1

رشد جشنواره‌هاي سينمايي در ايران به مرز خطر رسيد!

سینماژورنال/محمدصادق عابدینی: مي‌گويند در دوره ناصر‌الدين شاه بخشيدن القاب يكي از عادت‌هاي شاهانه بود و چون حساب و كتابي در كار نبود، شاه به هر كس مي‌خواست القاب دولتي و نشان‌هاي نظامي مي‌داد به طوري كه دادن عنوان «سرهنگ» يكي از سرگرمي‌هاي درباري‌ها شده بود.

به گزارش سینماژورنال روزی در مجلسي رسمي وقتي صحبت از ميزان قشون ايران و آمادگي براي نبرد احتمالي با دشمن خارجي به ميان مي‌آيد، يكي از حضار در مجلس شاهانه به كنايه مي‌گويد قربان در ايران بيشتر از اينكه سرباز داشته باشيم، سرهنگ داريم. اين داستان تاريخي، قصه سينماي ايران است كه تعداد جشنواره‌هاي سينمايي‌اش در حال سبقت گرفتن از توليدات آن است. سينماي ما با جشنواره‌هاي سينمايي‌اش چه كار مي‌كند؟!

ما جشنواره‌دار شديم
سابقه ايجاد جشنواره‌هاي سينمايي در ايران به دهه 40 باز مي‌گردد؛ زماني كه هنوز بسياري از كشورهاي اطراف ما حتي استقلال سياسي نداشتند، چه برسد كه بخواهند براي فرهنگ و هنر هزينه كنند و جشنواره سينمايي راه بيندازند. اولين جشنواره سينمايي در ايران در سال 42 براي فيلم‌هاي آموزشي كودكان از سوي وزارت آموزش و پرورش راه‌اندازي شد، اين جشنواره را اكنون به نام جشنواره فيلم رشد مي‌شناسيم. سه سال بعد از راه‌اندازي اولين جشنواره و در سال 45 دومين جشنواره سينمايي در كشورمان متولد شد.

كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان كه يك سال از تأسيس آن مي‌گذشت، جشنواره جهاني فيلم كودك را راه اندازي كرد. اين جشنواره بعد از انقلاب با تغييراتي از جمله انتقال متولي آن با نام جشنواره بين‌المللي كودك و نوجوان باز تعريف شد. جالب اينجا است كه برخلاف دو جشنواره اول كه از سوي نهاد‌هاي دولتي برگزار مي‌شدند، هيچ فستيوال فيلمي براي فيلم‌هاي سينمايي در ايران وجود نداشت!

اولين گام براي برگزاري جشنواره‌اي مختص فيلم‌هاي سينمايي در سال 48 و از سوي يك مجله فيلم برداشته شد. تا آن زمان دولت تمايلي براي ورود به دنياي فيلمفارسي نداشت و براي همين بود كه جشنواره «سپاس» را بخش خصوصي راه اندازي كرد، اما مسئوليت اداره‌اش را وزارت فرهنگ آن زمان بر عهده گرفت. اين شروع دخالت دولت در برگزاري فستيوال‌هاي فيلم بود. جشنواره «سپاس» و متعاقب آن جشنواره فيلم تهران مهم‌ترين رخداد‌هاي سينمايي ايران در پيش از انقلاب بودند كه هر دو عمري كوتاه داشتند. بعد از انقلاب شرايط عوض شد، ديگر لازم نبود بخش خصوصي حتي پيش‌قدم شود و همه چيز در يك روند ناخواسته به دولت واگذار شد.

دولت براي جشنواره‌ها همه كار مي‌كند
دولت بعد از انقلاب اسلامي براي سينما نقش مادري مهربان داشته است و از همان ابتدا تلاش كرده است، سينما را به خود وابسته كند به طوري كه در كنار حمايت‌هاي بي شائبه در روند توليد و اكران و توزيع در شبكه نمايش خانگي، حتي اين روزها دلش نمي‌آيد اگر اشتباهي از سوي سينماي ناز پرورده‌اش اتفاق بيفتد، آن را تنبيه كند، اما در عوض براي تشويق اين سينما هر سال جشنواره‌هاي جديد خلق مي‌كند. چه كسي مي‌داند چه تعداد جشنواره فيلم در ايران برگزار مي‌شود؟ سايت سازمان سينمايي هيچ اطلاعاتي در اين باره ندارد و شايد لزومي نمي‌بيند، اطلاعاتي از جشنواره را ارائه كند.
در دانشنامه ويكي پديا هم فهرست كوتاه و ناقصي از جشنواره‌ها دارد كه تنها چند عنوان مانند: جشنواره فيلم فجر، جشن بزرگ سينماي ايران( فقط اهداي جايزه است)، جشنواره بين‌المللي فيلم كوتاه تهران، جشنواره بين‌المللي فيلم رشد، جشنواره فيلم دانشگاه تهران، جشنواره فيلم كودك و نوجوان، جشنواره فيلم كوتاه نهال و جشنواره فيلم و عكس همراه تهران را شامل مي‌شود.

این سیاهه جشنواره های بی هدف
در اين فهرست هيچ اشاره‌اي به جشنواره جهاني فيلم فجر، جشنواره بين‌المللي فيلم مقاومت، جشنواره مردمي فيلم عمار، جشنواره بين‌المللي فيلم ياس، جشنواره بين‌المللي سبز (با نشان آهو)، جشنواره فيلم‌هاي پارسي (با نشان گوزن) كه اكنون با پايان فيلم سبز و رفتن آهو، جشنواره فيلم‌هاي پارسي با نشان گوزن آغاز خواهد شد، جشنواره بين‌المللي پروين اعتصامي، جشنواره بين‌المللي سينما حقيقت (سينما مستند)، جشنواره فيلم وارش، جشنواره‌هاي متعددي كه توسط انجمن سينماي جوانان ايران برگزار مي‌شود و سال گذشته بيش از 50 جشنواره برگزار كرد، جشنواره فيلم خورشيد، جشنواره فيلم مدافعان حرم، جشنواره فيلم سنگر، جشنواره فيلم رويش، جشنواره فيلم 100، جشنواره فيلم‌هاي علمي، جشنواره فيلم‌هاي صنعتي، جشنواره فيلم‌هاي كيش، جشنواره فيلم چلچراغ، جشنواره فيلم سايه، جشنواره فيلم سما، جشنواره فيلم صامت، جشنواره فيلم روح‌الله، جشنواره فيلم موج، جشنواره فيلم شهر، جشنواره فيلم شاپرك‌هاي شهر و چندين نام ريز و درشت ديگر نشده است. قطعاً اين فهرست نيز كامل نيست و مي‌شود فهرست بلند بالاتري را تهيه كرد.
جشنواره‌ها آنقدر زياد هستند كه تعطيلي برخي از آنها به دليل كمبود بودجه، هيچ وقت به چشم نيامد. در سال 90 بود كه يكي از پر زرق و برق‌ترين جشنواره‌هاي سينمايي در جزيره كيش و به‌نام جشنواره فيلم كيش با دبيري محمد خزاعي برگزار شد؛ جشنواره‌اي كه كيفيت اجراي آن بسيار بالا بود اما چون نتوانست براي دريافت مجدد بودجه، دليل خوبي بياورد، امروزه هيچ نام و اثري از آن وجود ندارد. اكنون چند نهاد دولتي و استانداري اسپانسرهاي اصلي برگزاري جشنواره‌هاي فيلم شده‌اند. اين كار هم باعث مي‌شود كه بودجه آن سازمان خاص به نحوي هزينه شود و هم اينكه در كارنامه و بيلان كاري مديران دولتي اقدامات فرهنگي و هنري نيز ثبت شود.

گذران دوران بیکاری با مدیریت جشنواره
از طرف ديگر مديران سينمايي بيكار شده، كارگردانان كم كار و همچنين مسئولان فرهنگي مرتبط با سينما بدشان نمي‌آيد دوران بيكاري‌شان را با مديريت يك جشنواره سينمايي سر كنند. از اين رو است كه مي‌بينيم هر جشنواره تازه متولد شده را يكي از همين جنس افراد مديريت مي‌كند و حلقه اطرافيانش را هم دوستانش تشكيل مي‌دهند. اين فضاهاي گعده‌اي تا به حال چه نفعي براي سينماي ايران داشته است؟

در همين راستا خبرگزاري “نسيم” در يادداشتي خطاب به رئيس سازمان سينمايي با انتقاد از برگزاري جشنواره جهاني فيلم فجر و تعداد بالاي مديران وي نوشت: آقاي ايوبي! اگر عشق و علاقه به سينما و البته به زعم شما تخصصي‌شدن آن وجود دارد، چرا اين تيم 27 نفره مدير، معاون و مشاور بين‌الملل فجر كه به ادعاي شما با «عشق و علاقه» كار مي‌كنند، شخصاً آستين بالا نمي‌زنند و بي‌هزينه‌زايي براي دولت نه جشنواره‌اي جهاني كه يك هفته فيلم درجه يك داخلي در كشور راه نمي‌اندازند؟ كداميك از اين تيم 27 نفره بدون دريافت دستمزد معقول مايل به همكاري با اين جشنواره بود؟اگر پولي در سينما نيست كه اين بريز و بپاش‌ها معنا ندارد، اما اگر بودجه هست و بناست فقط در اختيار حلقه‌اي معدود و البته متمول قرار گيرد، براي تبديل آنها به پياده‌نظام يك جريان سياسي خاص كه ديگر نبايد از تلاش‌تان براي ارتقاي منزلت سينماگران حرف بزنيد.

دولت شير بودجه را ببندد چه مي‌شود؟!
برگزاري جشنواره‌هاي سينمايي چه در تهران و چه شهرستان‌ها هزينه‌هاي بالايي را بر دوش برگزار‌كنندگان مي‌گذارد. همين هزينه‌ها باعث شده است كه جشنواره‌هاي فيلم با وجود كثرت از عمر كوتاهي برخوردار شوند و جشنواره‌هاي صاحبنامي مانند جشنواره بين‌المللي كودك و نوجوان به دو قسمت تبديل و هر كدام به يك استان سپرده شوند تا از محل اعتبارات استاني بتوان آنها را برگزار كرد.

حتي جشنواره عمار كه به صورت مردمي برگزار مي‌شود براي برگزاري مجبور مي‌شود كه سراغ بودجه دولتي و كمك مجلس برود. در اين شرايط اگر دولت بخواهد حمايتش را از جشنواره فيلم كم يا قطع كند، با ريزش ناگهاني جشنواره‌ها روبه‌رو خواهيم شد در عوض اين ريزش، قطعاً چند جشنواره باقي خواهند ماند كه مي‌توانند رقابت را براي توليد آثار با كيفيت‌تر در سينماي ايران جدي‌تر كنند و با كم‌شدن هزينه‌هاي اضافي كه برگزاري جشنواره‌اي گعده‌اي بر دوش دولت مي‌گذارد، مي‌توان ضمن صرفه‌جويي، منابع مالي ذخيره شده را به سمت جريان توليد در سينما هدايت كرد.




اعلام اسامی آثار بخش مسابقه جشنواره فیلم موج

سینماژورنال: دبیر نخستین جشنواره سراسری فیلم موج کیش گفت: به دلیل استقبال چشمگیر و کیفیت مطلوب آثار رسیده، ۵ فیلم کوتاه به ظرفیت بخش مسابقه افزوده شد.

به گزارش سینماژورنال ابراهیم حصاری، با اشاره به اتمام بررسی فیلم های ارسال شده توسط هیات انتخاب افزود: اعضای این هیئت از دو هفته قبل، بررسی آثار رسیده به جشنواره را آغاز کرد و جلسه نهایی هیات انتخاب با حضور حسین مهکام، مجیدرضا مصطفوی و رضا شیخلانی در محل سازمان منطقه آزاد کیش (دفتر تهران) برگزار شد. در این جلسه پس از ساعت ها بررسی، بحث و تبادل نظر در خصوص آثار منتخب، فهرست نهایی فیلم های راه یافته به بخش مسابقه اعلام شد.

ابراهیم حصاری گفت: با توجه به تعداد زیاد آثار رسیده به جشنواره و سطح کیفی بالای فیلم ها، رقابت در این مرحله بسیار فشرده بود و در نهایت تصمیم براین شد که پنج فیلم به ظرفیت اعلام شده قبلی افزوده شود و بنا براین  ۶۵ اثر در بخش مسابقه حضور خواهند داشت تا امکان دیده شدن چند فیلم خوب دیگر از فیلم سازان شرکت کننده فراهم شود.

شرکت کنندگان می توانند جهت اطلاع از لیست فیلم های راه یافته به بخش مسابقه، به وبسایت جشنواره با آدرس www.art.kish.ir مراجعه کنید.




موج؛ جشنواره‌ای که به‌دنبال پندآموزی منهای کلیشه‌پردازی است

سینماژورنال: نشست خبری اولین جشنواره سراسری فیلم کوتاه موج با حضور ابراهیم حصاری دبیر جشنواره، ابراهیم رضوانی معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان منطقه آزاد کیش، و همینطور رسول صدر عاملی و ابوالفضل جلیلی داوران جشنواره و حسین مهکام، مجیدرضا مصطفوی و رضاشیخلانی اعضای هیئت انتخاب جشنواره در ساختمان مناطق آزاد کیش برگزار شد.

به گزارش سینماژورنال در ابتدای این نشست خبری ابراهیم رضوانی معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان مناطق آزاد کیش گفت: جشنواره فیلم کوتاه موج با موضوع فیلم‌های پندآموز از جایی آغاز شد که اصرار داشتیم منطقه آزاد کیش را به عنوان یک منطقه گردشگری نمونه معرفی کنیم و از طریق برگزاری جشنواره پیام معنی داری به سراسر کشور برسانیم.

رضوانی ادامه داد: تلاشمان این است، باوری را ایجاد کنیم که هر اقدام فرهنگی صحیحی، در حل بسیاری از مسائل و مشکلات جامعه راهگشا باشد. برهیچ کس پوشیده نیست که حوزه هنر در جامعه فراتر از آن چیزی است که تصور می‌کنیم و به مراتب تأثیرگذارتر است. این جشنواره اگرچه نخستین دور خود را آغاز کرده اما به گونه‌ای جای خود را باز می‌کند که در آینده تبدیل به یک رویداد بزرگ فرهنگی شود. قطعاً بسیاری از برنامه‌های فرهنگی را در 36 مدرسه کیش دنبال خواهیم کرد.

در ادامه این نشست ابراهیم حصاری دبیر جشنواره در مورد اهداف جشنواره گفت: سیاستگذاری جشنواره موج در مورد محتوا استفاده از مطالب پندآموز بدون شعارزدگی اما تاثیرگذار است که بتواند با مخاطب ارتباط موثر و مفیدی برقرار کند. 540 فیلم کد رهگیری گرفتند که در نهایت 30 فیلم داستانی، 20 فیلم مستند و 10 فیلم انیمیشن انتخاب خواهد شد.

وی ادامه داد: یکی از اهداف ما این است که در راستای سامان دهی هنرمندان و شناسایی استعداد های هنرمندان بومی جزیره کیش، اقداماتی انجام دهیم که جشنواره فیلم موج شروعی برای روند ساماندهی است. همچنین از چکیده آثار رسیده به جشنواره در حوزه های آموزشی جزیره کیش مانند مدارس و دانشگاه ها استفاده می کنیم.

درادامه نشست رضوانی معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان مناطق آزاد کیش تشریح کرد: ما ادبیات منظوم و منثور کهن و غنی داریم که در آن بزرگان ما با کردار و اعمال و رفتار ما میراثی را برای ما به یادگار می‌گذارند. صداقت، امانت‌داری، برادری و دوستی در این متون کهن نهفته است. گفته‌های بزرگان ما در این متون کهن جاری است. مولانا، سعدی و حافظ آثاری به جای گذاشتند که امروز میراث دار آنها هستیم. هیچ کس نمی‌تواند از غنای فرهنگ بی نظیر ما مانند خودمان بهره ببرد و آن را منتقل کند.

وی افزود: ما تمامی هنرمندان کیش را در سامانه اطلاعات ثبت کردیم. پذیرش هنر نیازمند نگاه هنری است و مدیری که این دیدگاه را دارد می‌تواند در این راستا ثابت قدم باشد. امیدوارم در آینده با تغییر مدیریت‌ها این جشنواره ادامه پیدا کند و ریشه بدواند. درصدد نهادینه کردن این جشنواره به عنوان یک رویداد ماندگار و جاوید هستیم.

رضوانی درباره حمایت از فیلمسازان بومی کیش گفت: یکی از اهداف این جشنواره جمع آوری اطلاعات فیلمسازان در جشنواره کیش است. تلاش می‌کنیم از تمام فیلمسازان برای رسیدن به این هدف دعوت کنیم. همچنین در حاشیه جشنواره حتماً از هنرمندان برای اجرای تئاتر خیابانی دعوت خواهیم کرد.

چیزی که در این مملکت زیاد دیده می‌شود جشنواره است

در ادامه این نشست خبری، رسول صدر عاملی فیلمساز با اشاره به تعدد جشنواره‌های فرهنگی مختلف در کشور گفت: چیزی که در این مملکت زیاد دیده می‌شود جشنواره است. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که صاحب سینما است. یکی از علت برگزاری این جشنواره ها با توجه به توانایی هنرمندان کشورمان است.

این عضو هیأت داوران تأکید کرد: این جشنواره‌ها به شرطی ارزشمند است که بتوانیم از آن حراست و حفاظت کنیم. تأثیرگذاری این جشنواره‌ها به تلاش هیئت انتخاب، داوری و خروجی آن بازمی‌گردد. درواقع این خروجی باید به گونه‌ای تأثیرگذار باشد که داور سالهای آینده با توجه به آثار برگزیده سال قبل کار خود را پیگیری کرده و ادامه دهد. تأثیرگذاری این نوع جشنواره‌ها در طول زمان مشخص می‌شود.

وی با اشاره به تغییر مدیریت‌ها و توقف جشنواره‌های سینمایی توضیح داد: ما در کیش جشنواره فیلم‌های مستند داشتیم که کامران شیردل به عنوان مستندساز پایه‌گذار آن بود؛ اما در حالیکه تبدیل به برند جهانی شده بود، با تغییر مدیریت، این جشنواره متوقف شد. اما اگر جشنواره هایی از قبیل موج تداوم پیدا کند اتفاق خوبی رقم خواهد خورد.

صدرعاملی در خصوص روال کار هیئت انتخاب نیز بیان کرد: هیئت انتخاب هنوز داوری خود را به پایان نرسانده و در سه بخش داستانی، مستند و انیمیشن قرار است کار خود را انجام دهد.

در ادامه این نشست ابوالفضل جلیلی فیلمساز و داور جشنواره عنوان کرد: یکی از مشکلات مملکت ما کمبود مدیر عاشق حوزه کاری خود است. بیشتر جشنواره‌هایی که برگزار می شوند معمولاً بی هدف است و نیازمند به یک مدیر خوب و پیگیر در این رابطه هستیم به نظر من اگر تنها برای یک بار در یک جشنواره تمام فیلم های ارسال شده به دبیرخانه نمایش داده شود اتفاق خوبی است زیرا تمام فیلمسازان امکان حضور خواهند داشت و تشویق به ساخت فیلم های بعدی می شوند.

فیلم‌هایی که تاریخ تولیدشان از دو سال پیش بوده، مدنظر برای داوری آثار قرار گرفته است

حسین مهکام عضو هیئت انتخاب این جشنواره نیز درباره تاریخ ساخت فیلم هایی که به جشنواره ارسال شده و محدودیت جشنواره در این مورد گفت: فیلم‌هایی که تاریخ تولیدشان از دو سال پیش بوده، مدنظر برای داوری آثار قرار گرفته است. یقیناً با توجه به اینکه تا 15 بهمن فرصت داریم، تعداد فیلم‌ها بسیار بیشتر خواهد شد.

مجیدرضا مصطفوی در ادامه این نشست توضیح داد: تا کنون فیلم های که توسط هیئت انتخاب بررسی شده کیفیت مطلوبی داشته و احتمال می رود فیلم هایی که از این پس برای جشنواره ارسال شود همین روند مطلوب را داشته باشند.

دبیر جشنواره موج در پایان گفت: درخصوص جوایز جشنواره نیز بیان کرد: سعی کردیم جوایز را در بخش‌های فیلمبرداری، تدوین و … به صورت جداگانه و تخصصی داشته باشیم. همچنین برای برگزاری کارگاه های تخصصی با حبیب رضایی و هادی آفریده هماهنگی هایی صورت گرفته است.

نخستین جشنواره فیلم کوتاه موج (فیلم های پند آموز)، از 6 تا 8 اسفند ماه به همت سازمان منطقه آزاد در جزیره کیش برگزار می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر از این جشنواره به نشانی www.art.kish.ir مراجعه کنید.




اعلام اسامی داوران فیلمهای پندآموز

سینماژورنال: اسامی هیئت داوران نخستین جشنواره فیلم کوتاه موج (فیلم های پند آموز) اعلام شد و کار هیئت انتخاب جشنواره نیز به زودی آغاز می‌شود.

به گزارش سینماژورنال ابراهیم حصاری دبیر این جشنواره از مشخص شدن دو نفر از اعضای هیئت داوران جشنواره خبرداد و گفت: ابوالفضل جلیلی و رسول صدرعاملی فیلم‌های راه یافته به بخش‌های مختلف نخستین جشنواره فیلم کوتاه موج را داوری می‌کنند. وی در خصوص داور سوم این جشنواره گفت: در حال مذاکره با یکی از سینماگران زن سینمای ایران هستیم که به زودی و طی چند روز آینده در مراسمی نام ایشان اعلام خواهد شد.

دبیر جشنواره فیلم کوتاه موج، همچنین درباره انتخاب فیلم‌های جشنواره گفت: حسین مهکام، مجیدرضا مصطفوی و رضا شیخلانی به عنوان اعضای هیأت انتخاب به زودی کار تماشا و انتخاب آثار را آغاز می کنند که این روند تا پس از پایان مهلت ارسال آثار که 15 بهمن ماه است ادامه می‌یابد.

وی در ادامه تاکید کرد که مهلت ارسال آثار تمدید نخواهد شد و 15 بهمن ماه آخرین فرصت برای ارسال آثار کوتاه سینمایی در سه بخش داستانی , مستند و انیمیشن توسط علاقه مندان است.

نخستین جشنواره فیلم کوتاه موج (فیلم های پندآموز) به همت سازمان منطقه آزاد کیش از 6 تا 8 اسفند در جزیره کیش برگزار می‌شود.