1

مرگ خالق “فيل در تاريكي”⇐معروف‌ترين فيلم ناتمام سینمای ايران اقتباسی از اين رمان بود

سینماژورنال: در میان اخبار روزهای نوروز درباره ابتلای محمدرضا شجریان و عباس کیارستمی به سرطان خبر درگذشت یک نویسنده و منتقد ادبی به نام قاسم هاشمی نژاد چنان که باید مورد توجه قرار نگرفت.

به گزارش سینماژورنال دلیل اصلی این مهجوریت به مهجور ماندن ادبیات در ایران بازمی گردد.

قاسم هاشمی نژاد یکی از نویسندگان و منتقدان شناخته حوزه ادبیات ایران بود که نگارش نقد ادبی را به صورت جدی پیش از انقلاب و در روزنامه‌ “آیندگان” آغاز کرد. نقد‌های او به دلیل نگاه فنی به داستان و روایت خیلی زود در محافل ادبی ایران گل کرد و نام او را به عنوان منتقدی جدی بر سر زبان‌ها انداخت.

او سال‌ها از بیماری سرطان رنج می‌برد اما در نهایت به خاطر عفونت ریه درگذشت.

مجموعه‌ای از نقد‌های ادبی  و هنری این نویسنده و پژوهشگر هم با عنوان بوته “بر بوته” دو سال پیش روانه‌ بازار کتاب ایران شد. این نقد‌ها را جعفر مدرس صادقی نویسنده و پژوهشگر ادبیات جمع آوری کرده بود و مقدمه‌ای هم بر این مجموعه نوشته بود.

رمانی که نعمت حقیقی بنا داشت آن را اقتباس کند

نکته مغفول درباره هاشمی نژاد کارنامه سینمایی اوست. او رمانی پلیسی به نام “فیل در تاریکی” داشت که جزو آثار خواندنی این ژانر در ادبیات ایران به شمار می رود و زمانی نعمت حقیقی فیلمبردار برجسته سینمای ایران، همکار سالیان سینماگرانی چون مسعود کیمیایی و پدر مانی حقیقی تصمیم گرفت آن را بسازد.

نعمت حقیقی می خواست یک درام پلیسی با اقتباس از این رمان به عنوان فیلم اولش بسازد و البته بنا بود فرامرز قریبیان نقش اصلی اش را بازی کند و چهره هایی چون حسن جوهرچی نیز با این فیلم به سینمای ایران معرفی شوند اما علیرغم آغاز فیلمبرداری و تصویربرداری بیشتر از 30 دقیقه از اثر اما کار به نهایت در میانه کار متوقف ماند و هیچ گاه هم تکمیل نشد.

خالق سناریویی که سرتیپی نقش اصلی اش بود

هاشمی نژاد فیلمنامه ای به نام “راه و بیراه” را هم نوشت که در دهه هفتاد توسط سیامک شایقی ساخته شد؛ اثری درباره شخصي که براي تأمين هزينه عمل جراحي همسرش به همراه برادر و خواهر خود و همچنين همسر خواهرش مجبور به سرقت از خواربار فروشي، طلا فروشي، عتيقه فروشي و آژانس هوايي مي شود با این حال بعد از انجام موفقیت آمیز سرقت اتفاقی عجیب رخ می دهد.

علی سرتیپی تهیه کننده و پخش کننده سالهای اخیر، نقش اصلی “راه و بیراه” را ایفا کرده بود. سرتیپی پیش از این فیلم در “قربانی” رسول صدرعاملی ایفاگر نقش مکمل بود اما “راه و بیراه” اولین فیلمی بود که نقش اصلی آن را ایفا می کرد.

پوستر "راه و بیراه" با فیلمنامه ای از هاشمی نژاد/تصویر مدیرعامل فیلمیران در بالای پوستر به چشم می خورد
پوستر “راه و بیراه” با فیلمنامه ای از هاشمی نژاد/تصویر مدیرعامل فیلمیران در بالای پوستر به چشم می خورد

یک همکاری ناتمام با واروژ

قاسم هاشمی نژاد یک فیلمنامه با نام “عشق‌نامه ملیک مطران” هم نوشته بود که واروژ کریم مسیحی تدوینگر برجسته و کارگردان کم کار سینمای ایران قصد داشت آن را بسازد اما این پروژه هم در همان پیش تولید متوقف ماند.

همکاری با کارگردان “دوران عاشقی” برای اقتباس هملت

علیرضا رییسیان کارگردان آثاری چون “ریحانه”، “ایستگاه متروک” و “چهل سالگی” که سال قبل درام پرفروش “دوران عاشقی” را روی پرده داشت حدودا یک دهه و نیم قبل با همکاری هاشمی نژاد بر روی اقتباسی ایرانیزه شده از “هملت” شکسپیر کار کرد اما بعد از مدتها این پروژه هم به نتیجه نرسید تا در نهایت تنها کار سینمایی هاشمی نژاد همان “راه و بیراه” باشد.

قاسم هاشمی نژاد در پوستری که به بهانه بزرگداشتش طراحی شده بود
قاسم هاشمی نژاد در پوستری که به بهانه بزرگداشتش طراحی شده بود