1

«رگ خواب»⇔الگویی مفید برای فیلمسازی در دوران افزایش بی حد محافظه‌کاری در اداره نظارت

سینماروزان: در دورانی که به دلایل عمدتا سیاسی، نظارت و ارزشیابی ارشاد محافظه کارتر از همه این سالها شده است برد از آن کارگردانانی است که توانایی بالایی در فرم دارند و قادرند تکراری ترین سوژه ها را با ساختاری متفاوت به مخاطب عرضه کنند.

در دوران واهمه از رفتن به سراغ سوژه های دست اول اقتصادی یا ابتر کردن این سوژه ها در آثاری مانند «یک روز بخصوص»، «سارا و آیدا» و حتی «قاتل اهلی»، حمید نعمت ا.. ترجیح داده سوژه ای تکراری را با روایتی تازه به مخاطب عرضه کند.

«رگ خواب» حاصل چنین رویکردی است. به لحاظ متن نه تنها بدعتی در فیلم نعمت ا.. به چشم نمی خورد که اتفاقا همه چیز کاملا کلیشه ای است؛ از ماجرای رکب زدن مرد به زنی که عاشقش شده تا ماجرای روی هم ریختن مرد با زنی میانسال برای ارتقای موقعیت اقتصادی و حتی بارداری ناخواسته زن داستان از مردی که جز لذت زودگذر از او نخواسته و در نهایت بازگشت به محبت ریشه دار خانوادگی.

اینها همه موتیفهای صدها بار تکرار شده ای است که از فیلمفارسی های پهلوی تا سینمای تجاری معاصر مدام بازنشر شده است با این حال نعمت ا.. کوشیده به گونه ای کاملا تازه و خلق معما درباره ماهیت کاراکتر مرد داستان و بردن ماجراها به سمت شک و شبهه های عجیب و غریب مخاطب نسبت به این مرد، کششی را ایجاد کند که تقریبا تا یک سوم پایانی همراه فیلم است.

ریتم پویا و ضرباهنگی که در تکامل با نریشن های کاراکتر زن داستان به اوج می رسد، افتتاحیه خوبی را برای «رگ خواب» رقم زده؛ یک افتتاحیه فست فودی نه به معنای حاضری خوری که به معنای تصاویر شارپی که حین به دام افتادن زن داستان در موقعیت مکانی یک فست فود عرضه می شود. به دنبال آن نیز عاشقانه ای را می بینیم که در ابتدا بناست آرامش بخش باشد اما زودتر از حد تصور ماهیت اهریمنی خود را نشان داده و زن داستان را به مخمصه ای می اندازد که تا گرمخانه هدایتش می کند.

موفقیت فیلم از میانه آن می آید آنجا که نعمت ا.. با یک کارگردانی حساب شده می کوشد تصویرساز نوعی ابهام در ماهیت کاراکتر مرد داستان باشد و همین کنجکاوی درباره ماهیت مرد است که تقریبا تا پایان فیلم کشش لازم برای یک درام دهه نودی را حفظ می کند.

«رگ خواب» فیلمی است برای مخاطب میانه و البته که از همین حالا می شود حدس زد که اکرانی میانه در انتظار آن خواهد بود اما الگویی است ماندگار برای فیلمسازان دوران محافظه کاری.

انفعال در برابر محافظه کاری دستگاه نظارت بدترین نتیجه را برای سینمای ما رقم خواهد زد و سبب ساز نضج یافتن حجمی از فیلمهای سفارشی بی خاصیت در سینما خواهد شد. روشی که نعمت ا.. برگزیده یعنی ارائه قدیمی ترین داستانها با روایت نو می تواند یکی از روشها برای ایستادگی در برابر محافظه کاری باشد و البته الگویی باشد پیش روی جوانترهایی که مدام ممیزی و سانسور را بهانه ای می کنند برای ابتر ماندن سوژه های ملتهب خود.