1

پشت پرده داوری فجر از زبان داور فجر۳۵⇐از ماجرای نیمروز و آدامس جویدن مهدویان تا تلخی بهروز افخمی و حرفهای فراستی!/از جایزه‌ای که پس از توهین به یک فیلم اولی تعلق گرفت(!) تا ادعاهای علی معلم روی آنتن زنده!!/از میزان دخالت ایوبی و حیدری تا کاندیداتوری ناگهانی یک‌ فیلم در سیزده رشته!!

سینماروزان: اکبر نبوی‌منش از سی‌وپنجمین جشنواره که سال ۹۵ برگزار شد به عنوان تلخ‌ترین دوره داوری‌‌اش یاد کرد و حرف‌هایی را درباره پشت پرده داوری در آن دوره مطرح نمود‌.

در جشنواره۳۵ که دبیرش محمد حیدری بود و محمدمهدی دادگو، محمدرضا تخت کشیان، شهرام اسدی، محمدرضا هنرمند، اکبر نبوی، ایرج رامین‌فر و رویا نونهالی داوری فیلم‌های بخش سودای سیمرغ را بر عهده داشتند. اعلام نامزدهای جشنواره در روزهای آخر سبب بروز حاشیه‌های زیاد و انصراف چند کاندیدا شد. برخی عوامل فیلم‌های «ماجرای نیمروز»، «ویلایی‌ها»، «خفه‌گی»، «سد معبر»، «فصل نرگس» و … به شکل‌های مختلف اعتراض خود را به نادیده گرفته شدن بخش‌های مدنظرشان نشان دادند و قیدی که به عنوان کارگردان فیلم اول در جشنواره بود، با تاکید بر قربانی شدن در برابر “حسادت، جهالت و بلاهت” از داوری شدن فیلمنامه‌اش انصراف داد.

این حاشیه‌ها به اختتامیه جشنواره هم کشیده شد تا جایی که هومن بهمنش که برای فیلم «تابستان داغ» جایزه گرفت، گفت: ما گویا به اشتباه در ۱۳ رشته کاندیدا شده‌ایم. من از داوران عذرخواهی می‌کنم که بابت فیلم ما توهین شنیدید و در تلویزیون و از سوی آن نسلی که من از آن‌ها کار یاد گرفتم به شما توهین شد. معذرت می‌خواهم که فیلم ما را دوست داشتید.

اکبر مزرعه سپید(اکبر نبوی‌منش) درباره آن روزها به خبرگزاری ایسنا می‌گوید:‌ همه آن تلخی بخاطر دوست عزیزم بهروز افخمی و برنامه هفت و مسعود فراستی بود که در آن دوره حرف‌های نادرست بسیاری گفتند. من خیلی آزرده شدم. به بهروز هم زنگ زدم و گفتم برادر! این‌ها که می‌گویید درست نیست، اما آن‌ها کار خود را می‌کردند. برای من شگفت‌آور بود. می‌گفتم این چه اصراری است؟ می‌خواهید «هفت» پرسروصدا شود؟ خب، یک تمهید رسانه‌ای دیگری را انتخاب کنید که خلاف هم نگفته باشید.

نبوی‌منش ادامه داد: به جز این‌ها بعد از آن دوشنبه شبی که اسامی نامزدها اعلام شد عده‌ای اعتراض داشتند، ولی خانم قیدی (کارگردان ویلایی‌ها) به شکل شگفت‌انگیزی به داورها توهین کرد. ما همان روز اعلام اسامی نامزدها تنها جایزه‌ای که برنده‌اش را به طور قطعی انتخاب کرده بودیم جایزه بخش استعداد درخشان بود که به خانم قیدی تعلق می‌گرفت. همه در این باره اتفاق نظر داشتیم، اما صبح روز اختتامیه که برای داوری نهایی دور هم جمع شدیم تا برندگان را انتخاب کنیم، یکی از داورها گفت چه اصراری است که وقتی خانم قیدی اینچنین توهین کرده به او جایزه بدهیم؟ فیلم دیگری را اسم برد که آن هم به لحاظ فیلم اول اثر خوبی بود و قابلیت‌های زیادی داشت و یکی دو تا از داورها هم با او همراه بودند. ولی من معتقد بودم ما باید متناسب با شخصیت خودمان رفتار کنیم چون هر کسی متناسب با شخصیت خودش رفتار می‌کند. ما بر اساس شایستگی فیلم ویلایی‌ها آن جایزه را انتخاب کرده بودیم. در این باره بحثی هم درگرفت، اما در مجموع همه داورها مجدداً بر اهدای این جایزه به خانم قیدی تاکید کردند، گرچه از حقوق ما بود و می‌توانستیم تغییر نظر دهیم.

داور فجر۳۵ افزود: البته در نهایت با وجود اینکه خانم قیدی آن رفتار را نشان داد و گروه «ماجرای نیمروز» هم رفتار توهین آمیزی داشت و تصمیم گرفتند در مراسمی که برای نامزدها در هتل برگزار شد با آدامسی(!!) در دهان روی صحنه بیایند، گفته شد که جوایز این فیلم تحت تاثیر برنامه هفت بوده که همه اینها نادرست بود. البته سر فیلم «ماجرای نیمروز» من جمله‌ای را در یکی از جلسه‌های داوری گفته بودم که به سرعت برق و باد به بیرون درز کرد و پیراهن عثمان شد. گرچه در همان جلسه ای که این حرف را زدم آن را تصحیح کردم. ولی دیگر همان حرف اولم پخش شده بود. حرفم این بود که در جلسه داوری گفته بودم اگر قرار باشد به «ماجرای نیمروز» جایزه بدهید من در هیات داوری نمی‌مانم، چون «ماجرای نیمروز» را به لحاظ محتوا و هدف‌گیری محتوایی و پیام، فیلم بدی می‌دانستم و هنوز هم آن را فیلم بدی می‌دانم. اما در همان جلسه کمتر از نیم ساعت بعد به خودم نهیب زدم که این حرف یعنی چه؟ من می‌توانم به عنوان نقد نظرم را بعداً بنویسم و باید به عنوان یک فیلم آن را داوری کنم. به همین دلیل در جلسه حرفم را پس گرفتم و نظراتم را پس از جشنواره در فرصت‌هایی که پیش آمد به صورت نقد مطرح کردم. همه این‌ها باعث تلخی آن دوره شد.

اکبر نبوی‌منش مدعی شد: در آن دوره نه حجت ایوبی و نه محمد حیدری با وجود آن همه مسئله‌ای که پیش آمده بود یک جمله هم نگفتند که چه کنیم یا نکنیم ولی دوستی که الان اسمش را نمی‌برم چون دستش از دنیا کوتاه است{علی معلم؟؟}، در برنامه هفت حرف‌های عجیبی زد و گفت، مسئولان در رای داوران دخالت می‌کنند. پیغام دادم که اگر تو اهل معامله و امتیاز گرفتن هستی، فکر نکن همه مثل خودت هستند. من اگر الان هم این‌ها را مطرح و ابراز ناراحتی می‌کنم، به خاطر حمایت از آن جمع داوری است چون می‌دیدم چقدر همه چیز وارونه جلوه داده می شود. در برنامه هفت بحث دوتابعیتی بعضی داورها مطرح شد و گفتند آن‌ها به دلیل منافع کشوری که تابعیت آن را دارند به فیلم «ماجرای نیمروز» جایزه نمی‌دهند در حالی که اتفاقا بعضی از آن‌ها مدافع فیلم بودند.

یکی از اتفاقات قابل تامل دوره سی‌وپنجم جشنواره فجر رکوردداری فیلم «تابستان داغ» در نامزدی ۱۳ رشته بود، اما جایزه‌های کمی دریافت کرد. این یکی از مسائلی بود که به حاشیه‌ها دامن زد. نبوی‌منش دراین باره توضیح می‌دهد: جزئیات درباره این فیلم دقیق خاطرم نیست اما «تابستان داغ» خیلی “ناگهانی” به اعتبار نوع پرداخت و قصه‌اش نظرات را به خود جلب کرد. اما به هر حال وقتی می‌خواهید جایزه بدهید از بین چند گزینه محدودتر مجبور به انتخاب هستید و آن موقع شرایط کاملاً فرق می‌کند. گرچه این اصل را باید بپذیریم که وقتی مثلا پنج نفر در یک رشته نامزد می‌شوند به این معناست که بالقوه هر ۵ نفر استحقاق دریافت سیمرغ جشنواره فجر را دارند اما در داوری نهایی، همه بررسی‌ها میلیمتری می‌شود.

هیات داوری جشنواره۳۵
هیات داوری جشنواره۳۵




اظهارات ابراهیم داروغه زاده روی آنتن زنده و در برابر مخالف‌خوانی‌های عضو معزول پروانه ساخت⇐باید به جایی برسیم که نیازمند شورای پروانه نمایش نباشیم/دولت باید تمام قد پشت مجوزهای نمایش بایستد/{اشاره به «خانه دختر»؟}همان شورایی به نسخه اصلاح شده پروانه داد که نسخه اولیه را رد کرده بود/اگر من تا جشنواره باشم بیش از ۲۲فیلم داستانی نخواهیم داشت/فراخوان جشنواره هیچ تغییری نخواهد کرد/خداراشکر امسال کاخ میلاد را نخواهیم داشت!/در جهت تعدیل هزینه ها، سعی داریم افتتاحیه جشنواره را هم حذف کنیم

سینماروزان: حضور ابراهیم داروغه زاده روی آنتن زنده شبکه چهارم سیما و آن هم در برابر اکبر نبوی که به تازگی از شورای پروانه ساخت عزل شده حضوری چالشی نبود.

به گزارش سینماروزان البته که از ابتدای حضور نبوی سعی کرد تا میتواند به مخالف خوانی با داروغه پرداخته و بابهانه و بی بهانه سخنان او را زیر سوال ببرد اما جالب بود که داروغه زاده با آرامش یک پزشک حاذق حرفهای نبوی را شنید و البته محترمانه و بی ورود به بازیش به او پاسخ گفت تا جایی که در انتها حتی محمد صالح علاء، نجابت داروغه زاده را ستود.

داروغه زاده در این برنامه با اشاره به قدمت شوراهای نظارتی گفت: نباید قدمت شورای ساخت به 35 سال میرسید و باید کوشید در جهت واسپاری امور به سینماگران. اول باید باب مفاهمه با فیلمساز باز شود و بعد باید گفتگوها را بیشتر و بیشتر کرد تا همسویی کامل در جهت منافع ملی ایجاد شود و در نهایت به جایی برسیم که حتی صدور پروانه نمایش هم لازم نباشد.

داروغه زاده با تاکید بر اهمیت منافع ملی بیان داشت: آنجا در هالیوود “آرگو” میسازند و کسی نمیگوید کار سفارشی کرده اند چون رسانه ها با سیاستگزاران در حفظ منافع مالی همراهند اما اینجا هنوز این تلقیها جانیفتاده و هنوز جای کار داریم تا به آن مرحله برسیم.

معاون نظارت با تاکید بر اهمیت جایگاه شوراهای نظارتی گفت: دولت باید تمام قد پای پروانه نمایش بایستد. وزیر ارشاد در این باره باید پشت معاون نظارت باشد و باید همگان تبعیت کنند از این حکم. تنها مکانیزم، قانون است و همه حتی آنها که برایشان سوءتفاهم وجود دارد درباره آثار باید احترام بگذارند به قوانین.

داروغه زاده در پاسخ به گلایه نبوی از رفع توقیف یک فیلم بد-البته بد به زعم ایشان-که میتوانست تعریضی باشد به فیلم “خانه دختر” بیان داشت: همان شورای پروانه نمایش که فیلم را رد کرده بود با اصلاحیه به آن پروانه داده است و این معنایی ندارد جز حل مشکلات فیلم. از آن مهمتر بهتر است راجع به فیلمی که الان می بینید نظر دهید و نه نسخه قبلی.

معاون نظارت افزود: بنا نیست مچ فیلمساز را بگیریم و بناست فیلمساز را درک کنیم وگرنه باید مدام برویم به سمت تولید شوراهای نظارتی.

داروغه زاده که دبیر جشنواره سی و ششم فجر هم هست با اشاره به پای بندی به فراخوان گفت: جشنواره باید همسو شود با سیاستگذاریهای سینما و کمابیش این طور بوده. این را بدانید اگر من تا جشنواره باشم همین 22فیلم داستانی در بخش مسابقه خواهد بود و بیش از این هم امکان داوری وجود ندارد. البته دو فیلم مستند هم در بخش مسابقه خواهد بود که آن هم در فراخوان آمده.

معاون نظارت افزود: فراخوان را اعلام کرده ایم و تصحیح نخواهد شد. نمیشود هر کسی آمد و حرفی زد فراخوان را بخاطرش تغییر دهیم.

داروغه زاده ادامه داد: امسال سعی خواهیم کرد در جشنواره افتتاحیه نداشته باشیم مثل همه جشنواره های جهانی. چون افتتاحیه فقط هزینه زاست و آورده ای ندارد.

این مدیر سینمایی تاکید کرد: بخش عمده هزینه های جسنواره، عملکردیست؛ از برگزاری در استانها تا برگزاری در میلاد! خداراشکر امسال کاخ میلاد را نداریم. هیچ برآوردی از بودجه امسال جشنواره ندارم اما با مدیریت دقیق هزینه ها پیش خواهیم رفت.