1

مرور بخش‌هایی از اظهارات ساموئل خاچکیان در آخرین گفتگوی تخصصی پیش از مرگ⇐فکر نمی‌کنم حتی دو فیلم از هیچکاک را هم به‌طور کامل دیده باشم!!/به عقیده‌ من محسن مخملباف، یک فیلم‌ساز فوق‌العاده است!/بخشی اعظم از تولیدات بعد از انقلاب، آشکارا از سینمای پیش از انقلاب تأثیر گرفته‌اند!

سینماروزان: ساموئل خاچکیان اگر زنده بود، ۲۹مهرماه امسال، ۹۶ ساله می‌شد ولی شانزده سال قبل و بعد از مدتها ابتلا به آلزایمر درگذشت درحالی که ردپایی پررنگ از خویش در تاریخ سینمای ایران به جای گذاشت و زودتر از آن که سینمای کدر جشنواره‌پسند رونق گیرد با ساخت فانتزی-کمدی “شب نشینی در جهنم” نامزد خرس طلای برلین شده بود!

مرور بخش‌هایی از آخرین گفتگوی تخصصی خاچکیان که سه سال پیش از مرگش با امید نجوان در “فیلم” انجام شده بود، نکاتی قابل تامل دارد.

ساموئل خاچکیان با رد تاثیرپذیری از هیچکاک بیان داشت: سال‌ها قبل سازمانی به نام «شما و مطبوعات» بریده‌ نشریات و جراید را برای مشترکانش می‌فرستاد. من هم مشترک آن مجموعه‌ها بودم و تعدادی از آن‌ها را تا امروز نگه داشته‌ام. در آن بریده جراید، نقد فیلم‌های من هم بود. وقتی آن‌ها را مطالعه می‌کردم متوجه شدم اکثر منتقدان نوشته‌اند ساموئل خاچیکیان از فیلم‌های آلفرد هیچکاک یا سینمای پلیسی آمریکا تقلید کرده است. در حالی که من فکر نمی‌کنم از هیچکاک حتی دو فیلم را به طور کامل دیده باشم؛ مثلاً “طلسم‌شده” را هیچکاک ساخته؟ ولی من تا مدتها این را نمیدانستم! اتفاقاً معتقدم فیلم‌ساز باید خلاق باشد. فیلم‌سازی که تأثیر بگیرد فیلم‌ساز نیست، مقلد است.

خاچکیان با اشاره به مساله تفاوت محصول باکیفیت با محصول مطلوب مخاطب که همچنان در سینمای ایران مشاهده می‌شود، گفت: تماشاگران ما خوراک تصویری می‌خواهند و در عین حال خطرناک‌ترین عنصر در کارِ فیلم‌سازی به شمار می‌روند؛ چون زمانی فیلمی که حرفی برای گفتن ندارد خوب فروش می‌کند و زمانی دیگر فیلمی پرهزینه با استقبال مواجه نمی‌شود!

خاچکیان درباره سطح کارگردانی در سینمای ایران بیان داشت: کارگردانِ خوب، کم نداریم. کسانی مثل محسن مخملباف که به عقیده‌ من یک فیلم‌ساز فوق‌العاده است.

ساموئل خاچکیان با تایید تقلید بخشی از سینمای پس از انقلاب از سینمای موسوم به فیلمفارسی، گفت: قبول دارم که تماشاگران امروز سینما مخاطبان سینمای دیروز نیستند. سینمای ایران قدمتی طولانی دارد ولی تماشاگران آن نشان داده‌اند که فهم و درک خوبی دارند. اغلب از آثار ضعیف انتقاد می‌کنند و به استقبال فیلم‌های خوب می‌روند. البته ناگفته نماند که بخشی اعظم از تولیدات سال‌های اخیر آشکارا از سینمای پیش از انقلاب تأثیر گرفته‌اند؛ فقط موضوع عوض شده و رنگ‌ولعاب تازه‌ای یافته است.