سینماروزان/حامد مظفری: نخل طلای کن۲۰۲۵ بابت فیلم “تصادف ساده” به جعفر پناهی از ایران رسید؛ درست ۲۸ سال بعد از آن که عباس کیارستمی برای اولین بار توانسته بود نخل طلا را برای فیلم “طعم گیلاس” از آن خود کند.

در ظاهر هم جعفر پناهی نخل طلا گرفته و هم عباس کیارستمی ولی ورای دشواری های کیارستمی در ارسال “طعم گیلاس” به کن در دوران آنالوگ، با وجود مخالفت‌های اولیه مدیران وقت سینما، یک تفاوت دیگر هم بین نخل آن سالها و این سالها هست.

عباس کیارستمی اولین نخل طلای سینمای ایران را به طور مشترک با یک کارگردان ژاپنی به نام شوهی ایمامورا گرفت که با فیلم “مارماهی” به کن۱۹۹۷ آمده بود اما جعفر پناهی توانسته اولین نخل طلای مستقل سینمای ایران را با “تصادف ساده” بگیرد.

به جز اینها عباس کیارستمی کارگردانی به شدت بردبار بود که هیچگاه هنرش را با سیاست ممزوج نکرد و در تمام عمرش با پرهیز از درغلتیدن به بازی‌های سیاسی، وارد محافل جشنواره‌ای جهانی شد و افتخار آفرید‌. کافیست فیلم “گزارش” او را که در دهه پنجاه ساخت دیده باشیم تا دریابیم چقدر خوب می‌شود بطالت طبقه متوسطِ مدعی را نقد کرد بدون آن که به سبک مینی‌مال‌بازان دهه‌های بعد همه چیز را گردن ساختارهای سیاسی انداخت‌‌.

جعفر پناهی در دورانی نخل طلای کن را گرفته که بیش از هر چیز سایه سنگین سیاست بر همه افعال بشری سایه افکنده و می‌بینیم که حضور همزمان جعفر پناهی و سعید روستایی در کن۲۰۲۵ حتی جاهایی یادآور ماجرای انتخابات ریاست جمهوری و رقابت دو کاندیدا-یکی اصلی و دیگری پوششی- شده؟
سوءظن‌ی که چندان هم عجیب نیست وقتی هر دو نماینده‌ی سینمای ایران در کن از اوضاع داخل می‌نالند و هیچ کدام کلمه‌ای درباره ساختار سینمایی نمی‌گوید که چهل و چند سال پیش و با اخراج انبوه چهره های مردمی با انگ فیلمفارسی، اقدام به زاد و ولد شماری جشنواره‌ای‌ساز کرد که اینها احتمالا نوه و نتیجه‌هایش هستند.

کن در ظاهر همان کن است و نخل طلا در ظاهر نخل طلاست اما در گذر سالها، حتی بیزنس سینمای جشنواره‌ای هم گرفتار چنان سوءتفاهماتی شده که دیگر تخم و ترکه هم جد خود را کتمان می‌کنند…

 

 

سینماروزان: ساعاتی بعد از انتشار لیست کامل آرای منتقدان اسکرین‌دیلی که با صدرنشینی «تصادف ساده» همراه بود(اینجا را بخوانید) جعفر پناهی کارگردان فیلم، نخل طلای جشنواره کن۲۰۲۵ را تصاحب کرد.

 

جعفر پناهی بعد از عباس کیارستمی و «طعم گیلاس»، دومین فیلمساز ایرانی است که نخل طلای کن را برنده می‌شود. پناهی در اختتامیه، نخل طلا را از ژولیت بینوش-رییس هیات داوران- و بازیگر یکی دو فیلم کیارستمی و درعین حال از دوستان صمیمی کیارستمی، دریافت کرد. پناهی خود نیز زمانی دستیار کیارستمی بود و با فیلم‌هایی مثل «زیر درختان زیتون» وارد سینما شد و بعدتر کیارستمی نیز کمک کرد که بتواند آثاری که خودش ساخته بود را وارد محافل جشنواره‌ای نماید.

 

باز هم منطبق با لیست اسکرین‌دیلی، سعید روستایی و «زن و بچه» بازنده‌ی مطلق کن بودند چون هیچ جایزه‌ای دریافت نکردند و حتی جایزه فرعی فیپرشی هم به آنها نرسید.

با توجه به رونمایی شدن «زن و بچه» در کن، این فیلم در جشنواره مهم دیگری نمی‌تواند وارد شود و می‌ماند شانس اکران داخلی و اینکه بتواند با امثال «پیرپسر» و «رکسانا» و «غریزه» رقابت کند…

 

فهرست جوایز کن۲۰۲۵ به شرح زیر است:

 

–نخل طلا

تصادف ساده، جعفر پناهی

 

–جایزه بزرگ

ارزش احساسی، به کارگردانی یواخیم تری‌یر

 

–بهترین بازیگر زن

نادیا ملیتی، دختر آخر

 

–بهترین کارگردانی

کلبِر مندونسا فیلیو، عامل مخفی

 

–جایزه هیأت داوران – مشترک

سیرات، به کارگردانی الیور لَکس

صدای سقوط، به کارگردانی ماشا شیلینسکی

 

–بهترین فیلمنامه

ژان-پیر و لوک داردن، مادران جوان

 

–بهترین بازیگر مرد

واگنر مورا، عامل مخفی

 

–جایزه ویژه

رستاخیز، به کارگردانی بی گان

 

–دوربین طلایی (بهترین فیلم اول جشنواره)

کیک رئیس‌جمهور، به کارگردانی حسن هادی از عراق

 

–تقدیر ویژه دوربین طلایی

سایه پدرم، به کارگردانی آکینولا دیویس جونیور

 

–نخل طلای فیلم کوتاه

خوشحالم که حالا مرده‌ای، به کارگردانی توفیق برهوم

 

–تقدیر ویژه فیلم کوتاه

علی به کارگردانی عدنان الراجیو

 

سینماروزان: اگرچه رسانه‌های موسوم به گلوبالیست علاقه بالایی دارند که نشان دهند ارجحیت روابط بر ضوابط فقط در ایران و جشنواره هایش است ولی آنها که از نزدیک اتفاقات جشنواره های اروپایی را دنبال می‌کنند اذعان دارند در آنجا هم اوضاع چندان روبراه نیست.

 

لادن موسوی-روزنامه‌نگار و فرزند غلامرضا موسوی تهیه‌کننده- که هر ساله در جشنواره کن حضور دارد و گزارش‌های روزانه ارائه می‌دهد در گزارشی از کن۲۰۲۵ برای اعتماد نوشت:  در زمان‌هاي قديم، آن موقع كه رياست كن در دست «ژيل ژاكوب» نازنين بود، خيلي چيزها با امروز متفاوت بود. در آن زمان فيلم‌ها به خاطر كيفيت خود به جشنواره كن راه پيدا مي‌كردند. حضور بزرگان سينماي جهان، در جشنواره كن به خاطر ارزش هنري فيلمشان بود، نه صرفا نامشان يا دوستي‌شان با مدير كن…. خبرنگاران هم، به عنوان كساني كه فيلم‌ها و جشنواره كن را در جهان مطرح مي‌كردند، براي خود ارج و قربي داشتند و پادشاهي مي‌كردند.

 

وی ادامه میدهد: سال‌هاي زيادي اما از آن روزهاي طلايي مي‌گذرد و بعد از «تيري فرمو» كه بيشتر به ديكتاتوري خودمحور نزديك است تا رييس اجرايي، جشنواره كن اين روزها به مهمانی بزرگی شبيه است كه راهيابي به آن بيشتر به پارتي داشتن و دوستي با او يا داشتن پخش‌كننده‌اي بزرگ و مهم بستگي دارد و نه صرفا ارزش هنري و كيفيت اثر… و از آن طرف هر ساله تعدادي از امكاناتي كه براي خبرنگاران در نظر گرفته بودند كم مي‌شود و به زرق و برق‌هاي حاشيه‌اي كن اختصاص پيدا مي‌كند.

 

این روزنامه‌نگار می‌افزاید: البته همه‌گيري و جهاني شدن اينترنت و پخش شدن اخبار در لحظه هم دليل ديگري بر اين تغيير رفتار با خبرنگاران است چون ديگر مهم‌ترين ابزار كن براي پخش شدن خبرها نيستند و با وجود اينستاگرام و تيك تاك و… جشنواره كن ديگر نياز حياتي به وجود خبرنگاران و منتقدين ندارد… جشنواره‌ای كه سال‌ها كاشف سينماگران جوان و گمنام جهان و معرفيشان به دنيا بود، حالا ديگر به غير از استثنا، جايی برای جوانان و ناشناسان در بخش مسابقه اصلی ندارد…

 

موسوی در گزارشی ديگر از کن۲۰۲۵ آورده: حضور ستاره‌هاي جهاني هاليوود مثل «آنجلينا جولي»، «ناتالي پورتمن» و… بر روي فرش قرمز كن، به هنگام نمايش فيلم «ادينگتون» تعجب برانگیز بود؛ كاشف به عمل آمد كه اين ستارگان از طرف جواهرفروشي «شوپارد» كه يكي از معروف‌ترين جواهر‌سازي‌هاي جهان است، براي نمايش اين جواهرات روي فرش قرمز به كن دعوت شده بودند. اين هم يكي از كارهايي است كه مارك‌هاي معروف در هنگام برگزاري جشنواره‌ها و مراسم مهم انجام مي‌دهند. مثال ديگر مارك فرانسوي لوازم آرايشی-بهداشتی «اورال» است كه سال‌هاست پارتنر و به قول معروف اسپانسر جشنواره كن است و هر ساله بازيگران مطرحي كه در كمپين تبليغاتي سالانه‌اش مدل‌هاي اين مارك محسوب مي‌شوند را به جشنواره كن و فرش قرمز كن دعوت مي‌كند.

 

 

سینماروزان/حامد مظفری: ورود دقیقه نودی فیلم مجوزدار «زن و بچه» سعید روستایی در کن همزمان با مذاکرات ایران و آمریکا را باید یک برگ برنده برای نظام دانست.

«زن و بچه» با پروانه ساخت وزارت ارشاد جمهوری اسلامی -و برخلاف فیلم‌هایی مثل «کیک محبوب من»- با رعایت پوشش مصطلح در آثار مجاز و تاکید بر حضور زنان باحجاب تولید شده است و همزمان با ورود دقیقه نودی فیلم به کن، تصاویری باحجاب از پریناز ایزدیار در کنار دو بچه به عنوان اولین تصاویر رسمی فیلم منتشر شده است؛ اتفاقی که احتمالا با حضور باحجاب بازیگران زن-حالا یا با کلاه یا با شال یا با روسری یا با چیزی مشابه اینها- در فرش قرمز کن دنبال خواهد شد.

این مساله می‌تواند بزرگترین دستاورد برای مدیران فرهنگی نظام و ضرب شستی به جماعتی باشد که بعد از ماجراهای۴۰۱، مرتب حرف میزدند از پایان سینمای رسمی جمهوری اسلامی و قدرت گرفتن سینمای زیرزمینی.

می‌بینیم که کمتر از سه سال از اتفاقات حول مهسا امینی دوباره فستیوال کن-که به سیاسی بازی شهره است- فیلمی از سینمای رسمی تحت نظارت وزارت ارشاد را در بخش مسابقه وارد کرده که کاملا مطابق با موازین نظارتی نظام و با پروانه ساخت و رعایت پوشش های مرسوم داخل تولید شده است.

شنیده شده جلال شمسیان در تولید «زن و بچه» به عنوان سرمایه گذار حضور داشته؟؟ حضوری که به طور رسمی تایید نشده. جلال شمسیان که از هسته مرکزی شرکت تبلیغاتی نوین عرفا است، پیش از این فیلم‌هایی مثل «دختران»قاسم جعفری، «چشم» جمیل رستمی، «پذیرایی ساده»مانی حقیقی را تولید کرده و در فیلم «یک روز دیگر» که حسن فتحی آن را در فرانسه ساخت نیز به عنوان تهیه‌کننده حضور داشته. باید دید حضور شمسیان به زودی تایید می‌شود یا خیر؟

«زن و بچه» یا آن طور که در برخی رسانه‌های فرانسوی ذکر شده «مادر و بچه» داستانی درباره ارتباط زنی مطلقه و دوست‌پسرش دارد. رسانه قدیمی بانی‌فیلم درباره خلاصه داستان این اثر آورده: «مهناز، پرستار ۴۵ ساله، به تنهایی فرزندانش را بزرگ می‌کند. در حالی که او آماده می‌شود با دوست پسرش حمید ازدواج کند، پسرش علیار از مدرسه اخراج می‌شود. زمانی که یک حادثه تراژیک همه چیز را به هم می‌ریزد، مهناز در جستجوی عدالت برای جبران خسارت می‌افتد…»

این خلاصه داستان در عین اینکه یادآور آثاری مثل «ناهید» و «خط فرضی» است ازجمله موتیف‌های تکرارشونده در آثار زن‌گرای سینمای ایران بوده و از همه دیدنی‌تر در «واکنش پنجم»تهمینه میلانی.

پروانه ساخت زن و بچه سعید روستایی به تهیه کنندگی جمال ساداتیان صادر شده که از تهیه‌کننده های باسابقه سینمای ایران است و پیش از این نیز تهیه‌کننده «متری شش و نیم» سعید روستایی بوده؛ فیلمی که با سرمایه محمدصادق رنجکشان صاحب آژانس دلتابان- تولید شده بود.

اینکه نام یک تهیه‌کننده قدیمی سینمای ایران که زمانی رئیس دفتر آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی سیاستمدار فقید-رئیس مجلس و رئیس جمهور اسبق- بوده و از تهیه‌کنند‌گان معتمد نظام در اغلب ادوار است و فیلمهایی مثل «به رنگ ارغوان»ابراهیم حاتمی‌کیا و «چهارشنبه سوری»اصغر فرهادی و «آذر…»بهروز افخمی را تولید کرده، پای فیلمی آمده که نماینده سینمای ایران در کن است، یک پوئن مثبت دیگر برای مدیران فرهنگی نظام است و البته مبین این نکته که اگر ساختار رسمی سینمای ایران به جای تولید تهیه‌کننده فله‌ای بی‌تجربه، بر روی همان افراد رزومه‌دار خود حساب باز کند بهتر می‌تواند سینمای تحت چارچوب خود را حتی تا کن توسعه دهد.

«زن و بچه» با بازی پیمان معادی، پری‌ناز ایزدیار، حسن پورشیرازی و سها نیاستی دومین فیلم ایرانی پس از «یک تصادف ساده» ساخته جعفر پناهی‌ست که در بخش مسابقه کن۲۰۲۵ حاضر خواهد بود.

اینکه حالا سینمای رسمی ایران با فیلم روستایی و سینمای زیرزمینی با فیلم جعفر پناهی در کن۲۰۲۵ رقابت می‌کنند می‌تواند خودش نوعی کلک سیاسی از سوی گردانندگان کن هم باشد که بخواهند در ظاهر هر دو سینما را به رسمیت بشناسند و در دقیقه نود به سمت سینمای زیرزمینی غش کنند؟ 

فهرست عوامل فیلم‌ «زن و بچه» به شرح زیر است:

نویسنده و کارگردان: سعید روستایی
‎مجریان طرح: سهیل لاریجانی، علی مردانه
‎مدیر فیلمبرداری: ادیب سبحانی
‎منشی صحنه: ندا قائدی مقامی
‎طراح صحنه: محسن نصراللهی
‎تدوین: بهرام دهقانی
‎طراح لباس: شیده محمودزاده
‎طراح گریم: محمود دهقانی
صدابردار: رشید دانشمند
مدیر برنامه‌ریزی و سرپرست گروه کارگردانی: علی مردانه
دستیار اول کارگردان: فرهاد شنتیایی
‎مدیر تولید: محمدرضا دلنوازی
مدیر پست پروداکشن: سهیل لاریجانی
‎صداگذاری: امیرحسین قاسمی
‎رنگ: فربد جلالی
مدیر تدارکات: شهرام شفیعی
‎جلوه‌های ویژه کامپیوتری: تهمینه اذکاری
‎عکاس: امیرحسین شجاعی

‎بازیگران: پری ناز ایزدیار، پیمان معادی، سها نیاستی
با هنرمندی حسن پورشیرازی
با حضور فرشته صدرعرفایی
و
مازیار سیدی، سحر گلدوست، آرشیدا درستکار، جواد پورحیدری، منصور نصیری، مازیار سیدین

‎با معرفی سینان محبی، روژین شمس

تهیه کننده: سید جمال ساداتیان