1

منشأ مهاجرت دوبلورهای جوان به دوبی، مالزی و ترکیه به‌روایت جلال مقامی

 سینماروزان: جلال مقامی همان قدر که چهره‌اش برای مخاطبان دهه شصتی تلویزیون با مجموعه «دیدنی‌ها» آشناست صدایش نیز به خاطر سال‌ها حضور در دوبله و مدیریت دوبلاژ برخی از آثار ماندگار سینما و تلویزیونی در خاطرات جاری است.

به گزارش سینماروزان و به نقل از “صبح نو” دوبله منحصر به فرد او در سریال «لبه تاریکی» یکی از شاهکارهای این استاد دوبله ایران است و از مشهورترین آثار مقامی می‌توان به گویندگی‌اش در آثاری چون «لورنس عربستان»، «شکوه علفزار»، «ارتش سری»، «پوآرو»، «شرلوک هلمز» و «هشدار برای کبری 11» اشاره کرد.

مقامی اما چند سالی می‌شود که از دوبله کناره گرفته است. خودش درباره این دوری گفت: آخرین کار دوبله‌ای که انجام دادم مربوط به سه سال پیش بود و بروز نوعی بیماری که صدایم را دچار مشکل کرده بود باعث شد مجبور شوم. نه فقط دور دوبله را خط بکشم که حضورم به عنوان گوینده در رادیوالبرز هم دچار مشکل شد.
وی با اشاره به روند درمانش ادامه داد: تا یک سال قبل حتی حرف زدن عادی هم برایم مشکل بود اما مدتی است که خیلی بهتر شده‌ام و آن طور که پزشکان می گویند در آینده نزدیک مشکلم کاملاً برطرف می‌شود.

انتخاب آثار نادرست برای دوبله
مشکلی که در سال‌های اخیر دوبله ایران از آن رنج می‌برد مهاجرت بی‌رویه دوبلورهای جوان به خارج از ایران و همکاری با شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان است.

مقامی دلیل این امر را نبودن آینده کاری برای دوبلورها در داخل دانست و به «صبح نو» اظهار داشت: من در سه سال اخیر کار دوبله نکردم اما کم و بیش تلویزیون را پی می‌گیرم و راستش را بخواهید روندی را که برای انتخاب و دوبله فیلم در سازمان صورت می‌گیرد قبول ندارم. هرازگاه در این میان یک فیلم خوب هم دوبله می‌شود ولی مشکل کلی آن است که از یک طرف سریال‌هایی که برای دوبله انتخاب می‌شوند و از طرف دیگر فیلم‌های دوبله شده کیفیت چندانی ندارند که دوبله به درک بیشتر آنها کمک کند.

وی ادامه داد: در میان سریال‌ها، بیشتر سریال‌های کره‌ای هستند که دوبله می‌شوند و در میان فیلم‌های آمریکایی نیز بیشتر فانتزی‌های پر از زد و خورد و حادثه در تلویزیون دوبله می‌شوند در صورتی که مخاطبان نسخه زیرنویس آنها را ترجیح می‌دهند چون واقعاً دوبله کردن برای زمانی است که دیالوگ در فیلم جایگاه مهمی داشته باشد. مدیر دوبلاژی که فیلم فانتزی برای دوبله بهش سپرده می‌شود همه کاری که می‌کند قرار دادن چند صدای بم خوش آوا به جای قهرمانان اصلی است و بقیه نقش‌ها کمترین اهمیتی برای دوبله پیدا نمی‌کنند. انتخاب فیلم خوب برای دوبله کمک می‌کند به رشد صنعت دوبله و پیشرفت دوبلورهای جوان ولی چنین روندی در صداوسیما وجود ندارد و همین هم می‌شود که جوانان نمی‌توانند تکنیک‌های دوبله را بیشتر یاد بگیرند و از جایی به بعد به تکرار می‌رسند و ترجیح می‌دهند مهاجرت کنند و بخت خود را در جایی دیگر بیازمایند…

اکران نسخه دوبله شده آثار مطرح در دستور کار قرار گیرد
جلال مقامی که در کارنامه دوبلوری‌اش به جای بازیگران مطرحی چون «رابین ویلیامز»، «رابرت ردفورد» و «عمر شریف» حرف زده است با اشاره به اینکه صنعت دوبله ایران روزبه‌روز منزوی‌تر می‌شود به «صبح نو» گفت: فارغ از تلویزیون که به دلایل گوناگون نتوانسته به رشد نسبی دوبله کمک کند سال‌هاست جلوی اکران فیلم‌های خارجی دوبله شده در سینماها را هم گرفته‌ایم و همین می‌شود که همچنان فقط چند نام قدیمی از دوبلورها را به عنوان اشخاص درجه یک این فن می‌شناسیم و بقیه با فاصله‌ای بعید نسبت به آنها قرار دارند.

این دوبلور خاطرنشان ساخت: زمانی بود که در سینماها آثاری کلاسیک نظیر «بر باد رفته»، «دکتر ژیواگو»، «جنگ و صلح» و «بینوایان» به صورت دوبله شده اکران می‌شد و همین کمک می‌کرد هم به آشنایی مخاطبان با محصولات دست اول سینمای جهان و هم رشد دوبله؛ اما در شرایطی که بسیاری از سالن‌های سینماهایمان به ویژه در روزهای میانی هفته خالی هستند، جرأت آن را نداریم که فیلم‌های دوبله شده سطح بالا را در آنها اکران کنیم و همین می‌شود که مستعدترین دوبلورهای جوانمان مرتب باید درجا بزنند و به سودای اوضاع بهتر مهاجرت کنند.

جلال مقامی که سرپرستی گویندگی 50 فیلم ایرانی در روزگاری که هنوز صدابرداری سرصحنه متداول نشده بود را در کارنامه دارد، تأکید کرد: هنوزهم در سینمای جهان فیلم‌های باکیفیت و استاندارد کم ساخته نمی‌شوند. کافی است سالی 10 عنوان از این فیلم‌ها را با به خدمت گرفتن ترکیبی از دوبلورهای پیشکسوت و جوان دوبله کرد و در سینماها به نمایش درآورد. شک نکنید که به این شیوه در درازمدت هم مخاطبان سینمارویمان بیشتر خواهد شد و هم از دل این اکران‌ها دوبلورهای مستعدی بیرون خواهند آمد و آینده کاری روشن‌تری هم پیش روی جوانان دوبله قرار خواهد گرفت و البته جلوی مهاجرت دوبلورها به ترکیه، دوبی و مالزی هم گرفته می‌شود.