سینماروزان: علی نصیریان در بزرگداشت نود سالگی خود از اهمیت برگزاری محافل فرهنگی ایرانی در دوران انزوای روح بشریت گفت.

نصیریان گفت: حیف فرهنگ ایران است که به سمت ابتذال برود و محافل فرهنگی با حضور بزرگان فرهنگی هنری است که اشک آدمی را درمی‌آورد.

نصیریان گفت: “منطق الطیر” برای ماست و خبر از آن نداریم و آن وقت پیتر بروک می‌رود کنفرانس مرغان را براساس آن و با همکاری ژان کلود کریر اجرا می‌کند.

وی با لحنی اشک آلود ادامه داد: وای بر ما که منطق الطیرمان را خودمان نتوانستیم اجرا کنیم چون عرضه نداریم و آن وقت میرویم متون خارجی را کپی می‌کنیم.

این بازیگر تاکید کرد: عطار، نخبه ای است برای خودش و منطق الطیر آواز و رقص و شعر و شعور را با هم دارد. رقص و حرکت جزئی از حیات انسانی ماست و البته رقص نه به معنای مبتذل آن بلکه به معنای جنبش و حرکت. مگر در عشایر رقص برای زراعت نداریم؟ رقص برای رزم نداریم؟ رقص برای حرکت نداریم؟

برای تماشای فیلم گفته های علی نصیریان، اینجا را ببینید.

سینماروزان: ژان کلود کریر فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر فرانسوی درگذشت.

ژان کلود کریر در چندین فیلم بازی کرده‌ است، سردبیری مجلهٔ فمی را برعهده داشته و در سال ۱۹۸۱ جز هیئت داوران جشنوارهٔ کن بود. کریر همکاری طولانی‌مدتی با لوییس بونوئل هم داشته است.

همسر کلود کریر، نهال تجدد نویسنده ایرانی و دختر مهین تجدد یکی از نمایشنامه‌نویسان در ایران است.

ژان کلود کریر با رییس اسبق سینما(حجت‌الله ایوبی) به هنگام اقامت در فرانسه ارتباط نزدیکی داشت و این ارتباطات باعث رفت و آمدهای متعدد کریر به ایران به بهانه مولانا شد.

دو بار نامزدی اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی برای فیلم‌های “بار هستی”(۱۹۸۸) و “میل مبهم هوس”(۱۹۷۷) و یک بار نامزدی اسکار بهترین فیلمنامه ارژینال برای فیلم “جذابیت پنهان بورژوازی”(۱۹۷۳) ازجمله افتخارات سینمایی ژان کلود کریر هستند.

سینماروزان/حامد مظفری: اینکه پاییز۹۸ را طوری پشت سر می‌گذاریم که از یک طرف حسن فتحی در ترکیه مشغول ساخت فیلمی مرتبط با مولانا است و از آن طرف خبر رسیده ژان کلود کریر فرانسوی هم نگارش فیلمی در حال تولید مرتبط با مولانا را انجام داده، هم مسرت‌بخش است و هم پرسش‌ساز.

مسرت‌بخش از این جهت که بالاخره و بعد از مدتها اهمال درباره مولانا و ابتر ماندن سریال “جلال الدین”، حالا دو سینماگر مختلف یکی ایرانی و محصول سنت سریال‌سازی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران و دیگری فرانسوی و مزدوج با یک بانوی ایرانی نیت دارند بر دامنه بصری مرتبط با مولانا بیفزایند.

پرسش آنجا شکل می‌گیرد که با عقبه‌ای که از هر دو کارگردان داریم ظن اصلی درباره محتوای محصولات‌شان بیش از سیر و سلوک عرفانی مولانا و شمس به شبهه‌های جسمانی غیرمتعارف پیرامون این دو و البته اغراق در نقش زنی به نام کیمیاخاتون در زندگی آنها کشیده شود؟؟

تکلیف ژان کلود کریر که مشخص است. او همسر فرانسوی بانویی ایرانی به نام نهال تجدد است. نهال تجدد فرزند رضا تجدد از رجال فرهنگی سیاسی و دولتی پهلوی اول و دوم، بیش از هر چیز دیگر به واسطه نگارش رمان “عارف جان سوخته” شناخته می‌شود.

نهال تجدد همسر ایرانی ژان کلود کریر در کتاب “عارف جان سوخته” بیش از ارتباط معنوی مولانا و شمس، درباره ارتباط مادی این دو چنان داستان‌بافی کرده تا جایی که حتی مهستی بحرینی (مترجم فارسی کتاب تجدد) هم بر عامیانه بودن کتاب و کاربردی نبودن به عنوان مرجعی برای پژوهش‌های تاریخی تاکید کرده.

حسن فتحی هرچند به صراحت درباره تاثیرپذیری از رمانی خاص برای فیلمش سخن نگفته ولی عنوانی که برای این فیلم انتخاب شده یعنی “مست عشق” بیش از هر چیز یادآور کتابی است به نام “ملت عشق/چهل قانون عشق” از نویسنده‌ای ترک به نام”الیف شافاک/الو شعله(شفق)”.

الیف شافاک بعد از دکتر دیپاک چوپرا قصد کرده بود که به خیال خود با مولانا مشکلات روحی مردم این هزاره را درمان کند و آن هم فقط با معجزه عشق و نه متکی بر کلام عرفانی یک شیفته پیامبر اسلام(ص).

“ملت عشق” که از یک سو داستان شمس و مولانا و از سوی دیگر داستان ارتباط عاشقانه یک بانوی ویراستار متاهل با نویسنده یک رمان(!) را روایت می‌کند به‌لحاظ داستان‌پردازی بیش از هر چیز شباهت دارد به سریال‌های ترک.

ترک بودن نویسنده “ملت عشق” و همچنین تأکیدات مبتنی بر شراکت ترک‌ها در سرمایه‌گذاری “مست عشق” و استفاده از یک بازیگر زن ترک با نام “هانده ارچل” برای ایفای نقش کیمیاخاتون دخترخوانده مولانا، بیش از هر چیز احتمال زنانه بودن فیلم و ارائه روایت ارتباط مولانا-شمس از دریچه نگاه کیمیاخاتون را شکل می‌دهد. به خصوص اگر درنظر داشته باشیم فتحی پیش از این فیلم، درگیر تولید سریال “شهرزاد” با محوریت یک زن بوده و بعد از این فیلم هم به سراغ تولید سریال “جیران” خواهد رفت باز با محوریت زندگی اولین سوگلی ناصرالدین‌شاه.

اگر ژان کلودکریر و حسن فتحی به‌دنبال پررنگ کردن ارتباط مادی شمس-مولانا و مانور بر داستان دخترخوانده مولانا باشند(؟) از همین حالا می‌شود پیش‌بینی کرد که نتیجه کار در حد و اندازه رمانی خواهد بود با عنوان “کیمیا خاتون” نوشته سعیده قدس که اتفاقا فرهاد توحیدی نویسنده همکار فتحی هم نامش را در فهرست منابع “مست عشق” آورده!

سعیده قدس روایتی پرسوزوگداز ارائه می‌دهد از شمس تبریزی متعاقب کشتن همسرش(کیمیاخاتون)و مادی‌گرایی رمان تا آنجا پیش می‌رود که مولانا به سفارش شمس چنان ریاضتی می‌کشد که از آذوقه خانواده هم می‌زند. در تخیلی بودن رمان همین بس که با وجود اینکه سعیده قدس مدتها قبل رایتش را به داریوش مهرجویی واگذارده با این حال مهرجویی که خود فلسفه خوانده تاکنون بهش اعتنایی نکرده چون فیلم ساختن درباره شمس و مولانا، کار بسیار ظریف و‌ دقیقی می‌طلبد که با پرداختن به بخش‌های نامشخص، غیرموثق و شخصی زندگانی آنها که پاورقی نویسان را به خودش جلب می کند، وهن مولانا است و بس.

آیا از فرانسه تا ترکیه و از ژان کلود کریر تا حسن فتحی؛ همه در نخ کیمیاخاتون و در نهایت مصور کردن تعبیرات ذهنی سعیده قدس هستند یا اینها در نگارش فیلمنامه‌های خود از حضور لازم و ضروری آرای مولاناپژوهانی مثل محمدعلی موحد، کریم زمانی و بدیع‌الزمان فروزانفر بهره‌مند شده‌اند تا به تصویری شفاف‌تر از چگونگی ذوب مولانا در شمس و پرهیز از درغلتیدن به مایه‌های مد روزی عاشقان “کتاب سبز” برسند؟

امید که عزم نیک امثال حسن فتحی و ژان کلودکریر برای ساخت فیلم مولانا، عین پاورقی‌های مجلات عامیانه و کتابهای راسته شاه آباد و بازار بین الحرمین، تبدیل نشود به یک سری داستانهای آغشته به افسانه از زندگی شخصی شمس و‌ مولانا که محل جولان زنهاست تا خود این دو‌ نفر.

سینماژورنال: کتاب «کارگران مشغول کارند» شامل یادداشت‌هایی از کارگاه‌های عباس کیارستمی در اسپانیا به قلم محمودرضا ثانی که به زبان انگلیسی در بسیاری از کشورهای دنیا توزیع شده است، در سی و سومین جشنواره فیلم فجر عرضه خواهد شد.

به گزارش سینماژورنال کتاب «کارگران مشغول کارند» نوشته محمودرضا ثانی که با نام اصلی«Men at works: cinematic lessons with Abbas Kiarostami» توسط انتشارات “هیوز پرس” منتشر و در بسیاری از کشورها توزیع شده است، شامل یادداشت‌هایی از کارگاه‌های 10 روزه عباس کیارستمی در اسپانیا است.

ژان کلود کریر فیلمنامه‌نویس و بازیگر فرانسوی که در فیلم «کپی برابر اصل» ساخته عباس کیارستمی به ایفای نقش پرداخته بود، مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته است.

محمودرضا ثانی درباره جزئیات نگارش این کتاب گفت: در سال 2012 زمانی‌که مدیر فستیوال ابن‌عربی در مورسیای اسپانیا بودم، نشان بین‌المللی «ابن عربی» به پاس تقدیر از یک عمر فعالیت حرفه‌ای عباس کیارستمی و تاثیرگذاری وی در تاریخ سینما به این سینماگر اهدا شد.

وی ادامه داد: آقای کیارستمی در آن زمان در محل برگزاری جشنواره، کارگاه‌ 10 روزه‌ای را برای 35 دانشجو که از نقاط مختلف جهان در کنار یکدیگر جمع شده‌ بودند، برگزار کرد. شرکت در کارگاه‌های ایشان متقاضیان زیادی داشت که متاسفانه امکان حضور همه آن‌ها در کلاس‌ها نبود.

ماحصل کارگاهها و یادداشتهای کیارستمی

ثانی با اشاره به اینکه خودش به عنوان شاگرد در این جلسات شرکت کرده است، عنوان کرد: ماحصل شرکت در این کارگاه‌ها و یادداشت‌هایی که از سخنان، تدریس آقای کیارستمی برداشتم، نهایتا در کتابی جمع‌آوری و به زبان انگلیسی منتشر شد.

وی با اشاره به موضوع و خط کلی این یادداشت و تدریس کیارستمی در کارگاه‌هایش اظهار کرد: عباس کیارستمی در 30 سال گذشته، کارگاه‌های زیادی را بر مبنای «سینمای کم هزینه» برگزار کرده است. او توانسته است تحولی را در صنعت سینما به وجود بیاورد که فیلم‌سازان با کمترین میزان بودجه و با حداقل امکانات فیلم بسازند. کتاب «کارگران مشغول کارند» تمرینی برای سینماگرانی است که می‌خواهند در این زمینه فعالیت داشته باشند.

محمودرضا ثانی در عین حال خاطرنشان کرد: علاوه بر فیلمسازانِ علاقمند، این کتاب برای کسانیکه می‌خواهند از سینما لذت ببرند هم مفید است.