سینماروزان/محسن نقی‌نژاد: در فاصله‌ای کوتاه تا معرفی نماینده ایرانی اسکار۲۰۲۶ گرچه داده های رسمی درباره گزینه ی ایرانی اسکار منتشر نشده ولی فهرستی غیررسمی از عناوین ده فیلم منتخب در فضای رسانه‌ای درز کرده.

این فهرست ده‌فیلمه شامل «زن و بچه»، «پیرپسر»، «برف آخر»، «عزیز»، «علت مرگ نامعلوم»، «سینما متروپل»، «بی‌سروصدا»، «زیبا صدایم کن» و «آدم‌فروش» و «ناتوردشت» است و کاملا معلوم است که رقابت نهایی میان دو فیلم پیرپسر و زن و بچه است چون بقیه گزینه‌ها نه تنها پخش خارجی موفق نداشته‌اند بلکه بعضا حتی در اکران داخل هم ناکام بوده‌اند.

بین «زن و بچه» که در بخش مسابقه کن حاضر بوده و «پیرپسر» که در فستیوال روتردام جایزه برده، اگر بخواهیم براساس اقبال مخاطب وطنی قیاس کنیم به «پیرپسر» می‌رسیم که گزینه‌ی بهتری برای معرفی به اسکار است…

«پیرپسر» به هر حال به‌نسبت تلاش کرده نوآوری‌های خود را داشته باشد و مثلا بعد از سالها یک بازیگر حرفه‌ای و قدرنادیده-حسن پورشیرازی- را در قله قرار داده یا کارگردان آن اکتای براهنی چنان جاه‌طلبی داشته که از اکران نسخه اصلی ۳ساعت و خرده ای کوتاه نیامده و همان نسخه را بدون گران کردن بلیت سینما، اکران کرده و مخاطب هم داشته و دارد و به زودی هم ۲۰۰میلیاردی میشود.

«پیرپسر» روایتی ضدّدیکتاتوری دارد و از آن مهمتر اینکه یک دیکتاتور سمپاتیک را ساخته پرداخته کرده؛ دیکتاتوری که حتی به هم‌بزمِ سالیان خود نیز اعتنا ندارد تا شاید به مخاطب گرا دهد که «دیکتاتور شدن از آنچه در آینه می‌بینیم به ما نزدیکتر است!»

اکتای براهنی طعنه های بجایی به جریان موسوم به روشنفکری نیز در فیلم خود داشته و علنا ادعاهای این جریان انتزاعی را به شوخی می‌گیرد و همین‌هاست که میتواند فیلمش را برای مخاطب خارجی خسته از دوقطبی “دیکتاتورهای سبک‌مغز-شبه‌روشنفکران اداباز” جذاب کند.

در شرایطی که سالها بعد از «جدایی…»اصغر فرهادی دوباره به گزینه‌ای برای اسکار رسیده‌ایم که نظیر فیلم فرهادی، اجماع مخاطب عام و خاص را دارد، زمینی‌ترین راه، معرفی همین فیلم به اسکار است.

سینماروزان: از زمان اکران ویژه فیلم “پیرپسر” در جشنواره فجر۴۳ تا حالا که فروش فیلم به حدود ۱۵۰ میلیارد رسیده، به جز اکتای براهنی کارگردان و حامد بهداد و لیلا حاتمی بازیگران فیلم، تقریبا هیچ اظهارنظری از سوی حسن پورشیرازی درباره “پیرپسر” نشنیده بودیم ولی درنهایت اکران فیلم در خانه هنرمندان باعث شد حسن پورشیرازی هم درباره فیلمی که با درخشش او، بسیار دیده شده، سخن گوید.

حسن پورشیرازی در این نشست گفت: باید از اکتای براهنی تشکر کنم که به من اعتماد کرد. سناریوی این فیلم، سه سال در دستم بود و من به‌عنوان یک بازیگر سمج مرتب پیگیر بودم؛ زنگ می‌زدم و می‌پرسیدم: «کِی شروع می‌کنیم؟» خوشحالم که پروژه به موقع شروع نشد، تا من توانستم در آن حضور پیدا کنم. اکتای براهنی مدام روی فیلمنامه کار می‌کردند. یک مدت مشکلاتی مختلف برای تصویب پیش آمد، بعد که تصویب شد، کرونا آمد و همه‌چیز عقب افتاد. اما در نهایت، این مسیر پرچالش به نتیجه رسید. من خیلی خوشحالم که با این تیم کار کردم. حامد بهداد عزیز دل من است، و محمد ولی‌زادگان به‌عنوان یک بازیگر جوان، واقعاً درخشید؛ فوق‌العاده بود. در کل، ما یک تیم خیلی خوب بودیم.

حسن پورشیرازی با اشاره به خاطرات تلخ سینمایی خود ادامه داد: خوشبختانه در محضر بزرگان بسیاری بودم اما اگر بخواهم کمی شخصی‌تر بگویم، راستش هرجا که بوده‌ام، بیشتر خاطرات تلخ برایم مانده. متأسفانه هر بار یک فقدان یا تلخی همراهش بوده است. نمی‌خواهم اینجا به تفصیل تعریف کنم، اما مثلاً روزی که با بهرام بیضایی کار کردم و بعد رفتنش را دیدم، خیلی چیزها برایم تمام شد یا وقتی خبر درگذشت داریوش مهرجویی را شنیدم؛ درست یک هفته قبل از آن با من تماس گرفته بود و گفته بود: «می‌خواهی کار کنی؟ زنگ بزن، بیا.» صدایش هنوز در هندزفری‌ام مانده است. این رفت‌وآمدها و فقدان‌ها خیلی سخت، اما اجتناب‌ناپذیر بوده است.

او افزود: در ۲۰ سال گذشته، خیلی گفت‌وگوها و آرزوها با دوستان داشتیم. مثل همان روزی که با مازیار میری نشستیم و صحبت کردیم؛ امیدوارم خداوند سلامتی دوباره به او بدهد. اما گذر این سال‌ها نشان داده که شرایط زندگی در ایران چقدر خاص و حساس است؛ آدم‌ها صبح و شب با امید و ناامیدی‌های بزرگی زندگی می‌کنند.

اکتای براهنی در این نشست گفت: امیدوارم حال‌تان خوب باشد و فیلم پشت‌صحنه‌ای که دیدید، خسته‌تان نکرده باشد. ما در این فیلم می‌خواستیم کمی از مراحل رسیدن به آن چیزی که می‌شود گفت «جنون مقابل دوربین» است را نشان بدهیم. فیلم سکانس‌های بسیار سختی داشت و واقعاً فشار زیادی به بازیگران آمد. همین حالا که اینجا نشسته‌ایم، یاد آن روزها می‌افتم؛ روزهایی که با عوامل فیلم پشت سر گذاشتیم. واقعاً شنیدن این همه تحسین برای من مایه افتخار است، هرچند خودم گاهی در این تعریف‌ها گیج می‌شوم. فقط خوشحالم که این فیلم هست و امیدوارم جایگاهی در تاریخ سینمای ایران پیدا کند.

حامد بهداد در ادامه این نشست گفت: فکر می‌کنم این ماجرا به قبل از سال ۱۳۸۰ برمی‌گردد. در همان سال‌ها هم با آقای براهنی نشست و برخاست‌های زیادی داشتیم و جلسات زیادی دور هم بودیم. در مورد فیلم، تقریباً حرف‌های زیادی گفته شده است. من هم تا جایی که توانستم مصاحبه‌های متعددی انجام دادم، چون به اهمیت این فیلم پی برده بودم. خواستم این گفت‌وگوها به‌عنوان «خاطرات شفاهی» در اطراف فیلم باقی بماند.

او ادامه داد: همه‌چیز در این فیلم مثل رشته‌های زنجیر به هم پیوسته است. کار بازیگر پر از فراز و نشیب است. جامعه بالا و پایین دارد، دل آدم را گاهی خالی می‌کنند، گاهی پر. بازیگر هم درست مثل آدم‌های عادی در تلاطم است. ما قطره‌هایی هستیم که در کنار هم دریا و اقیانوس می‌سازیم. بازیگر هم انعکاس جامعه است؛ روح جامعه روی جانش می‌نشیند. او گاهی سقوط می‌کند، گاهی اوج می‌گیرد. در نهایت، نه یک فیلم، بلکه کارنامه‌ی کامل یک بازیگر سنجیده می‌شود. همان‌طور که درباره‌ی بزرگان سینما قضاوت می‌شود: عزت‌الله انتظامی، بهروز وثوقی، فردین… همه را با مجموع کارهایشان می‌سنجند.

محمد ولی‌زادگان در این نشست گفت: واقعیت اینکه حرف زیادی ندارم، جز اینکه خوشحالم. وقتی به این تجربه نگاه می‌کنم، خاطرات چند سال گذشته دوباره برایم زنده می‌شود؛ درد و رنج آن روزها، اما در عین حال شادی و لذتِ یک تجربه شگفت‌انگیز در کنار دوستان و اساتید عزیز. یادم می‌آید که همه‌چیز دقیقاً همان بود که از ابتدا روی کاغذ نوشته شده بود؛ با جزئیات و ریزه‌کاری‌ها. همین هدایت من شد و مسیرم را روشن کرد. برای همین از اکتای عزیز ممنونم. از تیم بازیگری درجه‌یکی هم که کنارش تجربه داشتم سپاسگزارم و امیدوارم بستر و امکانی فراهم شود تا از این دست کارها بیشتر ساخته شود.

آناهیتا تیموریان طراح صحنه پیرپسر این نشست گفت: می‌خواهم از مردم ایران تشکر کنم. مردم با حضورشان و با اشتیاق‌شان برای دیدن یک اثر اصیل، نشان دادند که مخاطبان واقعی سینما هستند. واقعاً باید ایستاده آن‌ها را تشویق کرد. منتقدین هم در شب اکران فیلم، چنان عاشقانه و تغزلی درباره اثر نوشتند که گویی نامه‌ای است از عاشق به معشوق. کمتر پیش آمده بود که چنین نقدهایی درباره فیلمی در سینمای ایران نوشته شود.تشکر دیگرم از آقای براهنی است که به من اعتماد کردند و اجازه دادند اولین و شاید آخرین تجربه سینمایی‌ام در کنار ایشان رقم بخورد. بابت این اعتماد، بسیار سپاسگزارم.

سینماروزان: چهارمین برنامه ماهانه «سینما سلامت» در سینماتک خانه هنرمندان ایران به نمایش فیلم مستندی از مراحل شکل‌گیری فیلم سینمایی پرمخاطب «پیرپسر» ساخته اکتای براهنی اختصاص دارد.

این فیلم مستند برای نخستین بار روی پرده می‌رود و پس از نمایش آن به عنوان ششصد و سی و دومین برنامه سینماتک خانه هنرمندان ایران، یک نشست نقد و بررسی با حضور رضا درستکار (منتقد سینما و مدیر جلسات سینماسلامت) و عوامل اصلی فیلم برگزار خواهد شد.

در نشست‌های «سینماسلامت»‌ که در روزهای ابتدای هر ماه، توسط «فن‌سالاران» برگزار می‌شود، فیلم‌ها از منظر روانشناسی و جامعه‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

چهارمین برنامه «سینماسلامت» ساعت ۱۸ دوشنبه ۳ شهریور ۱۴۰۴ در سالن استاد ناصری خانه هنرمندان ایران آغاز می‌شود و پس از نمایش مستند یک ساعته، از ساعت ۱۹ تا ۲۱، نشست نقد و بررسی «پیرپسر» برگزار خواهد شد.

سینماروزان: امسال خوشبختانه فیلمهای بدردبخور برای معرفی به اسکار۲۰۲۶ کم نداریم؛ از «پیرپسر» و «زن و بچه» تا «غریزه» فیلمهایی هستند که دور از فضای ارگانی‌سازی متداول سالهای اخیر تولید شده‌اند و می توانند گزینه‌ی معرفی به اسکار باشند‌…

حامد مظفری منتقد و روزنامه‌نگار با بیان مطلب فوق روی آنتن رادیوتهران گفت: اینکه چقدر شانس داریم اسکار بگیریم مساله ای دیگر است ولی اینکه به هر حال هر سه گزینه اصلی امسال، آثاری استاندارد و قصه‌گو هستند که دو تای آنها در اکران داخلی هم موفق بوده‌اند، جای امیدواری می‌گذارد…

مدیرمسئول رسانه تحلیلی سینماروزان ادامه داد: شخصا فکر میکنم «پیرپسر» گزینه ی بهتری برای معرفی به اسکار است به یک دلیل عمده و اینکه اکتای براهنی در این فیلم، راه خودش را رفته بدون اینکه بخواهد از کیارستمی و فرهادی و دیگران کپی کند یا دور باطل سینمای جشنواره‌پسند را طی کند‌. به جز این، فیلمش یک حسن پورشیرازی ایده‌آل هم دارد که هم توجه داوران جشنواره‌ روتردام را کسب کرده و هم‌ اینکه استانداردهای بازیگری این سالها را که متاسفانه با آفت حضور نابازیگران در نقش‌های پابه سن گذاشته روبرو بوده، ارتقا داده و دوباره ثابت کرده که پیر و جوان ندارد؛ سینمای حرفه‌ای، بازیگر حرفه‌ای میخواهد.

این منتقد سینما افزود: موفقیت اکران داخلی «پیرپسر» و اینکه به‌زودی رتبه‌ی پرفروش‌ترین فیلم سال را کسب خواهد کرد میتواند پتانسیل مناسبی هم برای اکران خارجی و پخش در کشورهای دیگر برایش فراهم کند.

حامد مظفری تاکید کرد: باید انذار داد که با موفقیت تجاری «پیرپسر» همین حالا که هنوز اکران این فیلم ادامه دارد، زمزمه تولید سه پروژه با همین مایه های طغیان اولاد/وابستگان علیه شرّ واحده-که یکی از سه پروژه، ورژن زنانه طغیان است و یکی هم ورژن کوئیری!- شکل گرفته و هر سه پروژه هم عقبه‌ی مالی پر و پیمانی دارند ولی رک باید بگوییم این داستان‌پردازی و فضایی که اکتای براهنی خلق کرده همین یک بار جواب میدهد و دوستان فیلمساز بیخود وقت شان را صرف کلک به سرمایه‌گذار و اغوای او با وعده ی تولید یک پیرپسرِ تازه ننمایند.  به‌جای کپی از «پیرپسر»، سوژه های بکر و دست نخورده پیدا کنند و تولید حرفه‌ای بی‌ادا را پیشه سازند. کپی‌کاران اگر اصلا کتاب هم نمی‌خوانند لااقل مروری کنند بر اخبار حوادث و سعی کنند عجیب ترین ماجراها را به زمینی ترین شکل ممکن بازسازی کنند.

سینماروزان: در فاصله ای کوتاه تا اعلام گزینه سینمای ایران برای رقابت در بخش غیرانگلیسی زبان اسکار، به نظر می‌رسد یکی از دو فیلم «پیرپسر» یا «زن و بچه» باید گزینه نهایی باشند.

حنیف سُروری تهیه‌کننده فیلم «پیرپسر» در پاسخ به این سؤال که آیا این فیلم شانس‌ حضور در آکادمی اسکار و افتخارآفرینی برای ایران را دارد، به فیلمزی گفت: در فضای بین‌المللی، نکاتی فنی برای معرفی فیلم به آکادمی اسکار وجود دارد. به این معنا، اثری که برای حضور در اسکار معرفی می‌شود، باید شرایط اولیه را داشته باشد یعنی یک فیلم با حضور در یک فستیوال بین‌المللی درجه A، امتیاز معرفی به اسکار را داراست و اگر جایزه هم بگیرد، امتیاز فیلم دوچندان می‌شود. به‌عنوان مثال فیلم «پیرپسر» که از فستیوال روتردام جایزه گرفت و یا فیلم «زن و بچه» روستایی که در کن شرکت کرده است، امتیازهای حضور در اسکار را دارند.

تهیه‌کننده «پیرپسر» درباره شرایط حضور فیلم «یک تصادف ساده» ساخته جعفر پناهی در اسکار اظهار داشت:این فیلم هم شرایط حضور در اسکار-منهای اکران داخلی- را دارد ولی تا جایی که می‌دانم چون تهیه‌کننده و پخش‌کننده «یک تصادف ساده» خارجی است، از سوی یکی از کشورهای سازنده که اروپایی است-فرانسه یا لوکزامبورگ- معرفی خواهد شد.

وی ادامه داد: اما فیلم‌های «پیرپسر» و «زن و بچه» در شرایط فعلی امتیاز لازم برای حضور در اسکار را دارند، تا در صورت معرفی برای سینمای ایران افتخارآفرین باشند.

این تهیه‌کننده با بیان این مطلب که رشد سینمای اجتماعی موجب رونق اقتصاد سینما می‌شود، یادآور شد: در شرایط بحران جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و تعطیلات رسمی پی در پی، «پیرپسر» تا امروز یک میلیون مخاطب و ۱۰۰ میلیارد تومان فروش را رد کرده که اگر چنین شرایطی حاکم نبود بیش از یک میلیون مخاطب این فیلم را می‌دیدند.

سینماروزان: بدترین قضاوت درباره خانواده براهنی در فروردین سال ۴۰۱ اتفاق افتاد که رضا براهنی فوت کرد. آن زمان سیل فحش و ناسزا به خانواده ما به راه افتاد. در عین اینکه ‌داشتیم فکر می‌کردیم جنازه پدر را ایران بیاوریم یا نه و افراد خانواده هرکدام فکری می‌کردند، فحش‌ها و ناسزاهایی جریان داشت که اگر جنازه به ایران بیاید مثلا روی قبر خرابکاری می‌کنیم و حر‌ف‌هایی از این جنس می‌شنیدیم…

اکتای براهنی کارگردان فیلم “پیرپسر” با بیان مطلب فوق به روزنامه شرق گفت: درعین‌حال، می‌دیدم بسیاری از افرادی هم که خودشان را بی‌تفاوت نشان می‌دادند، یعنی کسانی که اهل کتاب و کتاب‌خوانی بودند و روشنفکر هستند،‌ پوزخند می‌زنند و بدشان ‌نمی‌آید از اینکه مثلا الان رضا براهنی نیست و پشت او چنین فضای منفی‌ای وجود دارد. من هیچ‌وقت اظهارنظر مستقیمی درباره مسائل سیاسی انجام نداده و علیه هیچ گروهی صحبت نکرده‌ام، اما هنوز خانواده ما به دلیل فعالیت‌های پدرم قضاوت می‌شود.

اکتای ادامه داد: از این حرف‌ها بگذریم، به هر حال مثلا دوم دبستان بودم که یک شب تلفن خانه زنگ خورد و من تلفن را برداشتم و یکی آن سوی خط گفت پدرت همین الان دستگیر شد و من با آن سن کم که فارسی را درست نمی‌فهمیدم، درست متوجه نمی‌شدم دستگیر یعنی چه و بعد گوشی را به مادرم دادم و او جیغ بلندی کشید و متوجه شدیم که پدرم دستگیر شده و ادامه ماجراها. این خاطرات در من سرشار است و از اینها بگذریم. مثلا خاطرات سال‌های 1377 و اتفاق‌های آن دوره، علت مهاجرت خانواده ما که اصلا برمی‌گردد به خطری که پدرم حس می‌کرد و همه اینها استرس‌ها، افسوس‌ها و هیجان‌هایی بود که بر تمام افراد خانواده ما چه مادی و چه معنوی اثر گذاشت.

اکتای براهنی با اشاره به زندگی آقازادگان معروف افزود: به هر حال خانواده ما یک خانواده فرهنگی و به لحاظ طبقه اجتماعی متوسط بودیم و توان رویارویی با این حجم از مشکلات را نداشتیم.‌ در سنین بالایی پدر و مادرم مهاجرت کردند و شاید سبب خیر برای من شد که درس خواندم. ولی در کل وقتی به دوستانم که فرزندان آدم‌های معروف هستند، نگاه می‌کنم، می‌بینم برعکس چیزی که عموما مردم تصور می‌کنند که این بچه‌ها می‌توانند آزادانه کار کنند، می‌توانم بگویم اصلا این‌طور نیست، بلکه در یک “اختگی” به سر می‌برند. وجود یک پدر قدرتمند به‌عنوان یک آرتیست یا یک حاج‌آقای بازاری یا تحت هر عنوانی، پدر خوب ‌یا پدر بد که خدا نکند مثل پدر فیلم ما باشد، ولی حتی پدر خوب هم خودش سدی جدی در جامعه برای فرزندانش ایجاد می‌کند؛ چرا‌که به سراغ هر کاری می‌روید، دست‌به‌عصا هستید و بلافاصله با پدر مقایسه می‌شوید.

اکتای براهنی درباره ادامه فعالیت بعد از “پیرپسر” اظهار داشت: در سینمای ایران قصه کم داریم. حتی در سینمایی که معتقد است آزادتر کار می‌کند هم کمتر قصه داریم. تازه سعی می‌کنیم در سینمای بدنه قصه تعریف کنیم. در سینمای جشنواره‌ای خارج از کشورمان که از قضا موفق است هم قصه خیلی کم داریم. یعنی ۹۰ درصد فیلم‌ها با رنگ و بوی اجتماعی و سیاسی صد‌درصدی ساخته می‌شوند. به نظر من فضاهای دست‌نخورده‌ای در سینمای ایران موجود است. شاید از جنس من نباشد ولی اگر ایده‌ای داشته باشیم که مثلا در سینمای ایران “تایتانیک” بسازیم، چه شکلی می‌شود؟ نمی‌توانیم “یک فیلم جنگی درست و حسابی” بسازیم که جنبه ایدئولوژیک پیدا نکند؟ قله‌های فتح‌نشده این سینما به نظر من زیاد است. رفتن به سمت این موضوعات خطرناک هم هست و ممکن است بیننده را پس بزند یا قبول نکند و سینما که حتما تعجب می‌کند؛ چراکه حتی سرمایه‌گذاران سینما از «پیرپسر» هم تعجب می‌کنند.

سینماروزان/حامد مظفری: حدود یک ماه و نیم قبل که پیش بینی کردیم فیلم “پیرپسر” به راحتی از صد میلیارد فروش عبور خواهد کرد(اینجا را بخوانید) نه جنگی شده بود و نه پیش بینی جنگ میشد و همه چیز ظاهرا در شرایط صلح بود‌.

بلافاصله بعد از وقوع جنگ دوازده روزه که اغلب کسب و کارها را متاثر کرد کم نبودند منتقدان و سینماگرانی که آن پیش بینی را به سخره گرفتند و گفتند محال است “پیرپسر” به ۵۰میلیارد هم برسد ولی حالا و در حالی که هنوز به میانه مرداد داغ۴۰۳ نرسیده‌ایم این فیلم توانسته صد میلیارد را پر کند و در نوع خود رکوردی بزند. سه ساعت و خرده ای فیلم تک‌سانس-بدون هر گونه تنفس میانی- به مخاطب ارائه شده و تازه این وسط کلی تعطیلی مختلف به سینماها خورده و یک هفته سینماها نیم بها بوده و دوازده روز نیز در وضعیت جنگی اما “پیرپسر” یک‌تنه و در شرایطی که حتی کمدی های بفروش هم جا زده بودند، به اکران خود ادامه داد و صد میلیارد را رد کرد.

“پیرپسر” باز هم می‌تواند بفروشد اگر از سوی سینماداران محدود نشود-تاکید میکنیم سینماداران- چون با وجود همه تندروی‌های سیاسیون، سیاست مملکت فعلا آن قدر گرفتاری دارد که وقتی برای تحدید و توقیف نمانده و همین که حوزه هنری-به عنوان بزرگترین سینمادار ارگانی- نسخه کامل پیرپسر را نشان می‌دهد یعنی حتی در میان ارگانهای حاکمیتی باز احترام به خواسته مخاطب است که اهمیت دارد و نه نظرات تکراری و “مخم، مخم، مخالفم” چندی از کنتراتچیان سوتچی که از سینما تا شبکه خانگی را سیبل کرده‌اند اما کلمه ای درباره کیفیت نازل سریال‌های اخیر تلویزیون حرف نمی‌زند و حتی آن قدر وجود ندارند که بروند سینما و آثار ارگانی تولیدی نهادهای متبوع خود را ببینند تا این آثار از قعرنشینی باکس‌آفیس درآید.

در موفقیت “پیرپسر” ورای آن تک سانس فجر۴۳ و جوسازی ایرانی‌جماعت، تلاش‌های عامریان‌فیلم-پخش‌کننده‌اش- که پافشاری کرد بر اکران نسخه اصلی و در عین حال هوای تازه‌ای که اکتای براهنی و عموحسن پورشیرازی ایجاد کردند در ارائه نوعی نگاه انتقادی به جامعه متناقض ایران با پرهیز از آن لات‌گرافی و لمپن‌بازی‌های اپیدمیک در آثار موسوم به اجتماعی، نقش ویژه داشت!

اینکه باستانی فیلم پیرپسر با وجود همه شرارت، نوعی سمپاتی درونی و تعلق خاطر پنهان برای مخاطب ایجاد می‌کند؛ درست مثل عباس آقای سوپرگوشت اجاره‌نشین‌ها که می‌خواست یکجا آپارتمان را بالا بکشد، معنایی ندارد جز آن که “پیرپسر” برخلاف نامش به خوبی توانسته سمپاتی نرینه‌‌هایی را به تصویر بکشد که در مینی‌مم انحطاط باز می‌توانند رعب‌آفرین باشند و برای مخاطب، دوست‌داشتنی. هیچ اصلاحی از مسیر زنانه-مادرانه نیست، عباس آقا با وجود توصیه های نادره‌ی مهربان آخر تا ویرانی آپارتمان‌ پیش رفت و باستانی هم تا ویرانی خود و تیول‌ش ولی هر دو کلی علقه‌ی درونی برایمان ایجاد کرده‌اند، چون همه‌ی ما در ته ذهن‌مان یک عباس آقای سوپرگوشت یا غلام باستانی را مخفی کرده‌ایم.

سینماروزان: نشریه اسکرین دیلی نقدی درباره فیلم سینمایی «پیر پسر» به نویسندگی و کارگردانی اکتای براهنی پس از دریافت جایزه بزرگ جشنواره روتردام منتشر کرد و آن را اثر ویژه‌ای خواند.

در متن این نقد آمده است :

«برنده بهترین فیلم پرده بزرگ جشنواره روتردام، تصویری از ایران است که به ندرت روی پرده نمایش دیده شده است.

دو برادر میانسال تحت سلطه پدر زورگوی شيطانی خود به ناچار در خانه‌ای زندگی ميکنند که در روزگار گذشته یك خانه راحت و مجلل بوده اما اکنون خانه‌ای جمع و جور و محقر است پسران نهایت سعی خود را می کنند تا پدر را به فروش این خانه ترغیب و مجاب کنند اما در عوض او طبقه‌ی بالای خانه را به زن مطلقه‌ی كاريزماتيکی اجاره مي دهد. . او حتی قصد دارد آنکه این زن را بشناسد و با او ازدواج کند اما حضور این زن موجب ایجاد تحرك شديدی در زنجیره حوادث فیلم می شود حسادت های شناوری بين اعضای خانه در جریان مي افتد که در نهایت خانواده را به فروپاشی می‌کشاند.

يک حماسه خانگی پر کشش از خون کثیف و مرد بد.

فیلم با پس زمینه‌های واضح خود از وضعیت ناگوار فاحشه های خيابانی معتاد و با نشان دادن وضعیت مخرب قربانیان شوونیسم افراطی تصویری از ایران ارائه می دهد که به ندرت دیده شده است شاید نشانه های از این موارد را در فیلم عنکبوت مقدس 2022 از علی عباسی ببینیم که البته این فیلم نیز با الهام از واقعه‌ای ساخته شده که براهنی لپیش از او و بر اساس همان ماجراي واقعی که داستان یک قاتل زنجیره ای است سناریویی برای فیلم عنكبوت 2020 ابراهیم ایرج زاد نوشته است. برنده بهترین

فیلم جشنواره روتردام فیلم «پیر پسر» زین پس باید اسم

بسیار مهمی برای برنامه ریزان فستیوال ها پخش کننده ها کانال و شبکه های عمومي باشد کسانی که این قدرت را دارند تا از موانع احتمالی که شاید بر سر راه این فیلم سه ساعت و اندی بوجود بیاید با قدرت و پشتیبانی منتقدان و تبلیغات دهان به دهان تماشگران عبور کنند.

«پیر پسر» نخستین فیلم براهنی به نام «پل خواب» (2016) را به ذهن می آورد که بر اساس برداشت آزادی از «جنایت و مکافات» اثر فئودور داستایوسکی ساخته شده بود باز هم رد پای الهام از ادبیات روسیه در این فیلم نیز مشاهده می شود. صحنه ای در اوایل فیلم وجود دارد که در آن یکی از برادران علی خجالتی (حامد بهداد) را می بینیم که در یک

کتابفروشی کار میکند در همان صحنه به کتاب برادران کارامازوف اثر داستایوسکی به طور واضح و با تاکید اشاره

شده است در عین حال براهنی خود نیز از «ابله» داستایوسکی به عنوان یکی از منابع الهام دیگر خود یاد می‌کند در واقع نویسندگی براهنی یکی از عوامل کلیدی در توانایی فیلم است که موفق شده تنش را در مدت زمان طولانی فیلم حفظ کند او استعدادی در نوشتن گفت و گوهای متقاعد کننده دقیق و قابل درک دارد که در نظر اول شاید در سطح محاوره و یا حتی گفتگوهای عادی و پیش پا افتاده به نظر برسند اما در واقع اینها زخمهای عمیق و درونی چند دهه از زندگی را آشکار میکنند.

بازیهای یک دست و اجراهای عالی نیز به همان اندازه مهم هستند. لیلا حاتمی (که پیشتر برای جدایی اصغر فرهادی شناخته میشود) حضوری مغناطیسی در نقش

زنی مطلقه دارد. نگاه خیره‌ی جذاب او، هر مردی را در جای خود متوقف می‌کند. جای تعجب نیست که نه تنها پدر پیر غلام (حسن پورشیرازی) بلکه پسر بزرگ او، على (مجرد نامی فیلم) هر دو تحت تاثیر امواج شدیدی که

از این زن ساطع می‌شود، قرار میگیرند. بهداد در قالب شخصیت نقش علی مردی را بازی میکند که نجابت و فضیلت ذاتیش نه تنها موجب شده که او تحت فشار

مسخره بازی‌های پدر و برادر ناتنی‌اش رضا، (محمد ولی زادگان) که در بنگاه املاک کار می کند، قرار داشته باشد؛ بلکه عملا علی در مقابل هر مرد آلفای دیگری که به دنبال خودنمایی در محیط اطراف است، هدف و آماج حمله قرار میگیرد. روح على شاید زیبا باشد اما درون او شکسته است.

رضا عصبی است، بی‌صبر است و زود واکنش نشان می دهد ولی زادگان گرچه تندخوتر است، اما ثبات کمتری دارد. او گرچه مدام در مورد قتل پدرش رویاپردازی می کند اما در عین حال رشوه میگیرد تا با دریافت یک گوشی جدید به عنوان هدیه در جر و بحث طرف پدرش را بگیرد، اما قلب تاریک و سیاه فیلم پورشیرازی باشکوه است که نقش غلام را بازی می‌کند. او طوری سخت قدم بر می دارد

که انگار موجودی است که به تازگی از خواب زمستانی برخاسته است. دستهای بزرگ با قدرت خرد کننده اش

برای آزار دادن به دیگران طراحی شده اند. او مخدر

می‌کشد و در یک اتاق زیرزمینی که پر از معتادان مواد است با این و آن دعوا می‌کند. روی پوست چرب او لایه ای

از عرق اعتیاد به طور دایم برق می زند. او از آن دسته افرادی است که ترجیح میدهد همه چیز و همه کس را

نابود کند اما هرگز شکست را نبپذیرد.

انتخاب مکانها و لوکیشن ها به ویژه خانه‌ی اصلی که همگی به شدت فضاسازی شدهاند در کنار طراحی صحنه لایه هایی ایجاد کرده اند که به درک تاریخچه تیره و تار این خانواده کمک میکنند نقاشی‌های زیبا (از پدرسالاران قاتل تاریخ) به زمانی اشاره میکنند که این ساختمان مملو از

عتیقه جات و فرهنگ بود، اما اکنون دوربین روی اثر انگشتهای روغنی و رنگ و رو رفته روی دکمه مایکروویو و

کشوهای غلام که پر از بطریهای نیمه خالی شیشه متادون مانده است. تاکید می‌کند فشار تنش فزاینده ای که در خانه اصلی در جریان است در کنار انواع ته سیگارها و کارتن های غذای سفارشی و حاضری و لحظه به لحظه داغ و داغ تر میشود تا در نهایت در انتهای فیلم فضایی ساخته می‌شود که به قتل و جنایت می انجامد و پایانی وحشیانه و خونین را رقم میزند».

تهیه‌کنندگان این فیلم سینمایی بابک حمیدیان و حنیف سروری هستند و پخش آن را عامریان فیلم بر عهده دارد.

سینماروزان: فیلم پیرپسر با امتداد رونق گیشه خود توانسته عنوان پرفروش ترین فیلم غیرکمدی را بگیرد و اکتای براهنی کارگردان خود را در جایگاهی قرار دهد که از همین حالا بسیاری منتظرند تا فیلم بعدی او را ببینند.

همزمان با اکران پیرپسر، سریال شکارگاه درشبکه خانگی عرضه شده؛ سریالی که هرچند درباره محافظت خانواده یک نظامی از عتیقه‌جاتی ارزشمند است ولی در خلال سریال و با آشکار شدن خط و ربط‌های خانوادگی است که داستان وجوه عامه‌پسند پیدا میکند.

ازجمله این خط و ربط ها ماجرای عشق مشترک میرعطاخان و فرزندش-اصلان- به یک دختر زیبارو است، خط و ربطی که یادآور عشق باستانی و پسرش در فیلم پیرپسر به یک زن معلوم‌الحال است…

پیرپسر عاقبت دردناک این عشق را به مهیب ترین شکل ممکن مصور می‌کند و همه طرفهای درگیر را یک به یک به نابودی می‌کشاند تا تراژدی اش شکل کامل بگیرد. در شکارگاه نیز اگرچه پدر می‌خواهد حفظ ظاهر کند اما درنهایت پسر را به عنوان تلاش برای ارتکاب قتل به دست نظمیه می‌دهد…

برخلاف اکتای براهنی که در فیلم قبلی خود «پل خواب» بخشی از داستان را بیرون و بخشی را درونی کرده بود،سریال شکارگاه را نیما جاویدی ساخته که پیشتر در فیلم سرخپوست و فیلم ملبورن نیز تلاش برای داستان پردازی در فضاهای محدود را نشان داده بود و با این همه او بیشتر به خاطر فضاسازی های استیلیزه بصری شناخته میشود تا درام‌پردازی پیچاپیچ.

جاویدی در شکارگاه داستان را کاملا محدود به عمارتی نفرینی کرده که آدم‌هایش هرلحظه ممکن است ماهیتی شریر پیدا کنند و هر کدام ممکن است زیر پای دیگری را خالی کند و این گونه است که به جای آن خرافه های جن زده بودن عمارت همان مساله اهریمن درونی بیش از پیش در سیر ماجراها خودنمایی میکند.

سریال شکارگاه محصول فیلیمو و با بازی پرویز پرستویی(میرعطا)، الهام پاوه نژاد (در نقش ملوک خاتون)، مهدی حسینی‌نیا (در نقش بهادر)، سوگل خلیق (بازیگر نقش گلاب)، الهام نامی ( سیمین)، عرفان ابراهیمی ( یحیی)، محسن غفاری ( نقش اصلان)، نیک آفرید سماواتی ( نقش پری)، ماهان خیری ( منصور)، امیر نوروزی(مفتش) و… ساخته شده است.

سینماروزان: تیزر تازه‌ای از فیلم سینمایی «پیرپسر» به نویسندگی و کارگردانی اکتای براهنی منتشر شد.

این فیلم سینمایی که برنده جایزه‌ی بزرگ جشنواره روتردام شده؛ جایگاه پرفروش‌ترین فیلم غیر کمدی سال را از آن خود کرده است.

بابک حمیدیان و حنیف سـروری تهیه‌کنندگان «پیر پسر» هستند و پخش آن را عامریان فیلم بر عهده دارد.

علاقمندان می‌توانند با مراجعه به سامانه‌های رسمی بلیت فروشی نسبت به خرید بلیت اقدام نمایند.

برای تماشای تیزر تازه پیرپسر اینجا را ببینید.

تیزر: محمد واحد

سینماروزان: کمیاب شدن سانس‌های خوب اکران فیلم «پیرپسر» موجب گشته که بلیت‌های آن از سامانه هایی مثل دیوار سربرآورند.

محبوبیت فیلم «پیر پسر» باعث شده تا تماشاگران آن سینه به سینه این فیلم را به یکدیگر توصیه کنند و پس از بحران اخیر با عادی شدن شرایط سینماهای سراسر کشور فیلم اکتای براهنی همچنان و پیوسته به صورت هفتگی فروش جریان سازی را برای سینمای غیر کمدی ثبت کند.

به گزارش سینماروزان و به نقل از صبح‌سینما، فروش این هفته فیلم «پیر پسر» نسبت به هفته گذشته ۲۵٪ افزایش داشته که با توجه به تعداد‌ هفته‌های سپری شده از اکران اتفاقی کم‌سابقه و مبارک برای جریان سینمای اجتماعی است.

استقبال از «پیرپسر» باعث شده تا بلیت‌‌های این فیلم سر از بازار سیاه دربیاورد و افرادی بلیت‌های این فیلم را در سینماهای کوروش، هدیش، آزادی و ملت با قیمت‌های متفاوتی به فروش گذاشته‌اند.

سینماروزان: فیلم “پیرپسر”اکتای براهنی اگرچه بدشانس بود و اکرانش خورد به ابتدای جنگ دوازده روزه و بعدش هم رکود سینما، با این حال کنجکاوی نسبت به خود فیلم و عملکرد پخش‌‌کننده باعث شد بتواند خیلی زود ۵۰ میلیارد را رد کند.

این موفقیت از ابتدا با تهدید تندروهایی روبرو بود که بجای پر کردن سالن‌های خالی فیلم‌های متبوع ارگانی، انگاری فقط بلدند از دیگران انتقاد کنند.

در واکنش به این تهدیدات سه صنف شورایعالی تهیه کنندگان سینمای ایران(۱)، انجمن سینماداران ایران(۲)، کانون پخش کنندگان سینمای ایران(۳)، در اعتراض به وضعیت «پیر پسر» بیانیه مشترکی داده‌اند و از نهادهای نظارتی خواسته اند دربرابر تهدیدات دائمی نسبت به آثار مجوزدار بایستند.

متن بیانیه را بخوانید:

در روزهای اخیر شاهد  یک رشته واکنش های صرفا جنجالی و احساسی  نسبت به نمایش فیلم سینمایی” پیرپسر “هستیم .

سطح و میزان این حجم از تندی و جسارت حیرت آور  و شائبه برانگیز است. آن هم با ادبیاتی غیرمتعارف که  بی درنگ با واکنش تند و صریح اکثر مردم و دوست داران سینما مواجه شد.

به چالش کشیدن بنیان های حقوقی و قانونی ، مشروعیت نهادها و حوزه های برآمده از قانون اساسی را زیر سوال خواهد برد.

چگونه است که همه مجوزهای حوزه های غیرفرهنگی  از مشروعیت برخوردارند و حکم سند بالادستی دارند ، اما مجوزهای رسمی حوزه فرهنگ مدام و پیوسته نامعتبر معرفی می شوند ؟

چگونه است که برای احداث یک مجموعه صنعتی  مدیران سیاسی و اجرایی به اعتبار  یک برگ مجوز رسمی در برابر طوفانی از اعتراض و مخالفت آشکار  گروههای مردمی ایستادگی کرده و هیچگونه اخلال در سرمایه گزاری و برنامه ی توسعه  را برنمی تابند !؟.. چگونه است که با استناد به مجوزهای محلی  بزرگترین پروژه های تجاری شکل می گیرند و بی توجه به انتقادات وسیع و ملی تمامی این طرح ها محقق می شوند.!؟

سینما و عرصه نمایش یکی از ارکان توسعه‌اند . آیا در برنامه و اسناد بالادستی به  سرمایه‌گزاری‌ های فرهنگی  توجهی شده است؟  آیا برنامه‌نویسان و مجریان سهمی برای سینما  قائل شده اند؟

تضعیف نهادهای قانونی و ارکان حقوقی به نفع مصالح و منافع کشور نیست. درجائیکه تولید ، پخش و  اکران یک فیلم سینمایی از ساز‌و‌کاری قانونی برخوردار است و سینماگران برای اکران هر فیلمی تمام مراحل قانونی را  طی می‌کنند . اخلال و تشویش ، امنیت روحی روانی محیط فرهنگ را مخدوش می کند.

سینمای ایران در طول این قرن ،دوشادوش مردم و مستقل از منازعات سیاسی ، سرافراز و پربار و پر افتخار حضور داشته و نقش خلاق و تاریخی  خود را ایفا کرده است.  سینمای ایران به هیچ وجه سزاوار ناسزا و درشت گویی و هتاکی نیست .این حجم از نفرت‌پراکنی هیچ ارتباط معنایی با نقد  ندارد. به نظر می رسد موضوع فراتر از ارزیابی فنی و کیفی آثار سینمایی‌ست . نشانه‌ها برملا می سازند که هدف  تضعیف دولت مستقر و  باج‌خواهی ‌های پس پرده است. این یک نسخه کلیشه ای است  که با غوغاسالاری  و فشار  ، دولت مستقر  در استفاده از تصمیمات راهگشا و  مترقیانه تر در عرصه سینما، وادار به عقب نشینی شود.

هشدار می دهیم که برخوردهای غیرمتعارف اخیر موجب فرارسرمایه های مادی از بازار کار خواهد شد و همچنین زمینه ی دلزدگی یاس و بیکاری بخش مهمی از اصناف و مشاغل فرهنگی را مهیا می‌کند‌.

امنیت روحی روانی و حرفه ای اهالی فرهنگ یکی از عناصر اصلی وفاق همگرایی و وحدت ملی است.

جامعه سینمایی کشور این حجم از بی مهری و ناسپاسی  را برنمی تابد و  به گردانندگان اینگونه تسویه حساب های سیاسی توصیه می کند سینما را وجه المصالحه اغراض گروهی و محفلی خود قرار ندهند، ضمن اینکه از  نهادهای  نظارتی و مسئول انتظار دارد تا در برخورد با این  سرکشی ها  مطابق قانون برخورد جدی و موثر صورت پذیرد.

سینماروزان/مهدی فلاح: تیزر فیلم سینمایی «پیرپسر» به نویسندگی و کارگردانی اکتای براهنی در آستانه اکران عمومی منتشر شد.

در این فیلم سینمایی که تهیه‌کنندگی آن را بابک حمیدیان و حنیف سـروری به طور مشترک برعهده دارند؛

حامد بهداد، لیلا حاتمی، محمد ولی‌زادگان، و با هنرمندی حسن پورشیرازی؛ و با حضور بابک حمیدیان؛

محمدرضا داوودنژاد، رضا رویگری، فهیمه رحیم‌نیا، وحید قاضی‌زاهدی، علی رحیمی، هژیرسام احمدی، مهسا باقری، میثم غنی‌زاده، مهری کاظمی، وحید رحمتی، آرش آقابیک، شقایق فریاد شیران و … به ایفای نقش پرداخته‌اند.

پیش‌فروش بلیت‌های این فیلم سینمایی هم‌اکنون در سامانه‌های رسمی بلیت فروشی آغاز شده است.

«پیرپسر» از ۲۱ خرداد در سراسر کشور بر پرده می‌رود و تقریبا تمام سانس های آن از ۱۲ شب تا ۲ ظهر مورد توجه مخاطبان در پیش فروش قرار گرفته اند.

تماشای این فیلم به افراد زیر هجده سال توصیه نمی‌گردد.

برای تماشای تیزر فیلم پیرپسر، اینجا را ببینید.

تیزر: محمد واحد

پخش: عامریان فیلم

سینماروزان: بالاخره و بعد از رایزنی های تهیه کنندگان و پخش کننده، پیش فروش بلیت فیلم  «پیرپسر» استارت خورد.

بلیت‌فروشی نسخه اصلی «پیرپسر» بدون گران کردن قیمت صورت گرفته و به این ترتیب مخاطبان این فیلم سه ساعته و خرده ای را با همان قیمت ۱۱۰ هزار تومان در پردیس های مدرن خواهند دید.

ضمن اینکه در سینماهای ممتاز مانند ایران و دهکده و سروش و… می‌توان نسخه اصلی «پیرپسر» را با بلیت ۸۸هزار تومانی تماشا کرد.

«پیرپسر» با بازی حسن پورشیرازی، حامد بهداد، لیلا حاتمی و همراهی محمد ولی زادگان و محمدرضا داوودنژاد، تنازعات یک پدر و فرزندان را در مواجهه با یک زن، روایت میکند؛ روایتی از درام تا کمدی و نهایتا تراژدی…

نویسنده و کارگردان: اکتای براهنی

تهیه‌کنندگان: بابک حمیدیان و حنیف سـروری

پخش: عامریان فیلم

سینماروزان: پیشتر اعلام شده بود که فیلم پیرپسر ساخته اکتای براهنی از ۲۱خرداد روی پرده می‌رود اما هنوز امکان پیش فروش بلیت فراهم نشده و انگار اجازه بلیت فروشی به سامانه های رزرو بلیت داده نشده؟؟

این اتفاق در حالی رخ داده که با نزدیک شدن به پایان بهار و ورود به تابستان، هنوز اعضای تازه شورای صنفی نمایش معرفی نشده‌ اند و معلوم نیست چرا یک فصل سال تقریبا از دست رفته و هنوز شورای صنفی نمایش نداریم و شورای‌عالی تهیه‌کنندگان نیز به همین دلیل مصوبات شورای صنفی نمایش۴۰۳ را باطل دانسته و خواستار تشکیل شورای۴۰۴ شده!

اکتای براهنی در واکنش به این اوضاع و احوال نگاشت: پيش فروش پيرپسر معلق است. با مراجعه تهيه كننده و پخش كننده به ارشاد و صحبت بنده با دوستان شوراي عالي تهيه كنندگان و كانون كارگردانان در نهايت اين ها حاصل شد که مديران ارشاد با جديت تمام مشكل را مخالفت شوراي عالي تهيه كنندگان مي‌دانند كه با ارسال نامه اي، جلسه شوراي صنفي و مصوبات آن جلسه خاص را به كل باطل اعلام كرده است. قابل ذكر است كه در آن جلسه (هفته پيش) چند فيلم از جمله پيرپسر براي اكران تصويب شده بودند و ما طبق همان مصوبات تبليغات را شروع كرديم.

وی ادامه داد: اما از طرفي شوراي عالي تهيه كنندگان تاكيد مي كنند كه با ارشاد بر سر آيين نامه كلي اكران، مشكل جدي دارند و اين نامه را تنها از اين جهت ارسال كرده اند و نه براي جلوگيري از اكران فيلم ما. اين شورا اصرار دارد كه ابدا و عملا هرگز مخالفتي بر سر اكران فيلم هاي تصويب شده در اين نامه نشده است.

براهنی افزود: در نهايت بنا شد فردا جلسه اي با حضور شوراي عالي و شوراي صنفي نمایش قدیم و مديران در ارشاد برگزار شود تا سريعتر درباره پيرپسر تصميم گيري شود. فردا من و تهيه كننده به همراه پخش كننده به ارشاد خواهيم رفت. جدا اميدوارم فردا اين مشكل خاص و نامشخص حل شود. تا اينجا هم ما در اكران اين فيلم انواع لطمه ها را خورده ايم. اين مشكل تازه جدا اعصاب همه ما را ويران تر مي كند. اي كاش مشكلات اصناف و ارشاد طوري حل مي شد كه هرگز به فيلمي لطمه نمي خورد.

سینماروزان: در آستانه اکران فیلم پیرپسر از تیزر فیلم‌ رونمایی شد.

«از روی خنده میشه آدما رو تشخیص داد» عنوانی است که برای این تیزر انتخاب شده.

«پیرپسر »

به زودی در سینماهای سراسر کشور

نویسنده و کارگردان: اکتای براهنی

تهیه کنندگان: بابک حمیدیان، حنیف سروری

بازیگران: حامد بهداد، لیلا حاتمی، محمد ولی‌زادگان

و با هنرمندی حسن پورشیرازی ؛

با حضور محمدرضا داوودنژاد، فهیمه رحیم نیا، رضا رویگری، علی رحیمی، میثم غنی زاده، مهسا باقری، مهری کاظمی، هژیرسام احمدی، وحید رحمتی

ساخت تیزر: امید میرزایی

پخش: عامریان فیلم

«پیرپسر» داستان جدال یک پسر پا به سن گذاشته‌ی مجرد با پدری را روایت می‌کند که چندان توجهی به وضع اقتصادی فرزندان ندارد.

برای تماشای تیزر «پیرپسر»، اینجا را ببینید.

سینماروزان/حامد مظفری: با وجود اکران تک‌سانس اما موفق فیلم «پیرپسر» در جشنواره فیلم فجر۴۳ و با وجود اعلان قبلی مبنی بر اکران بهاری فیلم توسط موسسه عامریان‌فیلم، همچنان وضعیت اکران رسمی فیلم مشخص نیست.

بعد از نامه گلایه آمیز اکتای براهنی کارگردان خطاب به ممیزان ارشاد در چرایی بلاتکلیفی فیلمش(اینجا را ببینید) نیما واعظی از فعالان پخش نیز در استوری‌هایی گلایه کرده از رئیس قبلی شورای صنفی نمایش.این فعال پخش مدعی شده که ارشاد به دنبال اکران «پیرپسر» بوده اما- رئیس قبلی شورا-، ثبت قرارداد اکران فیلم را به تعویق انداخته و اگر رئیس لابی نمیکرد، الان «پیرپسر» در هفته چهارم اکران خود بود.

قبل از این میثم زندی معاون تازه نظارت سینما اکران فیلم «پیرپسر» را در گروِ ابلاغ نظام‌نامه‌ی درجه‌بندی فیلم‌ها دانسته بود لیک مهمتر آن است که چرا بعد از ورود به ماه سوم سال ۴۰۴ هنوز شورای صنفی نمایش جدید معرفی نشده‌ تا رئیس قبلی شورای صنفی نمایش دربرابر چنین ادعاهایی قرار گیرد؟

بدیهی است که معاون تازه نظارت، فردی تقریبا بی‌سابقه در سینماست و همین که بعد از گذشت چهل و چند سال از وقوع انقلاب اسلامی در این مملکت، -دوباره حرف از نظام درجه بندی سنی برای سینمایی می‌زند که یکی از حلال‌ترین سینماهای دنیاست- یعنی انگار باید دوباره همه چیز از صفر شروع شود ولی چرا نمایندگان پخش و سینماداران به بلاتکلیفی شورای صنفی نمایش واکنش نشان نمی‌دهند؟

علافی «پیرپسر» برای اکران و احتمالا سوق دادن آن به اکران در نیمه دوم سال را که کنار ثبت قرارداد اکران فیلم «زن و بچه» و اعلام اکران آن از ۱۸ تیرماه بگذاریم، چه دستگیرمان میشود؟ «زن و بچه» با مجوز ارشاد تولید و به عنوان نماینده رسمی سینمای نظام به کن۲۰۲۵ اعزام شد و با اینکه از اختتامیه کن دستش خالی ماند اما خیلی زود تسهیل شرایط اکران آن صورت گرفت تا بتواند گزینه ی اصلی برای معرفی به اسکار۲۰۲۶ باشد؟

بماند که ورود «پیرپسر» در اکران تابستان قطعا نه فقط «زن و بچه» بلکه تمام فیلم‌های روی پرده و حتی کمدی‌ها را با یک رقیب سرسخت روبرو خواهد کرد. «پیرپسر» پربحث‌ترین فیلم فجر۴۳ بوده، با اقبال فراگیر منتقدان روبرو گردید و پتانسیل رکوردزنی بالایی دارد.

در مقابل سعید روستایی این بار یکی از اله‌مان‌های فروش آثار قبلی خود-نوید محمدزاده- را ندارد و آمار فروش فیلم دیگر بازیگرش-پیمان معادی- که همین حالا روی پرده است، تعریفی ندارد. حالا اگر «زن و بچه» به پُست «پیرپسر» بخورد، قطعا راه سختی برای جلب مخاطب دارد به ویژه که آرای منتقدان حاضر در کن بر این فیلم نیز چندان تعریفی نداشته.

به غیر از مساله‌ی اسکار، این عقب انداختن اکران «پیرپسر» توسط رئیس شورایی-که هیچ گاه شخصیت مستقلی نبوده و بیشتر تابع نشان داده- می‌تواند به غیر از کمک به بی رقیب ماندن فیلم روستایی، در جهت مهندسی اکران هم باشد تا مدیران سینما دست شان برای نیمه دوم سال هم خالی نباشد و فیلمی باشد که آمار فروش را بالا ببرد تا آنها پزش را دهند…؟؟

اینها همه پرسش‌هایی تحلیلی است که امیدواریم هرچه زودتر و با شفاف سازی روسای سینما جلوی گسترش بیش از حد چنین پرسش‌هایی گرفته شود.

سینماروزان: بلاتکلیفی اکران فیلم “پیرپسر” با وجود صدور پروانه نمایش با واکنش اکتای براهنی کارگردان فیلم مواجه شده که در یادداشتی سرگشاده به مدیران سینمایی هشدار داده هرچه زودتر و قبل از درز نسخه قاچاق، وضعیت اکران فیلم را مشخص کنند.

اکتای براهنی گفت: دهن ها یخ کردند! فرصت ها سوختند! خسته کردید همه ما را! آقایان شوراهای مختلف ارشاد و صنفی نمايش و یا… چه می کنید با پیرپسر؟ پروانه نمایش فیلم دو ماه است که صادر شده؛ اما معلوم نیست چرا هر بار كه نوبت به اکران می رسد؛ بهانه ای تازه نیز از راه ديگر می رسد… اكنون چندین هفته است معطل تشکیل جلسه شورای صنفی هستیم. چرا؟

او ادامه داد: از همان نيمه شبي كه نمایش فيلم پيرپسر در بخش تبعیدی خارج از مسابقه فجر شور و هيجان اعجاب انگيزي در بينندگان برانگيخت لطف دوستان شورای پروانه نمایش نیز نثار ما شد و پروانه نمایش صادر شد اما بعد ما با انواع سنگ اندازی ها از سوی دوست و دشمن مواجه بوده ایم. همه ما به امید اینکه بالاخره آن روز اکران بر آيد؛ سكوت كرديم؛ اما عملا از نوبت اکران عید به اکران دوم عيد و بعد به اردیبهشت ماه حواله داده شدیم و باز از اردیبهشت به خرداد! بعد گفتند بعد از فیلم فلانی که نشد و باز گفته بودند بعد از فیلم بهمانی که آن نیز نشد. حالا هم که چند روزي از خرداد ماه گذشته، اما كسي اصلا به روي مبارك نمي آورد. مگر می شود این صنعت اداره سینما این قدر فشل و بی در و پیکر شده باشد که شورای صنفی نمایش آن چندین هفته معطل ابلاغ جلسه بماند؟ كسي هم نيست كه در فقدان وجود این شورا لاقل كار اکران خلق الله را راه بياندازد.

اکتای براهنی افزود: آقايان ارشادی! شما كه به اين فيلم علامت +۱۸ هم الصاق كرده ايد پس چرا حتی جلوي پخش تیزرهای تبلیغ پخش كننده را در سالن هاي سينما گرفتید؟ وقتی شما به فیلمی برچسب +١٨ می دهيد دیگر چرا در مقابل سوال خبرنگاران درباره اكران پيرپسر موضوع اكران ما را به بعد از تبيين آيين نامه ارزیابی سني موكول مي كنيد؟ مگر قرار است در آيين نامه فرضي شما، فیلم ما را با +۵۰ سال اکران کنند؟ شما پروانه نمایش صادر کردید! و با کمک اعضای شورای پروانه نمایش، سانسور و یا اصلاحی هم که در کار نیست؛ پس اصل موضوع چیست؟ نکند که این پروانه نمایش نیز مثل خيلي چيزها شعاري و نمایشی است تا روزی بالاخره نسخه ای از فیلم از گوشه كنار نامعلومی بیرون زند و عدويي سبب خير مخالفان گردد و اصلا دیگر حتي صورت مسئله اکران را هم براي شما پاک کند و آنوقت خوشا به حال شما که مجوز پيرپسر را قهرمانانه و بي سانسور داده اید و از اکران آن هم خبری نیست. پس خلاص! چهار سال نگهداشتن بک فیلم در کشو و‌ دور از محیط فرصت طلب مجازی، معجزه است. من هر روز نگران این مطلب هستم و شما هر هفته دست دست می کنید!

براهنی گفت: این بوروکراسی و قواعد کهنه واقعا یک شوخی زشت با کرامت بشریت است. بیش از بیست سال در محیط ارشاد رفت و آمد دارم و هربار این بوروکراسی پیچیده تکرار میشود و هر بار یکی جلوی ما می نشیند و با استانداردهای مهمانداران هواپیمایی قطر و امارات از ما می‌خواهد درک کنیم و می‌گوید: راستی چرا نمی فهمید که اینجا ایران است؟ صبر کنید.

و اگر بگوییم چهار سال صبر کافی نیست می‌گویند درهای خروج اضطراری قفل نیست و وقتی شما در حال خروج هستید میگویند به آنها که قبل از شما پرت شده اند بگویید راه برای گفتگو باز است!! برگردند تا دوباره پرت شان کنیم!! و نهایتا اینکه

گویند سنگ لعل شود در مقام صبر

آری شود ولی به خون جگر شود.

سینماروزان: بعد از اختتامیه کن۲۰۲۵ و واکنش سرد هیات داوران به «زن و بچه» پیش بینی کردیم که بهترین مسیر برای فیلم تازه سعید روستایی، اکران سریع داخلی و رقابت با آثاری مثل «پیرپسر» و «رکسانا» و… است.(اینجا را بخوانید)

حالا تهیه‌کننده فیلم به طور رسمی اعلام کرده که «زن و بچه» تیرماه روی پرده خواهد رفت یعنی تقریبا همزمان با اکران «پیرپسر» و «رکسانا» و به این ترتیب در کنار کمدی هایی که به طور متوالی روی پرده می‌روند سه فیلم موسوم به اجتماعی داریم که در اکران تابستان زورآزمایی خواهند کنند با این تفاوت که «پیرپسر» و «رکسانا» در اکران ویژه فجر۴۳ سروصدا کردند ولی «زن و بچه» به جشنواره ارائه نشد تا به کن برود.

سیدجمال ساداتیان تهیه‌کننده در گفت‌وگویی با ایسنا بیان کرد:‌ فیلم «زن و بچه» آماده نمایش است و سرگروه آن نیز تقریبا مشخص شده و قرار است از تیرماه (چهارشنبه، هجدهم تیر) توسط دفتر پخش خانه فیلم در سینماها اکران شود.

او با اشاره به اینکه وضعیت فعلی گیشه سینما چندان خوب نیست و حتی فیلم‌های کمدی هم مانند سابق فروش بالایی ندارند، ادامه داد: به بهبود این شرایط خوشبینم چون فیلم «زن و بچه» به لحاظ محتوایی و تکنیکی کلاس متفاوتی دارد و به نظرم آن گروه از مخاطبان علاقه‌مند به سینما را که شاید دلشان برای سینما رفتن تنگ شده ولی مدت‌هاست فیلمی آن‌ها را راضی به تماشای فیلم روی پرده نکرده، جذب می‌کند.

ساداتیان با استقبال از رقابت با «پیرپسر» و «غریزه» و… افزود: فیلم‌هایی مثل «زن و بچه»، «پیر پسر» و «غریزه» که در راه اکران هستند می‌توانند اعتمادسازی کنند تا بخشی از مخاطب خاموش به سینما برگردد.

به این ترتیب باید شاهد رقابت تابستانی «زن و بچه» با پخش خانه‌فیلم، «رکسانا» با پخش فیلمیران و «پیرپسر» با پخش عامریان‌فیلم باشیم. فیلم‌هایی که هیچ کدام نوید محمدزاده را که پیشتر یکی از اله‌مانهای فروش آثار غیرکمدی مثل «ابد…» و «متری شش و نیم» بود را ندارند…

سینماروزان/حامد مظفری: در سینمای بعد از انقلاب اسلامی اساسا آن درجه بندی سنی که در اروپا و آمریکا ارائه می‌شود قابل تسری نیست به یک دلیل عمده و آن هم‌ اینکه در دو گلوگاه پروانه ساخت و نمایش اصلا اجازه تولید یا اکران فیلم‌های هنجارشکن در هر گونه ای داده نمی‌شود.

از آن گذشته مخاطبان ایرانی-چه قبل و چه بعد از انقلاب-خودشان عمدتا درجه بندی سنی عرفی را برای تماشای فیلم انتخاب می‌کنند و به عنوان مثال کمتر خانواده ای است که کودکش را به جای تماشای فیلمهای “پسر دلفینی۲” و “بامبولک” به تماشای فیلم‌ “رها” یا “موسی(ع)” ببرد.

بر این مبنا اینکه جناب روح‌الله حسینی معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی در گفتگو با ایسنا از تدوین نظام نامه اکران با اعمال تغییراتی و تهیه آیین‌نامه رده‌بندی سنی سینما برای اکران فیلم‌هایی همچون «پیرپسر» خبر داه اند، قاعدتا یک مساله ی فرعی برای ساختار اکران است.

اکران سینماها در همه جای دنیا و ازجمله ایران بیشتر به دادوستد میان پخش کننده و سینمادار مرتبط است و هرگونه دخالت در آن فقط و فقط به افزایش مشکل و البته انداختن عواقبِ مشکلات به گردن دولت منجر خواهد شد.

دولت اگر بنا دارد در اکران دخالت کند یا باید به سمت راه اندازی سالن های سینمای گسترده برود-به سبک حوزه هنری- یا آن که شرکت پخش بزند-که این هم بدون داشتن زنجیره‌ی سینما- اساسا ممکن نیست‌. بخش دولتی سینما نهایت چند سینمای قدیمی مثل فرهنگ و موزه و… دارد که اینها هم بیشتر هماهنگ با همان ساختار کلی پخش-سینماداری هستند و هیچ نظام نامه‌ای نمیتواند سینماداری را وادار کند که از ورود مثلا کودکان به تماشای فیلم‌ «پیرپسر» پرهیز کند.

بماند که به همان دلایل اولیه اساسا تعیین درجه بندی برای مخاطب ایرانی- که در بیشتر موارد براساس هنجارهای فرهنگی چندهزارساله‌ی خود اقدام به انتخاب محصول فرهنگی می‌کند- جز تعیین تکلیف برای او نیست.

مدیران تازه اداره نظارت اگر واقعا علاقه به دخالت در سینماداری و پخش دارند از مناصب دولتی استعفا دهند، سالن سینما اجاره کنند و براساس فرضیات مدیریتی خویش، سالن‌های خویش را مدیریت کنند و مثلا همین ماجرای تعیین رده بندی برای «پیرپسر» را در آنجا اتود بزنند.

راه نزدیکتر هم همین گروه هنروتجربه است؛ مدیران دولتی می‌توانند نظام نامه ای برای اکران هنروتجربه که کاملا در تیول خودشان است، تدوین کنند و سفت و سخت هم این نظام ‌نامه را برای هنروتجربه اکران کنند بلکه سالن‌های خلوت این گروه، قدری رونق پیدا کند و مخاطبان، فیلم‌های این گروه دولتی را هم ببینند.

یادمان هم نرود مخاطب ایرانی خودش آن قدر شعور دارد که کودک و نوجوان را به تماشای «پیرپسر» نبرد پس بیخود و بی‌دلیل منت اجرای درجه‌بندی به‌خاطر اکران «پیرپسر» را بر سر مخاطب و سازنده‌ی آن نگذارید.