1

ذیلِ شکوفافیلم!؟/چگونه فیلمی که در اکران داخلی به اندازه فیلم آخر شکوفافیلم هم مخاطب نداشت، گزینه ایرانی اسکار۲۰۲۴ شد؟

سینماروزان/حامد مظفری: قابل پیش بینی بود کمیته فارابی‌نشین انتخاب فیلم برای اسکار۲۰۲۴، ترجیح‌شان انتخاب فیلمی متبوع فارابی -که به خاطر ریشه  و خاستگاهش اصلاحاتی‌اعتدالی است- باشد و کلاه نئو‌انقلابیون در فارابی علیرغم تغییر مدیریت ها و ساخت فیلم های آماتوری ارگانی ، پشم نداشته باشد ولی اینکه در گزینش میان فیلم‌های فارابی، نگهبان شب انتخاب شود،  به شدت پرسش‌برانگیز بود…

نگهبان شب قبل از اینکه فیلم بد یا خوبی باشد، چه از حیث ساخت و چه مضمون دمده و تاریخ مصرف گذشته است وتکرار ملال انگیز جنس فیلم‌های سه دهه قبل ارگانی که هی می‌خواستند پمپاژ کنند ارزش روستازادگی را و اینکه فیلم نه به برلین راه می‌یابد و نه به کن و نه به ونیز و نه هیچ جای مهم دیگر و در اکران داخلی نیز ،زیر فیلم معجزه عشق-محصول شکوفافیلم و داریوش باباییان- قرار می‌گیرد، خود گویای انقضای تاریخ مصرف است.

در این حال اما رائد فریدزاده دبیر کمیته انتخاب فیلم برای اسکار۲۰۲۴ می گوید که ۴۹ گزینه اولیه(!) برای اسکار وجود داشته و نهایتا به سه فیلم رسیده‌اند؛ یکی نگهبان شب و دو دیگر ملاقات خصوصی امید شمس و شهرک علی حضرتی.

اینکه آن ۴۶ فیلم دیگر چه بوده‌اند لابد اسرار محرمانه است و مخاطب نباید بداند؟؟ ولی چرا بین همین سه فیلم نهایی ترجیح شان لااقل فیلم یک جوان نبوده؟ حداقلش این بود که علی حضرتی و امید شمس فیلمسازان نسل تازه هستند و معرفی هر کدام از آنها می‌توانست امیدواری ایجاد کند برای بدنه جوان سینما.

کیفیت؟ اتفاقا هم شهرک و هم ملاقات خصوصی اگرچه ایرادات خود را داشتند اما از نظر مضمونی بسیار نوآورانه‌تر از نگهبان شب بودند و از نظر فرم هم باز کفه به نفع این دو جوان است‌! از منظر جشنواره‌های جهانی نیز تقریبا وضعیت هر سه فیلم در یک اندازه بوده. اگر حضور خارجی ملاک بوده که #تصور فیلم موجه‌تری است که لااقل در کن بوده یا حتی #سه‌کام‌حبس که علاوه بر حضورهای خارجی میانه، اکران داخلی موفق تری نسبت به همه ی اینها  داشته.

فارابی؟ فارابی فیلم‌های دیگری را هم داشت که می‌‌توانستند به اسکار بروند! یکی اش همان دسته دختران که اتفاقا مضمونی کاملا زنانه-و به روز- داشت و ژانر جنگی‌اش هم که با سیاست‌های مدیران انقلابی دولت سیزدهم کاملا همسو‌. اقبال مخاطب به دسته دختران هم که بیشتر از نگهبان شب بوده! پس چرا نه؟

چگونه فیلم نگهبان شب که در اکران داخلی به اندازه فیلم آخر شکوفافیلم هم مخاطب نداشت، گزینه ایرانی اسکار۲۰۲۴ شد؟
چگونه فیلم نگهبان شب که در اکران داخلی به اندازه فیلم آخر شکوفافیلم-معجزه عشق- هم مخاطب نداشت، گزینه ایرانی اسکار۲۰۲۴ شد؟

از محافظه‌کاری گذشته! این، دیگر غلبه نوعی سوپرمحافظه‌کاری لابی‌گرانه بر انتخاب فیلم برای اسکار است که هیچ تهور و نوآوری در گزینش نهایی نداشته‌اند و تن داده‌اند به انتخابی که احتمال نزدیک به یقین، آمار شکست های ایران در اسکار را بالا می‌برد.

می‌شود گفت انگاری همچنان باند پاتال اصلاحات-اعتدال هستند که نظر نهایی را در چنین گزینش‌هایی می‌دهند. چرا پاتال؟ حداقل به جوان اول -اتفاقا متعلق به جریان خودشان که سازنده شهرک است- هم رحم نمی‌کنند و اجازه نمی‌دهند حتی یک جوان باانگیزه از خودشان وارد چرخه شود؟ از ترس حذف یک پاتال دائم‌المغبون!؟

ترس و لرز تا کجا؟ اینکه درست دقایقی قبل از بازی پرسپولیس-النصر و در میان انبوه اخبار رونالدویی، ناگهان نام گزینه دمده خود را اعلام رسمی می‌کنند! اگر معنایش ترس از بولد شدن اشتباهات این گزینش نیست پس چیست؟ از چه می‌ترسید؟ رقابت؟ کدام رقابت؟ سالهاست یا فیلمساز ارگانی هستید یا عضو شورای ارگانی یا ممیز ارگانی یا کارچاق‌کن ارگانی یا…! هنوز بزرگ نشده‌اید؟ هنوز می‌‌ترسید؟ تا لب گور؟

حامد مظفری روزنامه نگار و منتقد سینما
حامد مظفری روزنامه نگار و منتقد سینما