حکومت علوی مختار، به دلیل انتقاد از روش وی در مقابله با قاتلین کربلا، از مختار بریده و تصمیم می‌گیرد راسا به قصاص قاتلین خون شهدای کربلا بپردازد اما در روند دشمنی با مختار به جایی می‌رسد که در کنار همان قاتلین شهدای کربلا قرار می‌گیرد.

در یکی از صحنه‌های سریال «مختارنامه» که شورش متحد رفاعه و توابین در کنار قاتلین کربلا مانند شمر و سنان و شبث و خولی و…علیه مختار در اثر حمله سپاه ابراهیم ابن مالک‌اشتر در حال شکست است، ابراهیم در مقابل رفاعه قرار گرفته و وی را خطاب قرار می‌دهد:

«…رفاعه تو هنوز به حقانيت يارمان شك داری؟ چشم باز كن ببين خون خواه حسين دوشادوش قاتلين حسين ايستاده…»

نوعی گمگشتگی و گیجی و سرگشتگی که در اثر عدم بصیرت حاصل می‌شود و چه خوب در مجموعه «مختار نامه» این عدم بصیرت نزد برخی مدعیان قصاص قاتلین کربلا نشان داده می‌شود.

در سریال «مختارنامه» با هوشمندی و درایت هنری، نمونه‌های عبرت‌آوری از سرپیچی از امر ولایت به تصویر کشیده شد که مهم‌ترین آنها در مورد ابراهیم ابن مالک‌اشتر اتفاق می‌افتد. همان سرداری که علی‌رغم همه وسوسه‌های خناسان با مختار دست بیعت داد و در سخت‌ترین زمان‌ها و دشوارترین شرایط در کنار مختار جنگید و خبیث‌ترین دشمنان خدا از جمله ابن‌زیاد را به هلاکت رساند. یعنی تا زمانی که ولایتمدار بود، با شجاعت جنگید و پیروزی‌های فراوانی برای سپاه اسلام به بار آورد ولی تنها در یک عرصه بود که از ولایت اطاعت نکرد و از باعث و بانیان اصلی شکست قیام مختار لقب گرفت. یا اسماعیل که در آخرین لحظات قیام، از حمایت مختار دست کشید و فرمان او را برنتافت و بسیاری از سپاهیان باقی مانده در دارالعماره کوفه را نیز از جهاد بازداشت تا اینکه مختار شکست خورد و به شهادت رسید و خود اسماعیل به همراه تمامی سپاهیان ‌گریخته از جنگ توسط مصعب ابن زبیر گردن زده شدند!!

و بالاخره ادای تکلیف الهی، یعنی همان موضوعی که تمامی پیامبران و اولیاء الهی و صالحین و مبارزان راه الله تنها و تنها برای آن (و نه به‌خاطر شکست و پیروزی‌های صوری)، جان و مال خویش را فدا کردند. به‌نظر می‌آید که میرباقری در برخی از لحظات سریال «مختار نامه» به خوبی مقوله ادای تکلیف را به‌عنوان پیروزی واقعی نمایش داده و در لحظات دیگری عقل حسابگر مادی را عاجز از فهم و درک پیروزی و تکلیف نشان داده است. فی‌المثل در قسمت‌های اولیه سریال، مختار، انسانی به شدت حسابگر به‌نظر می‌آید و از همین روی حتی حاضر به حمایت از ولی و امام زمان خویش یعنی حضرت امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) نشده و علی‌رغم توصیه‌های عموی خویش که والی مدائن بود، به یاری امام در صحنه‌های نبرد با معاویه نرفت چراکه در محاسباتش، تنها مردم کوفه و عراق قرار گرفته بودند و جایی برای پیروزی باقی نمانده بود!همین عقل حسابگر مادی است که مختار را از همراهی حضرت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) در کربلا باز داشت و وی را به خسرانی ابدی و پشیمانی جاودانی دچار گرداند. چراکه پس از حضور مسلم در کوفه و بعد از جمع‌آوری سپاهیان قبایل اطراف برای حمایت از حسین‌ابن علی (علیه‌السلام)، هنگامی که مختار در مراجعت به کوفه با سپاه ابن حُرَیث مواجه شده و تعداد آنها را بیش از مجموعه نیروهای خودی تشخیص داده و جنگیدن را مصادف با شکست پیش‌بینی می‌نماید، در نتیجه تسلیم شده و آن سپاه آماده را هم تسلیم می‌کند! اما همین مختار پس از واقعه کربلا و کشیدن درد حسرت نبودن در عاشورای حسینی، در گذر از بیابان‌های عربستان و به سوی کعبه، دچار تغییر و تحول روحی شده و از آن پس ادای تکلیف را عین پیروزی می‌داند که همین ادای تکلیف باعث می‌شود تا در آخرین روز، علی‌رغم تعداد قلیل یاران و عدد کثیر دشمنان به قلب سپاه مصعب بزند و با شهادت خود، پیروزی حقیقی را تعریف کند.

سینماروزان/مهدی فلاح صابر: صرف بخش عمده بودجه دستگاه های فرهنگی برای هزینه های جاری و دستمزد و پشتیبانی باعث شده سهم بدنه هنرمندان از بودجه فرهنگی ناچیز باشد؛ اتفاقی که یک نماینده مجلس از ضرورت اصلاح آن حرف زده.

#احسان_قاضی‌زاده_هاشمی عضو کمیسیون تلفیق مجلس و دبیر شورای نظارت بر صداوسیما به خبرگزاری تسنیم گفت: کل سهم بودجه فرهنگی به ۱/۷ درصد کل بودجه عمومی کشور هم نمی‌رسد. این یعنی اوج مظلومیت و مهجوریت فرهنگی؛ این بودجه از صداوسیما تا ۶۹ ردیف دیگر و حتی فعالیت‌های مردمی و مؤسسات فرهنگی و غیردولتی‌ها، را دربرمی‌گیرد.

وی ادامه داد: متاسفانه در بسیاری از بخش‌های فرعنگی صرفاً این بودجه به پرداخت حقوق و دستمزد و مسائل مالی مدیران و پرسنل میرسد. این را در نظر بگیرید ۸۰ تا ۸۵ درصد این بودجه،  پرداخت حقوق است و فقط ۱۵ درصدی که باقی می‌ماند صرفِ برنامه‌های فرهنگی در حوزه‌های مختلف میشود…به برخی از دستگاه‌ها گفتیم شما چرا آنقدر نیرو دارید و چرا دچار فربه‌گی سازمانی هستید؟ تمام ارگان‌های فرهنگی بودجه بگیر مکلف به چابک‌سازی هستید تا در نهایت بودجه فرهنگی به هنرمندان برسد.

این نماینده مجلس گفت: برای اولین بار بودجه های فرهنگی را کُددار کردیم تا بودجه تولید محصول صرف دستمزد مدیران و پرسنل نشود. کُددار یعنی رئیس دستگاه‌ نتواند پول تولید محصول را صرف کاری دیگر کند. اگر سریال «سلمان فارسی» الان پیش رفته و یک مسیری از آن طی شده، به خاطر این است که ما بودجه را کُددار کردیم.

وی تاکید کرد: چرا سالها بعد از #مختارنامه هیچ سریال فاخر دیگری تولید نشده؟ ما اتفاقاً بودجه تولید را به دستِ مسئولین صداوسیما ندادیم که آن را حقوق بدهند. این کار را قطعاً نمی‌کنیم. ما این بودجه را برای تک تک برنامه‌ها، مستند فاخر، انیمیشن فاخر می‌دهیم؛ مردم نیازمند محتوای خوب‌اند. به مسئولین صداوسیما گفتیم اگر می‌خواهید کار تولید کنید با نام پروژه با موضوع و رزومه تولیدکنندگان باشد تا با لحاظ شرایط، بودجه بگیرد.

سینماروزان/مسعود احمدی: #جلیل_فتوحی‌نیا طراح صحنه و لباس سینما و سریال‌های تلویزیونی در سن ۵۲ سالگی درگذشت.

فتوحی‌نیا متولد سال ۱۳۴۹ در سبزوار بود و فعاليت هنري خود را از طريق كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان آغاز كرد و در مراكز ديگري مانند، امور تربيتي، آموزش و پرورش و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي به ادامه آن پرداخت. فتوحي نيا در سال ۱۳۶۸ با ورود به دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران فعاليت خود را در رشته طراحي صحنه آغاز كرد.

وی به غیر از دستیاری طراحی در فیلم سینمایی «می‌خواهم زنده بمانم» به کارگردانی ایرج قادری و طراحی صحنه و لباس فیلم‌های «عروس آتش» و «کوچه پاییز» به کارگردانی خسرو سینایی سابقه طراحی صحنه سریالهای مختلف را داشت.

طراحی صحنه سریال‌های «داستان یک شهر» اصغر فرهادی و «مختارنامه» داود میرباقری از جمله کارهای تلویزیونی فتوحی‌نیا بود ضمن اینکه او قبل از فوت درگیر طراحی صحنه سریال سلمان فارسی بود.

طراحی صحنه فیلم‌های «سلام به انتظار»، «انتهای قدرت» و «گنج» از دیگر آثار سینمایی او هستند.

سینماروزان: روزنامه اصولگرای جوان در تحلیلی به قلم محمدصادق عابدینی، مدعی صرفه جویی ۸۰۰ میلیاردی شده که به لطف بازپخش سریال #مختارنامه رخ داده است.

روزنامه جوان مدعی است: یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که صداوسیما صرفاً برای هر بار بازپخش مجموعه مختارنامه در سال ۱۴۰۱ بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان صرفه‌جویی بابت نساختن سریال فاخر جدید خواهد داشت. جمع این رقم با ارقام سال‌های گذشته به یک عدد بزرگ چند هزار میلیارد تومانی می‌رسد!!

متن کامل تحلیل روزنامه جوان را بخوانید:

یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که صداوسیما صرفاً برای هر بار بازپخش مجموعه مختارنامه در سال ۱۴۰۱ بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان صرفه‌جویی بابت نساختن سریال فاخر جدید خواهد داشت. جمع این رقم با ارقام سال‌های گذشته به یک عدد بزرگ چند هزار میلیارد تومانی می‌رسد.

فقر تولیدات جدید نمایشی برای مناسبت‌های سالانه‌ای، چون ماه‌های محرم و صفر باعث شده تلویزیون بخش عمده‌ای از ظرفیت پخش مجموعه‌های نمایشی را به پخش مجدد سریال‌های قدیمی اختصاص دهد. هرچند به نظر می‌رسد این مطالبه از سوی مردم هم وجود دارد که یک سریال فاخر را چند بار ببینند.

دبیر شورای معارف سیما با دلخوری از اینکه مردم برای بازپخش سریال مختار جوک می‌سازند عنوان می‌کند که بیشترین تماس‌ها به شبکه قرآن درخواست بازپخش سریال‌هایی مانند مختارنامه و یوسف پیامبر است!
امسال هم پخش سریال تلویزیونی «مختارنامه» به مناسبت فرار سیدن ایام ماه محرم آغاز شده است. این در حالی است که از اولین پخش این سریال تلویزیونی از سال ۱۳۸۹ آغاز شده است و امسال دوازدهمین سال پخش این سریال به شمار می‌رود.

مختارنامه در ۴۰ قسمت، ۶۰ دقیقه‌ای تولید شده، یعنی به صورت خالص ۲ هزار و ۴۰۰ دقیقه بدون در نظر گرفتن زمان باکس پیام‌های بازرگانی مدت زمانی است که هر بار پخش این سریال آنتن شبکه‌های تلویزیون را به خود اختصاص می‌دهد.

داود میرباقری، کارگردان سریال مختارنامه در اظهارنظری هزینه تولید مختارنامه را ۲۰ میلیارد تومان اعلام کرده است. رقمی که در دهه ۸۰، یک عدد بزرگ و قابل توجه به حساب می‌آمد.

اما بازپخش هر ساله این سریال چقدر برای تلویزیون سود دارد؟! سال ۱۳۹۷ عبدالعلی علی‌عسکری، رئیس وقت صداوسیما در دیدار با گروه‌های دانشجویی، هزینه تولید هر دقیقه سریال فاخر را رقم ۱۰۰ میلیون تومان اعلام کرد. در همان سال‌ها اعلام شد برای ساخت سریال فاخر موسی (ع) رقم ۲۵۰ میلیارد تومان هزینه لازم است. سال گذشته خبر‌هایی مبنی بر پیشنهاد کمک ۷۰۰ میلیارد تومانی برای ساخت سریال موسی (ع) و بررسی آن در مجلس منتشر شد.

سال گذشته صداوسیما با بودجه ۳۰ میلیارد تومانی که بخشی از آن از سوی نهاد‌هایی مانند بنیاد فرهنگی روایت تأمین شد، ۴۰۰ دقیقه فیلم «موقعیت مهدی» و سریال آن را ساخت، یعنی حتی با در نظر نگرفتن بحث استخراج نسخه سینمایی «موقعیت مهدی» از مینی‌سریال «عاشورا» برای هر دقیقه از این سریال ۷۵ میلیون تومان هزینه شده است. پس رقم چهار سال پیش علی‌عسکری برای ۱۰۰ میلیون تومان هزینه هر دقیقه سریال فاخر در دوره خودش، رقم صحیحی به شمار می‌رود.

بالاتر اشاره شد که سریال مختارنامه ۲ هزار و ۴۰۰ دقیقه است، یعنی تلویزیون با پخش فقط یک‌بار از این سریال در طول سال (که در عمل بیش از یک‌بار تکرار می‌شود)، رقم ۲۴۰ میلیارد تومان به حساب سال ۹۷ برای خود پس انداز می‌کند. با توجه به تورم سالانه و اعلام بانک مرکزی، این رقم در سال ۹۸ به بیش از ۳۲۲ میلیارد تومان، سال ۹۹ به بیش از ۴۳۹ میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۶۱۳ میلیارد تومان رسیده است. با توجه به این رقم‌ها، صداوسیما صرفاً با نساختن سریال جدید و بازپخش مختارنامه آن هم برای یک‌بار در سال رقمی بیش از هزار و ۶۱۴ میلیارد تومان صرفه‌جویی کرده است. بازپخش امسال سریال مختار هم نزدیک به ۸۰۰ میلیارد تومان به این رقم می‌افزاید و آن را به عدد ۲ هزار و ۴۱۶ میلیارد تومان صرفاً برای یک‌بار بازپخش می‌رساند.

اگر رقم بازپخش سریال مختار از سال ۸۹ تا سال ۹۷ را بررسی کنیم، رقم‌های بزرگ‌تری را به دست می‌آوریم. در همه این سال‌ها تلویزیون چندین بار مختارنامه را به مناسبت‌های مختلف از جمله فرارسیدن ماه‌های محرم و صفر بازپخش کرده است و حتی مدیران سیما مدعی‌اند که درخواست‌های زیادی برای بازپخش این سریال دارند و مجبورند برای پاسخگویی به نیاز مخاطب این مجموعه را بازپخش کنند.

صداوسیما، مالکیت مادی و معنوی آثاری را که ساخته در اختیار دارد و تمامی عوامل از تهیه‌کننده گرفته تا بازیگران و حتی نیرو‌های خدماتی که در مجموعه‌های نمایشی حضور دارند، صرفاً یک حق‌العمل کار به شمار می‌روند و در برابر دستمزدی که دریافت می‌کنند کاری را برای صداوسیما می‌سازند. برای همین شاید قوانین و عرف جهانی چندان با روابطی که در صداوسیما حاکم است همخوانی نداشته باشد، اما در دیگر نقاط جهان برای اینکه شبکه‌های تلویزیونی نتوانند با بازپخش صرف برنامه‌ها و سریال‌های پربیننده، آنتن خود را پر کنند، یکسری تعهدات وجود دارد، برای مثال در بریتانیا، اتحادیه بازیگران توانسته مقرراتی را برای بازپخش ایجاد کند که شبکه‌های تلویزیونی را موظف می‌کند برای چند بار بازپخش یک برنامه یا سریال به عوامل آن سریال دستمزد بدهد. این دستمزد اگرچه از هزینه پخش اول آن برنامه یا سریال کمتر است، اما باعث می‌شود که حقوق بازیگرانی که به واسطه ساخته نشدن سریال جدید بیکار هستند تأمین شود. در ضمن پرداخت هزینه‌ها باعث می‌شود شبکه‌ها به دنبال تولیدات جدید باشند.

در ایالات متحده هم کمیسیون فدرال ارتباطات (FCC) بر بازپخش فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی از شبکه‌های مختلف نظارت دارد و گاهی یک کمپانی از قبال بازپخش یک سریال که در چند دهه قبل تولید شده، درآمد خوبی را برای سال جاری خود پیدا می‌کند.
صداوسیما، امسال در محرم و صفر، مختارنامه را پخش می‌کند. پس از آن احتمالاً یوسف پیامبر (ع) بازپخش می‌شود، احتمال پخش مردان آنجلس هم کم نیست. هر بار بازپخش سریال‌هایی مثل مختارنامه که جزو آثار فاخر تلویزیونی است به صداوسیما کمک می‌کند که بودجه‌ای برای تولید سریال فاخر جدید خرج نکند. هم‌اکنون مهم‌ترین پروژه تلویزیونی فاخر در دست ساخت، سلمان فارسی است که زمان دقیق پایان ساخت آن مشخص نیست.

سینماروزان: محمدرضا شریفی‌نیا بازیگر نقش “محمد حنفیه”-برادر ناتنی امام حسین(ع)- در سریال “مختارنامه”، پخش هرساله این سریال را حاوی فوایدی دانست.

به گزارش سینماروزان شریفی‌نیا تکرار پخش “مختارنامه” را بلامانع دانست و در برنامه تلویزیونی “سریالیست” گفت: سریال «مختارنامه» سریال بسیار باارزش و جذابی است. آدم‌های زیادی برایش تلاش کردند و من حس می‌کنم هر بار که پخش می‌شود می‌توانیم ببینیمش، زیرا هر بار نگاه‌مان عوض می‌شود. کتابی را در ۲۰ سالگی می‌خوانیم، بعد در ۳۰ سالگی همان را می‌خوانیم اما انگار کتاب جدیدی است.

شریفی‌نیا ادامه داد: «مختارنامه»‌ای که امسال می‌بینیم با پنج سال پیش متفاوت است، زیرا نگاه ما عوض می‌شود. چه اشکالی دارد این سریال را هر سال یکی، دو شبکه نشان دهند. همه ما فیلم «محمد رسول‌الله(ص)»مصطفی عقاد را بارها دیده‌ایم ولی امسال اگر پخش شود باز نگاه می‌کنیم چون با اینکه کار ثابت است اما ما تغییر می‌کنیم.

این بازیگر تاکید کرد: مفاهیمی که امروز از «مختارنامه» می‌گیریم متفاوت است چون با گذر سن و مرور وقایع مختلف، قدرت تحلیل هم تغییر می‌کند پس توصیه می‌کنم سریال‌های ارزشمند را چندباره ببینید. هر چه سن‌تان بیشتر می‌شود، بیشتر از سریال‌های قدرتمند خوش‌تان می‌آید.