سینماروزان: سریال “سووشون” برآمده از رمان سیمین دانشور، بنا بود ابتدای بهار۴۰۴ از طریق پلتفرم نماوا به شبکه خانگی بیاید و حتی پیش درآمدی بر این اثر اقتباسی در چند قسمت منتشر شد که اتفاقا استفاده از هوش مصنوعی در آن مورد توجه قرار گرفت ولی هنوز خود سریال پخش نشده و با وجود ارائه قسمت‌های ابتدایی به ساترا، هنوز وضعیت پخش سریال مشخص نیست.

اخیرا شایعاتی منتشر شده درباره عدم صدور مجوز سریال-یا به بیان بهتر عدم موافقت با عرضه سریال چون گویا در ساختار ساترا هیچ پروانه مکتوبی به سبک ارشاد صادر نمی‌شود و صرفا اصلاحیه ها اعلام میشود- با این حال روزنامه همشهری منسوب به شهرداری، در گزارشی مدعی شده سریال مشکلی برای پخش ندارد.

روزنامه همشهری نوشت: سریال «سووشون»، جدیدترین اثر نرگس آبیار با انتشار تریلر رسمی خود گامی مهم به ‌سوی پخش برداشته، اما با توجه به جدول پخش کنداکتور پلتفرم پخش‌کننده، به ‌نظر می‌رسد هنوز مجوزی برای تبلیغ سریال داده نشده است. با پیگیری‌های همشهری از ساترا و با توجه به شنیده‌ها از این سازمان، گفته می‌شود که ساترا هیچ مشکلی با ارائه مجوز به این سریال تاریخی ندارد و امور مرتبط به ارائه مجوز در حال انجام است.

در مقابل محمدحسین قاسمی تهیه‌کننده سریال با تایید تعویق در صدور مجوزها به همشهری می‌گوید: با وجود آماده‌سازی کامل، «سووشون» هنوز در انتظار دریافت مجوز نهایی از ساترا قرار دارد و زمان دقیق پخش آن مشخص نیست. سریال «سووشون» یک اقتباس ادبی از اثری ملی است که مستندات تاریخی دارد. ما در طول ساخت سریال به این موضوع کاملا وفادار بودیم و تمرکزمان در داستان «سووشون» بر اتفاقات تاریخی است.

قاسمی با اشاره به تغییر و تحولات ساترا و آمدن جواد رمضان‌نژاد در راس ساترا گفت: در مدیریت قبلی ساترا، ما با ارائه نسخه، ‌اصلاحیه‌ها را انجام می‌دادیم و مجوز پخش می‌گرفتیم و جلساتی با مدیرانش داشتیم، اما در حال حاضر با اینکه سریال از 2جا(ساترا و وزارت ارشاد) مجوز ساخت را گرفته هنوز هیچ اقدامی برای پخش انجام نشده. حداقل می‌خواهیم تبلیغات خود را در فضای شهری شروع کنیم، اما ساترا حتی مجوز تبلیغات سریال را هم نداده است. این سریال قرار بود از ۱۹اردیبهشت پخش شود و نمی‌دانیم چه مشکلی پیش آمده است و انشاءالله امیدواریم مشکلات حل شود.

سینماروزان/حامد مظفری: در سینمای بعد از انقلاب اسلامی اساسا آن درجه بندی سنی که در اروپا و آمریکا ارائه می‌شود قابل تسری نیست به یک دلیل عمده و آن هم‌ اینکه در دو گلوگاه پروانه ساخت و نمایش اصلا اجازه تولید یا اکران فیلم‌های هنجارشکن در هر گونه ای داده نمی‌شود.

از آن گذشته مخاطبان ایرانی-چه قبل و چه بعد از انقلاب-خودشان عمدتا درجه بندی سنی عرفی را برای تماشای فیلم انتخاب می‌کنند و به عنوان مثال کمتر خانواده ای است که کودکش را به جای تماشای فیلمهای “پسر دلفینی۲” و “بامبولک” به تماشای فیلم‌ “رها” یا “موسی(ع)” ببرد.

بر این مبنا اینکه جناب روح‌الله حسینی معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی در گفتگو با ایسنا از تدوین نظام نامه اکران با اعمال تغییراتی و تهیه آیین‌نامه رده‌بندی سنی سینما برای اکران فیلم‌هایی همچون «پیرپسر» خبر داه اند، قاعدتا یک مساله ی فرعی برای ساختار اکران است.

اکران سینماها در همه جای دنیا و ازجمله ایران بیشتر به دادوستد میان پخش کننده و سینمادار مرتبط است و هرگونه دخالت در آن فقط و فقط به افزایش مشکل و البته انداختن عواقبِ مشکلات به گردن دولت منجر خواهد شد.

دولت اگر بنا دارد در اکران دخالت کند یا باید به سمت راه اندازی سالن های سینمای گسترده برود-به سبک حوزه هنری- یا آن که شرکت پخش بزند-که این هم بدون داشتن زنجیره‌ی سینما- اساسا ممکن نیست‌. بخش دولتی سینما نهایت چند سینمای قدیمی مثل فرهنگ و موزه و… دارد که اینها هم بیشتر هماهنگ با همان ساختار کلی پخش-سینماداری هستند و هیچ نظام نامه‌ای نمیتواند سینماداری را وادار کند که از ورود مثلا کودکان به تماشای فیلم‌ «پیرپسر» پرهیز کند.

بماند که به همان دلایل اولیه اساسا تعیین درجه بندی برای مخاطب ایرانی- که در بیشتر موارد براساس هنجارهای فرهنگی چندهزارساله‌ی خود اقدام به انتخاب محصول فرهنگی می‌کند- جز تعیین تکلیف برای او نیست.

مدیران تازه اداره نظارت اگر واقعا علاقه به دخالت در سینماداری و پخش دارند از مناصب دولتی استعفا دهند، سالن سینما اجاره کنند و براساس فرضیات مدیریتی خویش، سالن‌های خویش را مدیریت کنند و مثلا همین ماجرای تعیین رده بندی برای «پیرپسر» را در آنجا اتود بزنند.

راه نزدیکتر هم همین گروه هنروتجربه است؛ مدیران دولتی می‌توانند نظام نامه ای برای اکران هنروتجربه که کاملا در تیول خودشان است، تدوین کنند و سفت و سخت هم این نظام ‌نامه را برای هنروتجربه اکران کنند بلکه سالن‌های خلوت این گروه، قدری رونق پیدا کند و مخاطبان، فیلم‌های این گروه دولتی را هم ببینند.

یادمان هم نرود مخاطب ایرانی خودش آن قدر شعور دارد که کودک و نوجوان را به تماشای «پیرپسر» نبرد پس بیخود و بی‌دلیل منت اجرای درجه‌بندی به‌خاطر اکران «پیرپسر» را بر سر مخاطب و سازنده‌ی آن نگذارید.

سینماروزان: واسپاری مسئولیت نظارت بر تولیدات شبکه نمایش خانگی به ساترا صداوسیما هنوز محل بحث است. شبکه نمایش خانگی که سال‌ها طبق قانون با نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کرد، پس از کش‌وقوس‌های فراوان چند سالی است در حالی به این سازمان واگذار شده که هنوز مسائل جایگاه قانونی ساترا حل نشده و این سازمان توان و اهرم اعمال قانون را ندارد.

به گزارش سینماروزان و به نقل از روزنامه ایران، از سوی دیگر مخاطبان و پلتفرم‌ها هم با روش خط قرمزی این سازمان همراه نیستند بویژه اعمال ممیزی و توقیف پس از انتشار را که هرازگاهی جنجال‌ساز شده مخالف فضای اعتماد به این حوزه می‌دانند.

سعید خانی تهیه‌کننده سینما که این روزها فیلم «رها» را روی پرده دارد و سریال «جان سخت» به تهیه‌کنندگی او جزو آثار پر مخاطب پلتفرم‌های آنلاین نمایشی است در گفت‌وگو با «ایران» با آنکه تأکید دارد در مدت زمان انتشار این سریال تعامل خوبی با مدیران ساترا داشته اما همچنان بر این باور است نهاد ناظر بر شبکه نمایش خانگی نباید خود ذی‌نفع باشد. او همچنین با اشاره به تفاوت تولیدات تلویزیونی که عموماً محتوای سیاسی و ایدئولوژیک دارند با محصولات شبکه نمایش خانگی که در یک عرصه رقابتی و بر مبنای پسند و ذائقه مخاطب تولید می‌شوند، از پیشی گرفتن تولیدات شبکه نمایش خانگی از تلویزیون می‌گوید و بر این باور است که در فرآیند نظارت بر شبکه خانگی نباید تعارض منافع شکل بگیرد.

سعید خانی تهیه‌کننده سینما و چندین فیلم در شبکه نمایش خانگی درباره وضعیت سریال‌های خانگی در زمینه جذب مخاطب، می‌گوید: «اگر شبکه نمایش خانگی بخواهد از منظر جذب مخاطب با سینما و تلویزیون رقابت و در این زمینه هزینه کند، محتوا اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. به‌‌خصوص که در شبکه خانگی، مخاطب بسیار مهم است؛ برخلاف تلویزیون که محتواها سمت و سوی سیاسی هم پیدا می‌کنند و هزینه تولید هم از بودجه بیت‌المال است. معمولاً هم از متخصصین استفاده نمی‌شود.»

او در ادامه می‌افزاید: «شبکه نمایش خانگی در سال‌های اخیر، هر چقدر جلوتر رفت، به بلوغ بیشتری رسید. حاصل این بلوغ هم افزایش کیفیت تولیدات برمبنای اصل رقابت است. در این عرصه برای مخاطب هم موضوع و محتوا اهمیت اول را دارد و هر پلتفرمی که محتوای بهتری ارائه کند، در جذب مخاطب هم موفق‌تر خواهد بود. از این منظر پلتفرم‌های خانگی قابل قیاس با تلویزیون نیستند.»

خانی درباره شباهت شبکه نمایش خانگی با تلویزیون‌های خصوصی هم توضیح می‌دهد: «این شباهت وجود دارد و معتقدم هر چقدر این روزها تلویزیون ما از جامعه عقب‌تر است، پلتفرم‌ها در تلاش هستند تا به مردم نزدیک باشند. به‌خصوص در این سال‌ها که مردم ایران نیاز شدید به سرگرمی دارند و پلتفرم‌های فعال خانگی، قابلیت رقابت جدی با تلویزیون در زمینه پاسخ به این نیاز را دارند.»

این تهیه‌کننده درباره تنوع تولیدات شبکه خانگی تأکید می‌کند: «همان‌طور که سال‌هاست می‌گوییم سینما نیاز به تنوع در تولیدات دارد، شبکه نمایش خانگی هم در کنار تنوع در ژانر، به تنوع در قالب‌های تولید محتوا هم نیاز دارد. شخصاً برنامه‌ای مانند «اکنون» را بسیار دوست دارم و در عین حال ممکن است خانواده‌ها علاقه بیشتری به سریال‌های نمایشی داشته باشند. باید برای ذائقه تمامی مخاطبان، برنامه‌های متنوعی تولید شود و این اتفاق تا حدود زیادی همین امروز رخ داده است.»

او می‌افزاید: «فرهنگ مصرف تولیدات متنوع شبکه نمایش خانگی در سال‌های اخیر به‌خوبی جاافتاده است و مخاطبان به راحتی می‌توانند هرشب در خانه محتوای موردنظر خود را تماشا کنند.»

خانی در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت نظارت ساترا بر شبکه خانگی می‌گوید: «واقعیت این است که در همین ماه‌های اخیر به‌واسطه تولید سریال «جان سخت»، شخصاً ارتباط خوبی با مسئولان ساترا داشتم و حضور نمایندگان ارشاد هم در این مجموعه بسیار کمک‌کننده است. در عین حال اما این نگرانی همواره وجود دارد که تلویزیون نخواهد برای خودش رقیب تازه‌ای بسازد.»

این تهیه‌کننده ادامه می‌دهد: «شخصاً معتقدم گروه مخاطبان تلویزیون با مخاطبان شبکه خانگی متفاوت است و تصور این رقابت چندان درست نیست، در عین حال فعالیت پلتفرم‌های خانگی نیاز به ناظری دارد که خودش ذی‌نفع نباشد. طبیعی است که در فرآیند نظارت بر شبکه خانگی، نباید تعارض منافع شکل بگیرد. امیدوارم شرایطی فراهم شود که نهادی عهده‌دار نظارت بر این حوزه شود که نگرانی‌ها در این زمینه برطرف شود.»

اتهام کپی‌برداری برخی تولیدات خانگی از آثار تلویزیونی، بخش پایانی صحبت‌های این تهیه‌کننده با ایران است. او معتقد است: «در این زمینه کپی‌کاری نداریم و شاید در مواردی شاهد کپی‌برداری از برخی برنامه‌های موفق خارجی باشیم. برنامه‌هایی مانند «صداتو» بالاخره مورد توجه مخاطب قرار گرفته است و نمی‌توان آن را کپی از برنامه‌های تلویزیونی هم دانست. تعریف من از شبکه نمایش خانگی، مدیومی است که میان سینما و تلویزیون قرار می‌گیرد و باید تلاش کند در این موقعیت محتواهای استانداردی را عرضه کند. اگر شبکه خانگی بخواهد به دنبال کپی‌برداری از تلویزیون برود، حتماً غلط است و مخاطب هم آن را پس خواهد زد.»

سینماروزان: پایان ناگهانی سریال “پایتخت۷” در نیمه راه سفر به تاجیکستان با ابهامات مختلفی مواجه شده آن هم با وجود صرف بودجه مکفی برای سریال. اغلب مخاطبان پرسیده اند که پس ماجرای سفر به تاجیکستان و ازدواج دختر نقی چرا نیمه کاره ماند؟

علیرضا نجف زاده مدیر پروژه “پایتخت۷” دلیل این مساله را غیرممکن بودن سفر به ترکمنستان دانسته و به خبرگزاری ایرنا گفته: در ابتدا قرار بود گروه به تاجیکستان سفر کند. حتی سفری هم به این کشور داشتیم تا مقدمات کار را فراهم کنیم اما متوجه شدیم برای ادامه مسیر زمینی از ایران به تاجیکستان باید از ترکمنستان عبور کنیم که شرایط خاصی دارد. همین موضوع کار را برای ما سخت کرد.

او ادامه داده: ترکمنستان حتی برای بازدید هم به ما ویزا نداد!! ما از مسیرهای هوایی به ترکمنستان و ازبکستان سر زدیم و مسیر زمینی را هم بررسی کردیم، اما عبور زمینی از ترکمنستان ممکن نبود. بعد از مشورت با وزارت امور خارجه هم همین را گفتند و مشخص شد که سفر به ترکمنستان واقعاً شدنی نیست. به همین خاطر تیم نویسنده تصمیم گرفت به جای آن که ما به تاجیکستان برویم، قصه را طوری بنویسد که بازیگران تاجیکی به ایران بیایند!

او درباره آینده این مجموعه گفته: پیش‌بینی اینکه «پایتخت» به نوروز ۱۴۰۵ یا ۱۴۰۶ برسد، سخت است، اما قطعاً در یکی دو سال آینده فصل جدیدی از این سریال ساخته خواهد شد.

گرچه نجف‌زاده دردسرهای سفر زمینی به تاجیکستان را مشکل اصلی دانسته ولی این پرسش هم به جای خود باقیست که اگر بنا به عوض کردن داستان بوده چرا از همان اول داستان را به سمت سفر هوایی به تاجیکستان سوق نداده اند؟؟ جز این است که اصرار بوده که حتما کمپر ارسطو در پایتخت۷ نقش داشته باشد؟؟ این اصرار چه دلیلی داشته؟ 

سینماروزان/احمد محمداسماعیلی: بعد از خاتمه تعطیلات نوروزی، شبکه دوم تلویزیون که این سالها حضورش در پخش سریال های موفق تقریبا کم‌رنگ شده است، سریال «لمندگان» را در کنداکتور پخش قرار داد.

«لمندگان» ساخته یک کارگردان جوان به نام محمدصادق بکتاشیان است و انگار ایشان نیز محصول سیاست سال‌های اخیر تلویزیون برای وارد کردن جوانان است؛ سیاستی که اگر به صورت قرار دادن جوانان به عنوان دستیار کارگردانان موفق پیش می‌رفت، خیلی موفق‌تر بود. مثلا نگاه کنید اگر هفت فصل «پایتخت» مجالی می‌شد برای درس‌آموزی گروهی از جوانان کنار سیروس مقدم شاید لااقل یک تکنیسین آشنا به ریتم کمدی‌سازی استخراج می‌شد ولی نشد که بشود و شاید یک دلیل گرفتاری خود مقدم و تیمش در تکرار مکررات و اینکه بعد از خشایار الوند حتی یک نویسنده تازه کشف نشد، همین بی توجهی به انتقال مستقیم تجربیات است.

سیاست جوانگرایی با وارد کردن جوانان به مناصب کلیدی کارگردانی و تهیه‌کنندگی که حداقل تا به اینجای کار موفق نبوده و این جایگزین و جوان سازی به شکست انجامیده است.

ایده محوری فیلمنامه «لمندگان» ( لم دادن چند جوان در کناپه و حرافی کردن ) ایده جذابی به نظر می رسد؛ ایده ای که نیازمند نوشتن و طراحی داستان قوی و منسجمی است ولی مهدی علی میرزایی نویسنده کار نتوانسته چنین کاری را انجام بدهد و این ایده با حضور شخصیتهای متعدد غیرجذاب در کنار سه شخصیت اصلی به هدر می رود. مهدی علی میرزایی سابقا نامش پای متن «گشت ارشاد»، «کاتیوشا» و «در مدت معلوم» آمده بود که هر سه ایده های جذابی داشتند ولی در اجرا از همه موفق‌تر همان «گشت ارشاد» بود که به واسطه حضور سعید سهیلی به عنوان یک تکنیسین باتجربه، قسمت اول این کمدی حسابی دیده شد ولی اولا اینجا در «لمندگان» آن تجربه‌ی کارگردانی وجود ندارد و بعد هم آن ایده های خط قرمزی که می‌شود در سینما بدان ها پرداخت نظیر «گشت ارشاد» و «در مدت معلوم»، وجود ندارد و از همه مهمتر اینکه بی تجربگی در سریال نگاری باعث شده علی میرزایی نتواند موفقیت قبلی را تکرار کند. علی‌میرزایی سابقه ساخت کمدی «پالتو شتری» را هم دارد که متاسفانه آن فیلم نیز در ارتباط با مخاطب، توفیقی نداشت.

علی میرزایی در «لمندگان» تلاش خود را کرده که با استفاده از تجربه امیر کاظمی و مجید افشاری که استندآپ بامزه ای است و از رفقای مرحوم اشکان منصوری-خبرنگار محجوب فقید- کار تازه ای بیافریند ولی خروجی کار شده تعدادی موقعیت شوخ لوس و بی مزه که درنهایت کار را جاهایی شبیه به «لیسانسه ها» و جاهایی شبیه به اپیزودی از «روزگار جوانی» می‌کند که سیامک انصاری از خانه رانده و به خانه دانشجویان جوان سریال پناه می‌آورد.

در بحث انتخاب سه بازیگر اصلی بکتاشیان توجهش به استفاده از استند آپ کمدین هایی مثل مجید افشاری و محمد معتضدی در کنار امیر کاظمی بوده که ترکیب بدی نیست ولی چالش مهم سریال در بحث بازیگری به خصوص در بحث انتخاب بازیگران نقشهای فرعی است که از یک سری بازیگران ضعیف و درجه دو استفاده شده که همیشه یک نوع بازی از خودشان ارائه می‌کنند؛ بازیگرانی که دیدنشان برای مخاطب هیچ جذابیتی ندارد و نمی توانند فضای کمدی اصیل را به وجود بیاورند.

«لمندگان» نشان می دهد کمدی ساختن-آن هم سریال کمدی ساختن- کار هر کسی نیست و بسیار بسیار سخت‌تر از کارهای جدی و درام است و اگر افراد باتجربه در کارگردانی نباشند سخت بتوان به نتیجه لازم رسید.

سیاست جوانگرایی صرف که در دولت قبل و در زمانه مدیریت محمد خزاعی بر سینما هم پیگیری شد و هر سال بودجه‌هایی از طریق فارابی صرف تولید فیلم توسط کارگردانان و تهیه‌کنندگانی شد که حداقل تجربه را داشتند نه به کشف استعداد منجر شد و نه شرایط گردش اقتصادی لازم در بدنه حرفه‌ای سینما را فراهم کرد در صورتی که می‌شد همان جوانان را کنار حرفه ای های کارگردانی و تهیه‌کنندگی به کار گرفت و باقیات صالحات درست کرد برای نسل آینده. آن سیاست در تلویزیون هم پی گرفته و خروجی آن تجربیاتی مثل «لمندگان» است که بار ننشسته…

جای تجربه آموزی و کارورزی همان سینمای جوان است و یا قرارگیری به عنوان دستیار و امید که این روند تجربه‌گرایی‌هایی بی اتکا به متخصصانی که امتحان خود را پس داده‌اند، هر چه زودتر متوقف شده و مسیر اصلی پی گرفته شود.

سینماروزان: حدود سه دهه بعد از تولید و توقیف فیلم “آدم برفی”داوود میرباقری از محصولات حوزه هنری در زمان ریاست حجت الاسلام محمدعلی زم، حالا عزت ضرغامی معاون وقت سینما، دلیل اصلی توقیف را نه زن‌پوشی اکبر عبدی که چیز دیگری دانسته.

عزت ضرغامی در برنامه «هفت» در چرایی توقیف «آدم برفی» گفت: واقعیت این است که من می‌خواستم مشکل فیلم را حل کنم ولی حاج آقای زم لج کرد وگرنه فیلم در همان زمان تولید، اکران می‌شد.

او با ردّ ممیزی ناظر بر زن پوشی عبدی ادامه داد: اتفاقا همه بحثم با زم بر سر آن تکه هایی از فیلم بود که آهنگ های کوچه و بازاری دارد-احتمالا منظور آوازخوانی های پرویز پرستویی است- و یکی دو تکه دیگر هم ممیزی خورد ولی زم لج کرد و زیربار همان ممیزی حداقلی نرفت و فیلم توقیف شد.

ضرغامی بیان داشت: سی سال پیش اوضاع خیلی با الان فرق داشت و من هم میخواستم کمک کنم که «آدم برفی» با حداقل اصلاحات اکران شود تا سروصدا هم درست نشود و همه‌ی تاکید م به زم این بود که کلیت فیلم را حفظ کنید اما ایشان گفت یک پلان نباید کم بشود…

به گزارش سینماروزان فیلم «آدم برفی» با بازی اکبر عبدی در سال ۷۳ با حمایت حوزه هنری تولید شد ولی سه سال توقیف بود و تازه بعد از قاچاق و پخش به صورت وی.اچ.اس، در سال ۷۶ اکران گشت. پرویز پرستویی در «آدم برفی» در پلان‌هایی؟ ترانه هایی از داوود مقامی(اگه یادش بره…)، آزیتا(من دختر تنهای شهرم)، حمیرا(دنیا دنیا)، گوگوش(کمکم کن) و…، را بازخوانی کرد که حالا معلوم شده یک دلیل اصلی توقیف فیلم بوده.

سینماروزان: ابراهیم حاتمی کیا بدون هر گونه سابقه تاریخی سازی ولی با تکیه بر تکنولوژی تولید مجازی، توانست ظرف حدود یک سال نسخه ای ۱۴۰ دقیقه ای از “موسی(ع)” را در فجر۴۳ رونمایی کرده و بعد هم در نوروز۴۰۴ روی پرده بفرستد و در عین حال غنای تصویرسازی را بسیار بهتر از تاریخی‌سازی‌های متداول اخیر تلویزیون و حتی شبکه خانگی، ارائه کند و پرفروش‌ترین فیلم غیرکمدی اکران هم بشود.

در شبکه خانگی سریالی تاریخی مانند “شهرزاد”حسن فتحی را داشتیم که ظرف کمتر از یک سال تولید شد یا در همین تلویزیون سریال تاریخی “رحیل”رامین عباسی‌زاده را داشتیم که آن هم ظرف کمتر از یک سال تولید و به پخش رسید؛ هم “شهرزاد” و “رحیل” بر استفاده توامان از تصویربرداری رئال و سی‌جی‌آی تاکید داشتند و “رحیل” که هوش مصنوعی را نیز به کار گرفت تا بازیگر متوفای خویش-حسام محمودی- را حتی در فصل دوم داشته باشد.

از آن سو سریالی مانند “سلمان فارسی”داوود میرباقری حداقل زمان تولید را بر هفت سال گذاشته و اینکه چرا آن پروژه هم مثل تجربیات دیگر و ازجمله همین موسی بر تکنیک های مجازی تولید بنیان نگذاشته تا در همان یک سال اول حداقل یک نسخه پایلوت سینمایی آن به سرانجام برسد، جای پرسش باقی گذاشته؟؟ پرسشی که خبرگزاری مشرق بدان ورود کرده.

متن گزارش مشرق را بخوانید:

طرح‌ریزی تولید سریال‌های مذهبی در سایه تصمیمات جدید از این جنبه قابل تامل است که رقابت در تولید دو سریال موسی و سلمان فارسی را بررسی کنیم. تصویربرداری سریال سلمان فارسی از سال ۱۳۹۸ آغاز شده است و فیلمبرداری این مجموعه همچنان ادامه دارد. روسای سازمان صدا و سیما بارها تاکید کرده‌اند که زمان تولید این سریال هفت سال طول می‌کشد و عوامل سازنده اعلام کرده‌اند که تدوین هم در حال انجام است و تلاش می‌کننند سریال را در سال ۱۴۰۵ به پخش برسانند. در مقابل این جریان کند تولید و بسیار فرسایشی تولید و پیش تولید همزمان سریال “معاویه” در ۱۱ خرداد سال ۱۴۰۱ آغاز شده و پخش آن در پایان سال ۱۴۰۳ آغاز شده است.

تطبیق زمان تولید این دو سریال نشان می‌دهد روند سنتی تولید و عدم استفاده از تکنولوژی لطمات فراوانی به تولیدات سریال‌های مذهبی در مجموعه صدا و سیما می‌زند و دست کم مدیران سیما برای تولید خبر در پشت صحنه این مجموعه حضور پیدا می‌کنند، به امید آنکه حضور آنان موجب تسریع روند تولید سریال شود اما برای نشانه‌ها حاکی از آن که هشت سال شاید بیشتر تولید یک سریال مذهبی در ایران زمان می‌برد.

با فرض اینکه آغاز نمایش سریال سلمان فارسی در هاله‌ای از ابهام است، مجموعه سازندگان سریال موسی، پروژه ای که از سال ۱۳۸۸ تولید آن در هاله‌ای از ابهام بود و به واسطه وفات فرج الله سلحشور متوقف شد، پیش تولید آن را از سال ۱۴۰۲ آغاز کردند و با استفاده از فناوری Virtual Production (تولید مجازی) و نمایشگرهای LED عظیم، محیط‌های دیجیتالی در پس‌زمینه صحنه ایجاد و جایگزین پرده سبز نسخه پایلوت آن را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تولید کردند. پروژه‌ای عظیم که حتی در نسبت با سریال معاویه در مدت‌ زمان کوتاه‌تری تولید شد.

پایلوت سریال موسی کلیم‌الله پس از تولید در قالب یک نسخه سینمایی آن در سال ۱۴۰۳ به دبیرخانه جشنواره فیلم فجر تحویل داده شد و در این فستیوال فیلم فجر با اخذ جوایز متعدد و داشتن بیشترین تعداد سانس فوق العاده در کانون توجهات مخاطبان قرار گرفت و هم اکنون نسخه پایلوت این سریال در قالب یک فیلم سینمایی در حال اکران است.

از زمان پیش تولید تا نمایش اول آن در جشنواره فیلم فجر، کمترین زمان ممکن برای تولید این سریال صرف شد و با احتساب زمان محاسبه شده برای تولید پایلوت این سریال اگر روند پشتیبانی از این سریال به اندازه سلمان فارسی باشد، این سریال زودتر از رقیب بیگ‌پروداکشن خود از جعبه جادو پخش خواهد شد…به نظر می‌رسد در تولیدات تاریخی دیگر هم باید همین روال تکیه بر تولید مجازی و ابزارهای هوشمند صورت گیرد وگرنه متد قدیم و گرفتاری در لوکیشن یابی از این استان به آن استان و گاهی از این کشور به کشور دیگر و دکور زدن های پرهزینه و استخدام کلی هنرور و خدم و حشم نه تنها به اتلاف منابع مالی میانجامد بلکه اسباب فرسودگی جسمی عوامل و گاهی حتی منقضی شدن سوژه را به دنبال دارد…

سینماروزان/محمد شاکری: بالاخره و بعد از گذشت چند ماه از تغییر و تحولات مدیریت سینمایی در دولت مسعود پزشکیان، مدیرعامل تازه بنیاد سینمایی فارابی معرفی شد.

حامد جعفری مدیر تازه ی فارابی است، انیمیشن سازی  که پیشتر سه انیمیشن “فیلشاه”، “شاهزاده روم” و  “بچه زرنگ” را تولید کرده و بیش از هر چیز، به واسطه همین سه انیمیشن شناخته میشود که در این بین “بچه زرنگ” جزو آثار قابل اعتنای سینمایی کودک ایران هم بوده ولی ربط تهیه‌کنندگی فقط سه انیمیشن با مدیریت در مهمترین نهاد سینمایی ساختار دولتی چیست؟ جعفری بناست فارابی را به مرکز تولید انیمیشن بدل کند؟

رائد فریدزاده در حکمی که برای جعفری زده، ۱۹ بند در شرح فعالیت‌های او ذکر کرده که در این بین کلمه ای درباره “انیمیشن” نمی‌بینیم.

این حکم ۱۹ بندی موارد جالبی دارد و از همه مهمتر اینکه فریدزاده کاملا شفاف و روشن، وظیفه رسیدگی و مراقبت از پیشکسوتان سینما و ارتقای معیشت خانواده سینما را برعهده مدیر تازه فارابی گذاشته. 

یکی دیگر از وظایف جعفری نیز “تبدیل سینما فرهنگ به پردیس سینمایی جهت برگزاری جشنواره‌ها!” اعلام شده که البته معلوم نیست چقدر امکان تحقق دارد؟ در دولت دوم محمود احمدی نژاد نیز یک بار احمد میرعلایی مدیر وقت فارابی از تبدیل سینما فرهنگ به پردیس سینمایی با ده ها سالن خبر داد که البته محقق نشد و در دولت اول روحانی نیز تنها کاری که شد اضافه کردن یک سالن کوچک در پارکینگ سینما فرهنگ جهت اکران هنروتجربه بود!

سینماروزان با آرزوی موفقیت برای حامد جعفری امیدوار است او بتواند همان یک بند ارتقای معیشت اهالی سینما را انجام دهد که خیر دنیا و آخرت را برایش یکجا دارد. جعفری می‌تواند بخشی از بودجه هنگفت فارابی را صرف راه‌اندازی یک کلینیک جامع درمانی برای رسیدگی به سینماگران محتضر کند؟

متن حکم رائد فریدزاده برای حامد جعفری را بخوانید: 

نظر به تخصص، تعهد و تجارب ارزنده‌ جنابعالی در حوزه فرهنگ، بویژه عرصه‌ سینما و به استناد مصوبه جلسه مورخ بیست و ششم اسفند هزار و چهارصد و سه هیات امنای بنیاد سینمایی فارابی، جنابعالی به موجب این حکم به عنوان «مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی» منصوب می‌شوید.

انتظار می‌رود، با عنایت به سیاست‌های کلان سازمان امور سینمایی و سمعی بصری در مسیر تحقق برنامه‌های ابلاغی ذیل، اهتمام ویژه‌ای داشته باشید.

۱- تقویت مضامین با بهره‌مندی از ظرفیت شوراهای فکری و موضوعی متشکل از صاحبان‌نظران

۲- حمایت از تحقیق و نگارش فیلمنامه با رویکرد ارتقاء متن و کیفی‌سازی

۳- حمایت از تولید فیلم‌های سینمایی شاخص و حرکت به سوی مشارکت خاص به جای عام

۴- توجه به بازنمایی مثبت از ویژگی‌های بومی و ظرفیت‌های منطقه‌ای شهرستان‌ها به ‌ویژه مناطق کمتر برخوردار در تولید فیلم

۵-توجه و حمایت از اکران فیلم‌های سینمایی فرهنگی

۶- حمایت از فن‌آوری‌های نوین صنعت تصویر در فرآیندهای تولید فیلم

۷- تقویت سینمای کودک و نوجوان

۸-به کارگیری از شیوه‌‌های نوین تامین مالی و سرمایه‌گذاری برای تولید فیلم

۹-تسهیل‌گری برای اطمینان بخشی به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی

۱۰- تقویت بازاریابی فیلم‌های فرهنگی با هدف افزایش سهم و درآمد از بازار هدف

۱۱-تقویت سرمایه انسانی جوان برای سینمای ایران

۱۲-تقویت زنجیره‌ اکران با تبدیل سینما فرهنگ به پردیس سینمایی و استفاده برای جشنواره‌های سینمایی

۱۳-ارتقاء فعالیت‌های بین‌المللی سینمای ایران

۱۴-برگزاری گردهمایی و رویدادهای فرهنگی و سینمایی متناسب با مقتضیات و مسائل روز سینمای ایران

۱۵-حمایت از برگزاری جشنواره‌های فیلم فجر و کودک و نوجوان با ابتکار عمل و ناظر بر نیازهای روز سینمای ایران

۱۶-توسعه فعالیت‌های انتشارات و تقویت فصلنامه‌های فارابی، اهتمام به مطالعات کاربردی

۱۷-راه‌اندازی شورای پژوهش و انتشارات و تشکیل انجمن علمی

۱۸-رسیدگی و مراقبت از سرمایه‌های انسانی سینمای ایران بویژه پیشکسوتان و بزرگان

۱۹-حمایت از تکریم و معیشت سینماگران در جهت رشد، ارتقاء و تحکیم بنیاد خانواده آن‌ها

امید است با توکل به خداوند متعال و با اتکاء به توانمندی‌ها و شایستگی‌های جنابعالی و همچنین بهره‌گیری از ظرفیت سرمایه‌ انسانی بنیاد در انجام امور محوله موفق و موید باشید.»

رزومه‌ی مدیر تازه فارابی به شرح زیر است:

حامد جعفری تهیه‌کننده سینما و انیمیشن متولد سال ۱۳۶۴، دانش‌آموخته مدیریت ارشد کسب و کار در صنایع فرهنگی و رشته اقتصاد است. جعفری فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۸۷ با تهیه‌کنندگی انیمیشن، در سینما آغاز و از سال ۱۳۹۱ تاکنون عضو صنف تهیه‌کنندگان سینمای ایران و خانه سینما است. وی تهیه‌کنندگی پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین انیمیشن‌های تاریخ سینمای ایران یعنی «شاهزاده روم» و «فیلشاه» و «بچه زرنگ» را بر عهده داشته است.

جعفری تاکنون در چندین دوره عضو هیئت داوران جشنواره‌های مختلفی نظیر جشن خانه سینما، جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان، جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، جشنواره بین‌المللی انیمیشن تهران و غیره بوده است.

در دی ماه گذشته نیز طی احکامی از سوی سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن حاجی میرزایی (رئیس دفتر رییس جمهور)، سید حمید پورمحمدی (معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور)، حسین افشین (معاون علمی و فناوری رئیس جمهور)، سید محسن مهاجرانی (مدیر گروه فرهنگی معاونت بررسی دفتر مقام معظم رهبری)، منوچهر محمدی، مرضیه سادات برومند یزدی، حسن خجسته باقرزاده، سیدرضا میرکریمی و رائد فریدزاده به عنوان اعضای هیات امنای بنیاد سینمایی فارابی منصوب شدند.

سینماروزان/حامد مظفری: جداسازی بخش بین‌الملل از جشنواره اصلی فجر در دولت اعتدال رقم خورد ولی در دولت رییسی، مجددا جشنواره فجر یکپارچه شد اما بعد از روی کار آمدن دولت پزشکیان، خیلی سریع و حتی قبل از انتخاب شورای سیاستگذاری جشنواره، بین‌الملل باز از فجر جدا شد.

با وجود آن که بیش از پنج ماه از انتشار خبر رسمی جدایی بین الملل از جشنواره فجر می‌گذرد ولی هنوز زمانی قطعی برای برگزاری بین الملل پیدا نشده چون برگزارکنندگان اصرار دارند با فیاپف هماهنگ باشند و فیاپف هم با برگزاری جشنواره به سبک قبل و در بهار و حتی تابستان موافقت نکرده.

ابتدای بهمن ۱۴۰۳ رائد فریدزاده رئیس سینمای دولت پزشکیان در گفتگویی رسمی با ایسنا از محدودیت های حاکم بر انتخاب زمان برای برگزاری بین‌الملل فجر چنین گفته بود: تاریخی که آخرین بار به فیاپف (فدراسیون بین‌المللی تهیه‌کنندگان فیلم) اعلام و تثبیت شده، هفته اول خردادماه یعنی بعد از جشنواره فیلم کن و قبل از جشنواره شانگهای چین بود. این زمان بهتر است تغییر کند چراکه خیلی از مخاطبین بالقوه ما با توجه به حضور در جشنواره کن، انرژی و زمان مناسب برای حضور در جشنواره جهانی فجر را ندارند. بعد از آن هم که شانگهای و لوکارنو و ونیز هستند؛ به همین دلیل ما مکاتبه کرده‌ایم تا در یک زمان‌بندی دیگر جشنواره را برگزار کنیم. در بررسی‌هایی که صورت گرفته شاید بتوانیم جشنواره جهانی فجر را پیش از جشنواره برلین برگزار کنیم تا به عنوان آخرین جشنواره‌ای باشیم که در ماه دسامبر برگزار می‌شود و اگر این اتفاق بیفتد سال سینمایی بین‌المللی که با جشنواره برلین شروع می‌شود با جشنواره جهانی فجر به پایان می‌رسد!! این پیشنهاد از سوی ما در جلسه ماه “فوریه” فیاپف مطرح خواهد شد و اگر موافقت شود، جشنواره جهانی فجر، در اواخر پاییز سال آینده پیش از جشنواره ملی فجر برگزار خواهد شد.

با توجه به اینکه اکنون میانه ماه آوریل را پشت سر گذاشته‌ایم-یعنی دو ماه بعد از تاریخ وعده داده‌ی فوریه- و هنوز اعلام رسمی زمان برگزاری بین‌الملل فجر رخ نداده، احتمالا یا فیاپف با این تاریخ موافقت نکرده یا «موافقت کرده» و مدیران سینمایی به دنبال پیدا کردن توجیهی برای برگزاری بین‌الملل فجر دقیقا مماس با جشنواره اصلی آن هستند. 

اینکه بین‌الملل فجر باید اواخر پاییز یا ابتدای زمستان برگزار گردد تا قبل از برلیناله باشد -که معمولا اواخر بهمن ماه برگزار میشود- غیرمستقیم معنای تجمیع جشنواره‌های فجر را نمیدهد؟

وقتی بهترین زمان برای برگزاری بین‌الملل فجر قبل از برلین است، یعنی باید بین‌الملل را یا انتهای آذر یا ماه دی یا ابتدای بهمن برگزار کرد که همه‌ی این تاریخ‌ها تقریبا مماس با همان جشنواره اصلی فجر هستند یعنی باز یک جور تجمیع غیرمستقیم!!

جشنواره اصلی فجر عموما ۱۲ تا ۲۲ بهمن برگزار میشود و حالا اگر بین‌الملل را در دی‌ماه یا آذرماه برگزار کنند چه تفاوتی دارد با اینکه جشنواره را در ابتدای بهمن و چند روزی زودتر با بخش بین‌الملل شروع کنند و در ادامه بخش اصلی استارت بخورد؟

تعارف که نداریم؛ واقعا کدام فیلمساز مطرح خارجی است که فیلمش را برای برلین نگه ندارد و قبل از برلین، فیلم را در بین‌الملل فجر رونمایی کند؟؟ 

این بین‌الملل فجر نهایتا چند تا مهمان بنگال و هندی و قزاق و آفریقایی گمنام و… که بیشتر ندارد؟ اینها هم برایشان فرقی ندارد جشنواره هر زمانی برگزار شود آنها تسهیلات اقامت رایگان و پذیرایی می‌خواهند که چه در آذر چه در بهمن برایشان جور می‌شود.

می‌ماند تعدادی بازاریاب فیلم که آنها هم به دنبال انتخاب فیلم “ایرانی” بدردبخور برای خرید هستند و اتفاقا بیشتر دلشان می‌خواهد آثار بخش اصلی-ملی- فجر را ببینند.

پس خودمان را بی‌دلیل و با ژست بین‌الملل گول نزنیم و جشنواره‌‌ی فجر را یکپارچه برگزار کنیم تا در دورانی که مسعود پزشکیان بارها از ناترازی‌ها ابراز نگرانی کرده، در سایه برگزاری یکپارچه‌ی فجر از تلفات بیت‌المال جلوگیری و اندکی از ناترازی‌ها کاسته شود.

سینماروزان: محمد هاشمی از اولین روسای صداوسیمای بعد از انقلاب اسلامی، که بیش از یک دهه در این منصب حضور داشت در گفتگویی تفصیلی با خبرآنلاین درباره کم و کیف مدیریت خود حرف زده است.

بخشهایی خواندنی از گفته های محمد هاشمی را بخوانید:

–یک بار در دزفول، موشکی به یک منطقه مسکونی برخورد کرد و کودکی در این حادثه به‌شدت آسیب دید. حاج صادق آهنگران که همیشه مرثیه‌خوان جنگ بود، بر اساس این حادثه یک مرثیه سوزناک ساخت که ارتباطی با واقعه عاشورا هم داشت. مدیران خبر این مرثیه را در ابتدای اخبار پخش کردند.

بعد از آن، از دفتر امام (ره) با من تماس گرفتند و گفتند که امام با من کار دارند. رفتم خدمتشان. امام فرمودند: «این چیست که پخش کرده‌اید؟ این‌گونه نباید باشد. شما باید حماسه بسازید، نه مصیبت! مردم در شرایط جنگی نیاز به روحیه دارند، نه اینکه با چنین صحنه‌هایی دلشان خالی شود.»

–بلافاصله به دنبال آقای آهنگران رفتیم. گفتند که ایشان در جنوب، در جبهه است. شبانه نیرو فرستادیم تا او را پیدا کنند و به تهران بیاورند. تأکید کردیم که از این پس، رویکرد رسانه باید مبتنی بر حماسه باشد، نه اندوه و سوگواری. هدف این بود که مردم و رزمندگان را برای ادامه جنگ و مقاومت تقویت کنیم.

–«هزاردستان» را علی حاتمی نوشته بود و در ابتدا نام آن «جاده ابریشم ایران» بود. در آن نسخه اولیه، رضا شاه به‌عنوان سازنده جاده ابریشم معرفی شده بود. این سناریو مربوط به قبل از انقلاب بود و بعد از پیروزی انقلاب دیگر قابل ساخت نبود.

–سیاست ما بر اساس نظر امام این بود که هنرمندان را جذب کنیم، اما همیشه تصمیم با ما نبود. برخی شرایطی داشتند که امکان‌پذیر نبود. مثلاً علی حاتمی شرطی گذاشت که ما نمی‌توانستیم بپذیریم. او تصور می‌کرد که این انقلاب پایدار نیست و خیلی با غرور می‌گفت که باید کارش را آن‌طور که خودش می‌خواهد، بسازد.

–آقای علی حاتمی مدتی کنار رفت، اما بعد از یکی دو سال برگشت و گفت که می‌خواهد کار را بسازد. من به او گفتم که در این شکل فعلی امکان ساختش وجود ندارد. پیشنهاد دادم که سناریو را به شورای طرح و برنامه ببریم، اصلاح کنیم و بعد به او بدهیم تا بسازد. او در ابتدا این موضوع را نپذیرفت و گفت من هر طور که شده این را می‌سازم اما موقعیت ساخت وجود نداشت، ایشان رفتند و دو سال بعد بازگشتند و پذیرفتند که با اعمال اصلاحات کار را بسازند.

—حذفیات سریال هزاردستان بیش‌تر از ۱۰ قسمت و نزدیک به ۳۰ قسمت بود.  شورای طرح و برنامه که آقای [فخرالدین] انوار رئیس آن بود، سناریو را بررسی کرد. بخش‌هایی که مستقیم به رضا شاه و محمدرضا شاه مربوط می‌شد و در راستای تطهیر و تبلیغ آنها بود، حذف شد. در نهایت، از ۳۶ قسمت سناریو، حدود ۳۰ قسمت کنار گذاشته شد. آنچه باقی ماند، همان داستان «شش انگشتی» بود که در نهایت ساخته شد و از تلویزیون پخش شد. چون محتوای آن سی قسمت در راستای روایت‌هایی بود که با نگاه رسمی جمهوری اسلامی همخوانی نداشت. آقای حاتمی این سریال را ابتدا برای زمان شاه نوشته بود، اما در دوره بعد از انقلاب دیگر نمی‌شد با همان ساختار ساخته شود. با اصلاحات انجام‌شده، سریال ساخته و پخش شد.

—ناصر تقوایی نمی‌توانست سریال “کوچک جنگلی”را تمام کند. خودش هم می‌دانست. او «ناخدا خورشید» را ساخت. ولی کوچک جنگلی را نمی‌توانست جمع کند. با آن که تجربه دایی جان ناپلئون را داشت، ولی سریال کوچک جنگلی کار سنگین‌تری بود. مشکل تقوایی، این بود. البته ما هم از برخی کارهایش استفاده کردیم، مثلاً برای سالگرد امیرکبیر. برنامه‌ای نداشتیم، صحنه‌هایی از «سلطان صاحبقران» علی حاتمی و «دایی جان ناپلئون» ناصر تقوایی صحنه‌هایی را برداشتیم و کنار هم گذاشتیم. یک صحنه هم در آن بود که زن امیرکبیر وقتی خبر مرگ امیرکبیر را می‌آورند، گریه می‌کند و اشک روی صورتش می‌غلتد. دوربین هم خیلی زوم کرده بود و صحنه تأثیرگذاری شده بود. امام به من گفتند: زن امیرکبیر کی این‌جوری بوده که شما این‌طور نشانش دادید؟ (با خنده) این نوع مسائل را داشتیم.

–برای خرید سریال‌های اوشین و پزشک دهکده، حق پخش پرداخت کردیم. اما اوشین را که آوردیم، تغییر دادیم! «اوشین» را تغییر دادیم. ژاپنی‌ها وقتی آمدند که وضعیت پخش را ببینند، متوجه شدند ما برخی صحنه‌ها را تغییر داده‌ایم. ماجرا این بود که می‌خواستیم شخصیت اوشین را بیشتر به‌عنوان یک زن تلاشگر و مقاوم نشان بدهیم، نه صرفاً آن‌طور که در نسخه اصلی بود، چون واقعیت خیلی متفاوت بود. این تغییرات در حدی بود که وقتی ژاپنی‌ها دیدند، تعجب کردند. حتی ما به این نتیجه رسیده بودیم که حالا که این‌قدر تغییر داده‌ایم، ژاپنی‌ها باید به ما پول بدهند، نه ما به آن‌ها! (با خنده). امام در جریان تغییرات اوشین بودند و موافق هم بودند. اما یکی از ائمه جمعه، امام‌جمعه رشت، در نماز جمعه مخالفت کرد و گفت که این سریال مناسب نیست. من رفتم خدمت امام و موضوع را مطرح کردم. امام فرمودند: نه، آموزنده است. و ما هم به همین دلیل پخش را ادامه دادیم. ایشان هم این سریال را دوست داشتند.

–در همان دوران پخش اوشین، برنامه‌ای به مناسبت ولادت حضرت زهرا (س) در حال پخش بود و از یک دختر خانم سؤال کردند: الگوی شما کیست؟ او جواب داد: اوشین! وقتی پرسیدند که حضرت زهرا (س) نیست؟ گفت: حضرت زهرا خیلی خوب هستند، ولی متعلق به هزار سال قبل‌اند، اوشین برای زمان حال است.

این برنامه به‌صورت زنده پخش شد و عده‌ای آن را توهین تلقی کردند. به امام گزارش دادند و ایشان خواستند که نوار برنامه بررسی شود. امام دستور دادند که نوار را بدهیم به آقای [سیدضیاالدین]میرعماد، رئیس دادگستری تهران تا ببیند آیا واقعاً توهینی شده یا نه. ایشان هم بررسی کردند و گفتند که اگر قصد توهین ثابت شود، حکم اعدام دارد، اما اگر سوءتفاهم بوده، مجازات متفاوت خواهد بود. آقای میرعماد از ما نوار خواست، ما هم فرستادیم. شش نفر از دست‌اندرکاران برنامه را که شامل تهیه‌کننده، کارگردان و عوامل دیگر بودند، احضار کردند و در دفتر ایشان، در میدان ارگ، از آن‌ها بازجویی شد. در نهایت، احکام مختلفی صادر شد؛ برخی انفصال از خدمت گرفتند، برخی هم حکم پنج سال زندان.

من همان روز در جلسه دولت بودم که زنگ زدند و گفتند: احکام صادر شده و این بچه‌ها را می‌خواهیم به زندان بفرستیم. من بلافاصله با آقای میرعماد تماس گرفتم و گفتم: فعلاً آن‌ها را زندان نبرید و بگذارید در اتاق خودم بمانند، تا من برسم. آن روز جلسه دولت داشتیم و طول کشید وقتی جلسه دولت تمام شد، باز زنگ زدم، ایشان گفت خیلی منتظر ماندیم من دارم می‌روم و این‌ها را هم به دفتر زندان می‌فرستم.

من هم سریع خودم را رساندم و با رئیس زندان صحبت کردم. گفتم: این بچه‌ها را پیش خودتان نگه دارید، من فردا می‌آیم. بعد از آن، رفتم خدمت امام و یک نامه نوشتم که: اگر کسی مقصر است، من هستم، نه این بچه‌ها. اگر آن‌ها مجازات شوند، دیگر اداره کردن رادیو و تلویزیون ممکن نیست، چون همه از کار کردن خواهند ترسید. امام گفتند: پس شما بنویس، من عفو می‌کنم. من نامه را تایپ کردم و خدمت امام بردم. ایشان هم دستور عفو نوشتند و گفتند: بدهید به آقای موسوی اردبیلی، رئیس دیوان عالی کشور، تا اجرا کند. وقتی نامه را به ایشان دادم، گفتند: محمد، حالا چه عجله‌ای داری؟ بذار برای فردا! اما من می‌خواستم سریع کار را حل کنم. پس چند پرس چلوکباب، میوه و شش پتوی نو برای آن‌ها خریدم و رفتم دفتر زندان، پیش آن شش نفر. شام را با هم خوردیم و شب را همان‌جا ماندند. حتی رئیس زندان گفت: اگر می‌خواهی، ببرشان خانه‌ات! اما گفتم: نه، اگر الان این‌ها را ببرم، فردا می‌گویند که قلدری کردم! بگذار همین‌جا بمانند تا حکمشان بیاید.

در همان دفتر زندان، یک نوازنده معروف هم بود که به جرم قتل غیرعمد در یک دعوا زندانی شده بود. گفت: ۳۰۰ هزار تومان دیه بدهکارم، ولی ندارم. من همان‌جا با دفتر امام تماس گرفتم. خانم دباغ آنجا بود. گفتم: از امام بپرسید که آیا دولت می‌تواند دیه او را بدهد؟ او رفت و برگشت و گفت: بله، امام اجازه دادند. ما هم مبلغ را پرداخت کردیم و آن فرد را آزاد کردیم.

فردای آن روز آقای موسوی اردبیلی احکام عفو را صادر کرد و من رفتم زندان و آن‌ها را آوردم صداوسیما. این ماجرا باعث شد خیلی‌ها نگران آینده کاری‌شان نشوند و اعتماد کارکنان صداوسیما بالا برود.

برخی از کارمندان با احکام انفصال از خدمت مواجه شده بودند، اما این احکام اجرا نشد و همه آن‌ها عفو شدند، بخشیده شدند و به کارشان بازگشتند. حتی حقوقشان نیز محفوظ ماند. جالب اینجاست که برخی از این افراد، از مخالفین من بودند، اما وظیفه مدیریتی ایجاب می‌کرد که از آن‌ها حمایت کنم.

—سریال “اشک تمساح” ساخته احمد نجیب زاده، ۱۳ قسمت بود و توسط شورای سرپرستی و مدیرعامل وقت تأیید شده بود، اما بعد از پخش، مخالفت‌های زیادی با آن صورت گرفت. در نماز جمعه طوماری با ۱۵ هزار امضا جمع شد که درخواست تعطیلی این سریال را داشتند و حتی در روزنامه کیهان هم درباره آن مطلبی منتشر شد. برخی از علما نیز به آن اعتراض داشتند. این مخالفت‌ها در نهایت باعث شد که سریال کنار گذاشته شود.

–هاشمی در چرایی تصفیه مجریانی مثل احترام برومند-همسر داوود رشیدی- چنین گفت: شخصاً چیزی درباره حذف احترام برومند به یاد ندارم. البته طبیعی است که بعد از انقلاب تغییراتی در ترکیب نیروهای تلویزیون به وجود آمده باشد؛ مرضیه برومند با اینکه گرایش‌های چپ داشت؛ اما فردی منصف و کارگردانی حرفه‌ای بود. او «مدرسه موش‌ها» را ساخت که برنامه‌ای جذاب برای کودکان بود. منتها برداشت‌هایی درباره آن شد. برخی معلمان احساس کردند که این برنامه به نوعی آنها را مسخره کرده و پیش آقای [آیت الله حسینعلی] منتظری [قائم مقام وقت رهبری] شکایت کردند. اما آقای منتظری گفت که اتفاقاً این برنامه خوب است و خودشان هم این برنامه را دوست داشتند.

او افزود: حذف نام مرضیه برومند از تیتراژ “آرایشگاه زیبا” صحت ندارد. ما حتی برای تولید برنامه‌های او بودجه می‌دادیم و از کارهایش حمایت می‌کردیم. شایعه شده بود که او «شهر موش‌ها» را بیرون از تلویزیون ساخته و این باعث ناراحتی ما شده، اما این حرف‌ها درست نبود. اگر چنین چیزی بود، چرا ما همچنان از او حمایت می‌کردیم؟ اتفاقاً نگاه ما این بود که افراد توانمند و حرفه‌ای در رسانه حضور داشته باشند، حتی اگر گرایش‌های متفاوتی داشته باشند، مشروط بر اینکه در چارچوب قوانین رسانه کار کنند.

–محمد هاشمی درباره رضایت شجریان از اوضاع موسیقی در دهه شصت گفت: یک روز آقای صادق طباطبایی به من زنگ زد و گفت می‌خواهد به دیدنم بیاید. همراه خودش کسی را هم می‌آورد. وقتی آمدند، دیدم همراهش آقای شجریان است. شجریان در آن دیدار از ما تجلیل کرد و گفت که صداوسیما خدمت بزرگی به موسیقی کرده، چراکه موسیقی‌های سطح پایین را کنار گذاشته و موسیقی اصیل ایرانی را زنده کرده است. او گفت که حالا موسیقی‌ای که در تلویزیون پخش می‌شود، موسیقی اصیل ایرانی است و خودش هم در همین سبک فعالیت دارد. بعد هم اجازه داد که ربنایش را از تلویزیون پخش کنیم.

–هاشمی برخورد با هنرمندان قبل انقلاب را چنین شرح داد: در صداوسیما دو دسته هنرمند داشتیم؛ عده‌ای که استخدام بودند و عده‌ای که به‌صورت پروژه‌ای کار می‌کردند. برای گروه دوم، ما یک پرداختی مشخص در نظر می‌گرفتیم. در واقع، از قبل انقلاب یک صندوق رفاه برای هنرمندان وجود داشت، شبیه صندوق بازنشستگی، که هفت درصد از دستمزدشان را کسر می‌کردند و سازمان هم ۲۳ درصد اضافه می‌کرد. این پول در صندوق جمع شده بود. وقتی من وارد صداوسیما شدم، برخی مدیران می‌خواستند این صندوق را مصادره کنند، اما من رفتم خدمت امام (ره) و از ایشان پرسیدم که آیا این کار درست است؟ امام (ره) فرمودند: «این پول مردم است، شما چطور می‌خواهید مال مردم را مصادره کنید؟ شما وظیفه دارید صاحبان این پول را پیدا کنید و به آنها برگردانید.»

او ادامه داد: ما لیستی از حدود ۱۶۰ تا ۲۰۰ هنرمند داشتیم؛ از خوانندگان و نوازندگان گرفته تا سرایندگان و تهیه‌کنندگان. افرادی مثل مرضیه، گوگوش، پوران، سیما بینا، ایرج، گلپایگانی و بسیاری دیگر در این لیست بودند. برخی پیدا شدند، برخی هم دیگر در ایران نبودند.یک روز دیدیم که گوگوش با چادر مشکی به دفتر ما آمد که پولش را بگیرد. خیلی خوشحال شد وقتی چک را گرفت. همانجا گفت «من برای آقا (امام خمینی) یک ترانه خواندم، می‌خواهید برایتان بخوانم؟» که ما از ایشان تشکر کردیم و اجازه خواندن ندادیم.  آن زمان، همخوانی زن و مرد در چارچوب خاصی مشکلی نداشت. ما در برخی موارد، همخوانی را داشتیم، مثلاً اجراهای گروهی با حضور زنان و مردان را پخش می‌کردیم. اما اجرای انفرادی زنان در آن مقطع دیگر مورد قبول نبود.

–هاشمی درباره سریال‌های مطلوب امام گفت: سریال «پاییز صحرا» با اینکه سریال خیلی خوبی بود، خیلی به آن حمله کردند، اما امام (ره) از آن اثر به صورت مستقل تجلیل کردند. یا چند سریال دیگر که امام مشخصاً ۷ تا ۸ تای آنها را تأیید کرده بودند. سریال‌هایی مثل «رعنا»، «کوچک جنگلی»، «سلطان شبان» و بسیار مورد پسند ایشان بودند.

سینماروزان: دیدار نوروزی مسعود پزشکیان و علی نصیریان با گلایه های نصیریان در باب مشکلات حاکم بر پرداخت به آسیب های اجتماعی در آثار نمایشی همراه بود.

پزشکیان در این دیدار صادقانه از این گفت که وقت فیلم دیدن و تئاتر رفتن ندارد و مدعی شد که طرح مسئله بدون ارائه راهکار در آثار نمایشی، به هرج و مرج می انجامد.

با این حال نصیریان پاسخ محکم و محترمانه‌‌ای داد: ارائه راه‌حل برعهده تماشاچیان است؛

که احتمالا مسئولین را هم شامل می‌شود!

به گزارش خبرگزاری ایرنا مسعود پزشکیان ضمن ابراز خوشحالی از دیدار با  نصیریان گفت که من علاقه زیادی به هنرهای نمایشی دارم، اما آنقدر برنامه‌ها و مشکلات ما زیاد است که چندان وقتی برای رفتن به تئاتر و سینما پیدا نمی‌کنم!!

نصریان به پزشکیان گفت که «وظیفه تئاتر پرداختن به مشکلات و مسائل اجتماعی است» و رئیس جمهور اظهار داشت: فراتر از زاویه نگاه صرفا هنری، از زاویه نگاه علوم اجتماعی و مدیریتی می‌گویم، وقتی انتقادی و مشکلی را مطرح می‌کنیم ولی راهی نشان نمی‌دهیم، باعث بروز هرج و مرج می‌شود.

علی نصیریان ولی در مقابل، تاریخچه‌ای از اجرای نمایش در ایران ارائه کرد و با انتقاد از برخی نگاه‌های منفی به هنر نمایش و تئاتر گفت: ما را متهم به سیاه‌نمایی می‌کنند، اما واقعیت این است که وظیفه تئاتر به نمایش کشیدن مشکلات و ضعف‌ ها است. البته سینما و تئاتر نمی‌توانند راه‌حل ارائه کنند، ارائه راه‌حل بر عهده تماشاچیان است تا با لمس مشکلی که نمایش آن را با ابزار هنر و درگیر کردن احساس نشان داده، برای مشکلات راهکار پیدا کنند. در واقع تئاتر چهار رکن دارد؛ نویسنده، کارگردان، بازیگر و تماشاچی که از تئاتر درس می‌گیرد و وقتی مشکلات را از طریق نمایشنامه در ضمن درگیر شدن احساساتش، لمس می‌کند، به دنبال راه‌حل می‌رود.

این پیشکسوت هنر بازیگری «هنر را یک نیاز در جامعه توصیف کرد» و اظهار داشت: نیاز مردم فقط آب و نان نیست، آنها نیاز به خوراک روحی هم دارند. اخبار بد از جنگ و مشکلات باعث شده است که روحیه مردم تشنه شود و تئاتر و سینما می‌توانند روح مردم را آرام کنند؛ هنر و فرهنگ هویت ما و دریچه‌ای برای تنفس مردم است.

نصیریان با بیان اینکه «جامعه ایران تشنه رویدادهای هنری است»، افزود: من در رویدادی هنری در خوزستان شرکت کردم که قرار بود یک شب برگزار شود، اما به دلیل استقبال مردم سه شب متوالی اجرا شد. استقبال بالای مردم از برخی تئاترهای مدرن نشان می‌دهد که مردم تشنه تئاترها و رویدادهای هنری فاخر و پر محتوا هستند.

نصیریان تصریح کرد: تئاتر و سینمای ایران در مجموع در قبل و بعد از انقلاب خوب کار کرده است و امروز سینمای ما در جهان مطرح است. من در این سال‌ها با برخی کارگردان‌های جوان کار کرده‌ام و می‌بینم که چه استعدادهای درخشانی در سینمای ایران وجود دارند.

نصیریان از دولت و رئیس جمهور درخواست کرد که به ایجاد یک رویداد رقابتی برای نمایشنامه نویسی کمک کنند و خاطرنشان کرد: ما در فرهنگ و تمدن خود ادبیات و شعر داریم و تا حدودی رمان هم تولید شده است، اما نمایشنامه کم داریم و اگر این مسابقه به راه بیفتد، بسیار مفید خواهد بود تا استعدادهای درخشان فرصت بروز را پیدا کنند. در کشور استعدادهای زیادی داریم و باید به آنها مجال بروز بدهیم.

این پیشکسوت هنرهای نمایشی با اشاره به پیشینه و محتوای غنی ادبیات فارسی، بر ضرورت تالیف نمایشنامه‌هایی از آثار ادبای ایران تأکید و اظهار داشت: برخی هنرمندان خارجی نمایشنامه‌هایی از منطق الطیر یا شاهنامه نوشته‌اند، اما مشکل این است که آنها از دریچه نگاه خودشان این نمایشنامه‌ها را نوشته‌اند و ما باید از دریچه نگاه، تاریخ و فرهنگ ایرانی درباره آثار ادبی غنی گذشته‌مان نمایشنامه بنویسیم، چرا که وقتی یک ایرانی این محتواها را تبدیل به نمایشنامه کند، می‌تواند مفهوم آن را واقعی‌تر و دقیق‌ترعرضه کند.

استاد نصیریان در پاسخ به سوال وزیر ارشاد درباره نحوه ساخت اولین فیلم موج نوی ایرانی “گاو”، با بیان اینکه «من تمام عمرم را فقط کار نمایش کرده‌ام و تنها یک سال آن هم به دلیل مشکلات مالی معلمی کردم»، یادآور شد: گروهی داشتیم که قبل از فیلم «گاو» آن را به صورت یک نمایشنامه تلویزیونی به صورت زنده چند بار در تلویزیون اجرا کرده بودیم و همان عوامل، بازیگران اصلی فیلم «گاو» شدند. یک شب غلامحسین ساعدی به همراه جوانی به محل اجرای نمایش ما آمد و گفت این جوان می‌خواهد فیلم «گاو» را بسازد. او داریوش مهرجویی بود که فردی با استعداد و نخبه بود. او مولف فیلم «گاو» بود و من بازی کردن در مقابل دوربین را با او یاد گرفتم.

در این جلسه علی نصیریان برای پزشکیان دو بیت شعر را نیز به شکل آواز خواند و همچنین یک بشقاب منقش به اثری هنری را به نمایندگی از اهالی تئاتر به رئیس جمهور هدیه داد.

سینماروزان: داوود میرباقری در گفت‌وگویی نوروزی با شبکه دوم سیما هم از تشنج های پشت صحنه تولید آثاری معظم نظیر “مختارنامه” و “سلمان” گفت و هم به مدیران هشدار داد که به قول و قرارهای خود پای‌بند باشند تا “سلمان” به موقع به آنتن برسد.

داوود میرباقری گفت: صبر لازمه کار هنری است و اگر قرار باشد کار دربیاید حوصله، صبر و دقت می‌خواهد. البته در برخی از پلان‌ها پیش‌ می‌آید که آن حوصله از دست می‌رود و پشت صحنه تبدیل به یک فضای پرتشنج می‌شود. به هرحال لازمه یک کار هنری و به ویژه تاریخی صبر است و اگر قرار باشد به آن چیزی که فکر کردید برسید باید چنین ویژگی‌ای داشته باشید و صبور باشید.

وی ادامه‌ داد: امروز خوشحالم که سلمان پس از مختار ساخته میشود چون فکر می‌کنم به تجربه مختار برای ساخت سریال سلمان نیاز داشتم و این به وضوح آشکار است که سلیقه من بسیار سخت تر شده و سخت‌گیری من نسبت به پلان‌ها بیشتر از گذشته شده است؛ به همین دلیل عرض کردم به آن ذهنیتی که می‌خواستم در سلمان نزدیک‌تر شده ام.

میرباقری در پاسخ به این سوال که در سلمان نسبت به مختار چقدر به آن ذهنیتی که داشتید نزدیک شدید؟ بیان کرد: در سریال مختار ۵۰ تا ۶۰ درصد و در سریال سلمان تا اینجای کار ۷۰ تا ۸۰ درصد به ذهنیتی که دارم نزدیک شده‌ام.

این کارگردان پیشکسوت با مخاطب قرار دادن مدیران رسانه ملی گفت: سلمان مجموعه بزرگی است و اکنون می‌توانم بگویم وسط راه هستم و بار سختی روی دوش من قرار دارد. دعا کنید ان‌شاءالله همه چیز طبق برنامه پیش‌برود و دوستان قول‌هایی که داده‌اند فراموش نکنند، قولها سر موقع انجام شود و امکانات برسد تا ما الان که جان داریم و شاد هستیم و می‌توانیم روی پا بایستیم، بیاییم روی صحنه کار کنیم تا ان‌شاءالله خیرش به مردم برسد.

وی در پایان سخنان خود با تبریک سال جدید به مردم بیان کرد: ان‌شاءالله سال جدید، سال پر برکت و پر باری باشد و دولتمردان تلاش کنند مقداری از مشکلات مردم را حل کنند. مردم ما  قانع و صبور هستند، برای همه مردم آرزوی سلامتی و تندرستی دارم.

سینماروزان/حامد مظفری: بالاخره برگ اصلی تلویزیون برای رمضان نوروزی۴۰۴ روی آنتن رفت؛ فصل هفتم “پایتخت” که بسیاری را امیدوار کرده بود به رهایی کنداکتور تلویزیون از تکرار مکررات و سریال ها و برنامه هایی که هیچ چیز تازه ای را برای مخاطب ندارند.

“پایتخت۷” در خط داستانی، ایده جدید کم ندارد؛ از ناشنوایی نقی معمولی تا پیوستن ارسطو به پشت صحنه سینما و کارواش زدن رحمت خروس باز، مرگ بهبود و باباپنجعلی، لاغری هما، بازی مافیا، لوله خودکار ابزار عملی‌جات، خواستگاردار شدن دختران نقی-که در این دوران گریز جوانان از ازدواج خیلی عجیب هم هست که این همه خواستگار برای سارا و نیکا پیدا شده-و…تا ریشخند یک روانشناس تیپیکال تلویزیون و…

در عین حال آن پیام مهم سال‌های اخیر تلویزیون در اهمیت فرزندداری به “پایتخت۷” نیز رسیده و نقی و هما -که حالا نازا شده اند-رفته اند و یک بچه بی سرپرست-با بازی یک کودک بلاگر!؟- را آورده اند به عنوان فرزند سوم.

آن همه ایده و این پیام‌دهی هیچ اشکالی ندارد، اشکال لحن محافظه‌کارانه و دست به عصای سریال است. انگاری که سیروس مقدم و محسن تنابنده از عواقب لودگی های پایتخت۶ که بدجوری گریبان شان را گرفت واهمه داشته اند و همه چیز را کاملا بی‌خطر و خنثی پیش برده‌اند مبادا دوباره گرفتار تعلیق چند ساله و خدای نکرده عدم برخورداری از مواهب مادی پروژه شوند؟ به هر حال در چند سال دوری سیروس مقدم و تنابنده از این برند چرب، هیچ اتفاق جدی مثل پایتخت برای هیچ کدام شان رقم نخورد؛ مقدم سریال “جزیره” را ساخت که تقریبا یک شکست‌ کامل بود و تنابنده نیز در تعدادی فیلم و سریال بازی کرد که هیچ کدام مانند “پایتخت” برایش آمد نداشت و حتی موفقیت کمدی بفروش “زوپز” هم بیشتر به زلف نوید محمدزاده گره خورد تا او…

سیروس مقدم و تنابنده-که حالا در فصل هفتم، کارگردان هنری پایتخت هم شده-دوز شوخی های دستی و دوپهلو را به شدت کم کرده اند و همین است که حاصل کارشان تقریبا فلج است. دوره پنددهی های اخلاقی مستقیم حتی با وجود تیپ های بامزه نقی و ارسطو و هما و… پایان یافته است و انگار شوخی منشوری که نباشد، پایتخت حرف تازه ای برای عرضه ندارد و نهایتا می‌شود نسخه ای مفرح از سیمای خانواده!

بماند که عمل های جراحی زیبایی باعث شده همذات پنداری های قبلی با نقی و هما به عنوان یک زوج کاملا معمولی از بین برود چون به غیر از هما، انگار فیس نقی هم گرفتار لیفتینگ شده…این زوج به جای اینکه پیر بشوند تا منطبق شوند با ذات داستان، الان حتی از نقی و همای فصل اول هم جوانتر می‌زنند و این خودش علیه مخاطب است.

از آن گذشته حجم بالای آگهی های تبلیغاتی اول و وسط و در زمان پخش سریال “پایتخت۷” واقعا رکوردشکن بوده و همه جور آگهی هم دیدیم یا در زیرنویس‌ها خواندیم؛ از برنج و رب و در و پنجره هوشمند تا ابزار و هایپرهای مختلف و برندهای لوازم خانگی و…!

شاید آگهی‌دهندگان تیزردهی به سریال‌ها و برنامه های روتین را قبول ندارند و حتما باید پایتخت یا نون.خ پخش شود که جبران مافات ی برایشان شود در قبال هزینه هایی که بابت آگهی حول محصولات کم یا بی مخاطب می‌دهند…

با این حال زنگ خطر اصلی “پایتخت۷” نه این حجم آگهی که آن لحن دست به عصایی است که از متن تا ساختار را دربرگرفته…

سینماروزان: در حالی بعد از تولید و پخش سریال «پایتخت۷»، شایعات درباره تولید فیلم سینمایی پایتخت، جدی‌تر از همیشه است ولی طراح اصلی پایتخت، مدعی است که رایت ساخت فیلم سینمایی فقط برای اوست و لاغیر.

تورج اصلانی فیلمبردار سینمای ایران در برنامه خط فرضی گفت: طرح اصلی سریال پایتخت برای من است و سالها پیش طرحی را برای محسن تنابنده درباره دربدری افرادی که گرفتار کلاهبرداران مسکن می‌شوند تعریف کردم که خوشش آمد و گفت باید آن را بسازیم.

به گزارش سینماروزان تورج اصلانی که فیلمبردار «فصل کرگدن»-آخرین تجربه بازیگری سینمایی بهروز وثوقی بوده و بابت این فیلم جایزه سن سباستین گرفته- ادامه داد: طرح اولیه‌ی داستان پایتخت در یک کامیون می‌گذشت و بخش عمده ماجراها نیز به همان بدبختی ها و دردسرهایی اشاره داشت که خانواده‌ی گرفتار سوداگری مسکن دچارش میشد ولی بعد از چند روز تنابنده سراغم آمد و گفت سیروس طرح را میخواهد و وقتی گفتم سیروس کیست؟ جواب داد سیروس مقدم.

تورج اصلانی تاکید کرد: در ابتدا مقاومت کردم و دلم میخواست فیلم را خودم بسازم اما تنابنده آن قدر اصرار کرد که رایت تولید سریال را حدود شش میلیون و نیم فروختم اما حق ساخت فیلم سینمایی پایتخت برای خودم است و به هیچ کس واگذار نشده‌‌.

سینماروزان: حدود یک ماه و چند روز بعد از پایان جشنواره فیلم فجر۴۳، دبیر جشنواره رقم تقریبی بودجه آن را اعلام کرد.

منوچهر شاهسواری دبیر چهل و سومین جشنواره فیلم فجر، درباره بودجه جشنواره امسال فیلم فجر به اعتماد گفت: به زودی بودجه جشنواره منتشر می شود، فکر می کنم به نسبت  سال های گذشته کمتر بوده است. عدد نمی توانم بگویم.  ولی فکر می کنم حدود ۶۰ میلیارد تومان  بودجه تعلق گرفته به جشنواره امسال بود.ولی واقعا اجزای دقیق آن را نمی دانم.

او افزود:  برای اولین بار جشنواره  فیلم فجر ،سالی بدون بدهی پشت سر می گذارد، به این دلیل که بعضی وقتها جشنواره فیلم فجر تا اردیبهشت و خرداد سال آینده درگیر مسائل  مالی بوده است و حداکثر تا اواسط اسفند تعهدات و ماجرای مالی جشنواره جمع بندی شده است.

شاهسواری گفت: امسال نیروهای ستادی ما، اعضای با کیفیت اما به لحاظ کمّی، تعداد کمی بود. رکوردهایی در جشنواره امسال داشتیم  که قابل بررسی است. اینکه  در سال های گذشته ( نه فقط سال گذشته ) در حوزه نمایش فیلم در سالن ها چند نفر با چه امکاناتی فعالیت می کردند و امسال چند نفر با چه امکاناتی فعال بودند ، پارسال چقدر پول بوده، امسال با چقدر پول جشنواره برگزار شد قابل بررسی است.

دبیر جشنواره چهل و سوم همچنین گفت: امسال نسبت اهدای جوایز، عموما تا دو برابر افزایش پیدا کرد. اگر  می خواستیم  به نسبت سال های پیش جایزه نقدی بدهیم بودجه جشنواره حتما از این عدد که به شما گفتم( حدود ۶۰ میلیارد تومان) خیلی کمتر بود. ولی بالاخره به این فکر کردیم که حرمت برنده را تا جایی که توانش را دارد حفظ کنیم، از هزینه های دیگر زدیم و نکته دیگر نسبت  و اختلاف بین جایزه های سودای سیمرغ و بخش مسابقه سینمای ایران با مستند، کوتاه و تبلیغات امسال  طبیعی به نظر می‌رسد و دیگر اختلاف جوایز زیاد نیست.

سینماروزان: منوچهر شاهسواری دبیر جشنواره فیلم فجر۴۳ در ایام جشنواره روزهای پرتنشی را پشت سر گذاشت از منظر تلاش برای نمایش یک سری فیلمهای مشکل‌دار در جشنواره که در اغلب موارد، موفق و در یک مورد و نمایش “قاتل و وحشی”، ناممکن شد.

شاهسواری در گفتگویی تفصیلی با شبکه شرق درباره حواشی مختلف جشنواره فجر۴۳ حرف رد و هرجا که نخواست برون ریزی کند با عبارت “ولش کن” بحث را عوض کرد. او گفت: تنه اصلی سینمای ایران فعلا همین جشنواره فجر است که درطول سالیان، بار زیادی داده و میشود به آن تکیه کرد. سینمای ایران چاره ای ندارد جز اینکه حتی با وجود همه حذف و تعدیلات دوباره بلند شود و سرپا بایستد و چه خوب است که این ایستادگی از مسیر جشنواره فجر باشد.

شاهسواری با ردّ امتیازدهی به ارگانها در جشنواره بیان داشت: تقاضاهای زیادی برای تخصیص سالن های جشنواره فجر به ارگان ها و نهادها داشتیم ولی با وجود پیشنهادات مالی بالا، همه تقاضاها را رد کردیم و فقط به اهالی رسانه و صنف سینما، سالن دادیم و البته که ارگان ها هم آزاد بودند در اینکه بروند و در سینماهای مردمی فیلم ببینند. اتفاقا باید کنار مردم فیلم دید تا دریافت مردم چطور می اندیشند.

منوچهر شاهسواری پیرامون ماجراهای بخش خارج مسابقه فجر۴۳ گفت: در بخش خارج مسابقه فیلم‌های مختلفی بود و نمی‌دانم چرا فقط بر یک فیلم-قاتل و وحشی- تمرکز کرده اند. البته به نظرم همه فیلم‌ها باید لااقل یک بار اکران شوند و در این بخش خارج مسابقه، فیلم‌های غریزه،لاک پشت، سودابه و پیرپسر و رکسانا هم بود. چرا درباره ارزش‌های آنها کمتر می‌گوییم و تمرکز میکنیم بر عدم نمایش همان یک فیلم که آن هم در اختیار ما نبود. وقتی بی دلیل به یک فیلم ضریب می‌دهیم یعنی بقیه فیلم‌ها را تحقیر میکنیم. حتی به یکی دو تن از داوران جشنواره هم گفتم شما می‌توانید درباره یک فیلم خاص صحبت کنید ولی نباید بقیه آثار را تحقیر کنید.

او افزود: درباره داوران فجر اولا که بگویم به هیچ کس بیش از دو بار داوری فجر را پیشنهاد نکردم و به هیچ کس هم نگفتم همکارش در هیات داوران کیست و این امر را موکول کردم به بعد از تمایل برای داوری.  ثانیا به نظرم در داوري به هیچ کس ظلم‌ نشد و اگر تقسیم جوایز بین ارگانها در کار بود که بسیاری از آنها که برنده نشدند اصلا در اختتامیه حاضر نمی‌شدند.

دبیر فجر۴۳ با اشاره به ماجراهای سیمرغ مردمی اظهار داشت: اینکه چرا فیلمی که سیمرغ مردمی را گرفت-پیشمرگ- در اکران نفروخت نیاز به بررسی جامعه شناسانه دارد! آنها که در علوم اجتماعی هستند باید بیایند و بررسی کنند که چرا گاهی بهترین فیلم مردمی فجر  حسابی می‌فروشد و گاهی در اکران عمومی، شکست می‌خورد. البته که بحث تبلیغات هم موثر است، برخی فیلم‌های موفق در اکران، کلی ایده تبلیغاتی دارند و برخی، هیچی ندارند!! ولش کن…

او درباره یکی از کمبودهای جشنواره فجر گفت: برای پیدا کردن پوسترهای برنده های ۴۳ دوره جشنواره فجر مکافاتی داشتیم و انگار حفظ آرشیو این جشنواره اصلا اهمیتی ندارد. واقعا چرا نباید اسناد ۴۳ دوره جشنواره را حفظ و در موزه سینما نگهداری کنیم؟ میل به نابودی اسناد در جشنواره یا بهتر بگویم بی اهمیت بودن اسناد جشنواره، واقعا عجیب است. چرا کل اسناد ۴۳ دوره جشنواره فجر را در همان سایت جشنواره بارگذاری نمیکنند؟

شاهسواری تاکید کرد: درباره دبیری جشنواره فجر سال آینده هیچ پیشنهادی نداشته ام و وقتی پیشنهاد نبوده چرا باید فکر کنم به دبیری سال بعد؟

سینماروزان: ماجرای ممیزی و نظارت و توقیف، مساله امروز و دیروز نیست و سالهاست که محصولات هنری که به دنبال شرایط پخش داخلی هستند باید از گلوگاه ممیزی بگذرند.

پرویز صیاد بازیگر معروف فیلم‌های صمد که سابقه ساخت چند فیلم را در کارنامه دارد به تازگی در گفتگویی با رادیو‌ال‌ای از بدشانسی هایش در کارگردانی فیلم‌های دلخواهش چنین گفته است: من بیشتر از آن که علاقه به ساخت آثار تجاری مثل “در امتداد شب” داشته باشم به ساخت فیلم‌های دغدغه‌مند مثل “بن بست” علاقه داشتم ولی بدشانسی و خوش شانسی توامان در همان تجربه کار غیرتجاری به سراغم آمد.

صیاد ادامه داد: وقتی بعد از ساخت و موفقیت چندین فیلم از سری صمد رفتم و براساس داستانی از آنتوان چخوف فیلم “بن بست” را ساختم فیلم توانست به فستیوال مسکو برود و جایزه بازیگری-مری آپیک- را بگیرد و مشکل از همین جا شروع شد چون برخی نشریات اروپایی تیتر زدند که “بن بست” ساختار توتالیتر پهلوی را هدف قرار گرفته که حتی عشق را زیرپا میگذارد!

صیاد افزود: آن تحلیل های خارجی گرچه نام فیلم مرا سر زبان ها انداخت اما باعث شد فیلم در داخل تقریبا توقیف شود و جز یک اکران خیلی خیلی محدود نصیبش نشود و انگار که در داخل اصلا اکران نشده. شاید اگر فیلم در زمان خود در داخل اکران می‌شد می‌توانستم روی ایده های غیرتجاری بیشتری کار کنم چون اینکه در خارج برایم کف بزنند و بعد در داخل مردم نتوانند فیلمم را ببینند اصلا برای قابل هضم نبود.

سینماروزان: سریال “معاویه” از محصولات شبکه ام‌بی‌‌سی عربستان سعودی، رمضان ۱۴۰۳ پخش خود را آغاز کرده و اگرچه عرضه آن در پلتفرم های داخلی ممنوع شده اما نسخه قاچاق آن فضای مجازی را درنوردیده.

لجین اسماعیل، وائل شرف، ایاد نصار، ایمن زیدان، سمیر المصری، سهیر بن عماره و عایشه بن احمد، بازیگران سریال هستند و در میان آنها بازیگر نقش معاویه یعنی لجین اسماعیل است که بیش از بقیه مورد توجه قرار گرفته است.

لجین اسماعیل بازیگر ۳۸ ساله متولد بلغارستان است ولی اصالتی سوری دارد و پیش از این در سریالی به اسم “حبیب” محصول مشترک ایران و سوریه بازی کرده بود. سریالی که دو سال پیش از شبکه دوم سیما روی آنتن رفته بود.

سریال تلویزیونی “حبیب” روایتی از مدافعان حرم، ماجرای مستشاران در سوریه، جریان مقاومت، حزب‌الله و فرماندهان ایرانی در نبرد با داعش را روایت می‌‌کرد و لجین اسماعیل در آن نقش عدنان را بازی می‌کرد.

حالا بازیگر سریال “حبیب” در نقش اصلی سریال “معاویه” مورد توجه قرار گرفته. سریال “معاویه” از نظر تولیدی کیفیت قابل اعتنایی ندارد و بیشتر یادآور تله‌تئاترهای دهه شصت تلویزیون خودمان است تا مثلا سریال‌های تاریخی سروشکل داری نظیر “کیف انگلیسی”، “در چشم باد”، “مختارنامه” و “شهرزاد” با این حال همان ممنوعیت عرضه داخلی موجب افزایش کنجکاوی برای تماشایش شده. کیفیت بازی لجین اسماعیل در نقش معاویه نیز تعریفی ندارد و ابدا قابل قیاس نیست با بازی بهزاد فراهانی در همین نقش در سریال “امام علی”؛ لجین اسماعیل بازیگری میانه و بیشتر تیپ ساز است و در سریال “معاویه” نیز سعی کرده کاملا تکنیکال یک تیپ سیاس را درآورد که چنگی به دل نمی‌زند…

سینماروزان: ماجرای اعمال نگاه‌های سلیقه‌ای و تصمیم‌گیری در مورد پخش یا عدم پخش آثار مختلف، از آن موضوع‌هایی است که صدای خیلی از اهالی هنر را درآورده و باعث نگرانی‌های ادامه‌دار شده است. نمونه این جریان اتفاقی است که تازگی در مورد سریال «تاسیان» رخ داد، سریالی به کارگردانی تینا پاکروان که بعد از پخش سه قسمت از آن با بهانه‌جویی‌هایی در محاق توقیف رفت.

پرویز پرستویی که این روزها مشغول بازی در سریال «شکارگاه» به کارگردانی نیما جاویدی شده است، یکی از هنرمندانی است که سال‌هاست از تلویزیون خداحافظی کرده و مدتی است که در نمایش خانگی فعالیت می‌کند.

عملکرد تلویزیون در مقایسه با شبکه نمایش خانگی و شیوه نظارتی که این روزها در حوزه وی او دی‌ها اعمال می‌شود موضوعی بود که پرستویی در گفتگویی با شرق در خصوص آن بیان کرد: مسئولیت نمایش خانگی در ابتدا به عهده وزارت ارشاد بود اما الان ساترا که زیر نظر صدا و سیما است، وارد موضوع شده. من که مدت‌هاست با تلویزیون کاری ندارم و واقعاً این رسانه را دیگر نمی‌شناسم. به دور از هر نگاه سیاسی، من از سال 88 یعنی بعد از «آشپزباشی» با تلویزیون خداحافظی کردم. چرا؟ به این دلیل که تلویزیون دیگر نمی‌تواند مخاطب جذب کند، چون خط مشی آن تغییر کرده و بیشتر جناحی شده تا وجه ملی‌اش را حفظ کند. الان هم متأسفانه می‌بینیم که با این نگاه ساترا به نمایش خانگی ممیزی‌ها و رویکردی که در صدا و سیما است، در اینجا هم دخیل شده، در حالی که اوایل شروع فعالیت نمایش خانگی و زمانی که تحت نظارت ارشاد بود، آزادی عمل بیشتری وجود داشت.

این بازیگر با تأکید بر وجود چارچوب‌های لازم برای فعالیت در هر فضایی افزود: آزادی عمل به این معنا نیست که هر کاری دلمان بخواهد انجام دهیم چرا که خود ما به چارچوب‌هایی مقید هستیم. حتی من در فیلم «خرس» که یکی از تهیه‌کنندگان آن بودم و توقیف شد به وزیر وقت هم گفتم بیایید اثر نهایی را با آنچه شما مجوز داده‌اید مقایسه کنیم چرا که در بخش‌هایی شما مجوز آن را داده‌اید اما خود ما سانسور کرده و سمتش نرفتیم چرا که وقتی قرار است با یک اثر به خانه مردم برویم باید بدانیم که نمی‌شود مخاطبی که ممکن است آن کار را ببیند را تفکیک کنیم. همه آدم‌ها از فیلسوف تا افراد معمولی و هر طیفی می‌تواند آن اثر را ببیند، برای همین ما باید مراقب این موضوع باشیم.

پرستویی با اشاره به اتفاق اخیری که در مورد سریال «تاسیان» افتاد و آن را به طور ناگهانی گرفتار توقیف کرد، افزود: چیزی که باید جا بیفتد این است که ساترا یا هر جایی که قرار است مجوز دهد باید پای حرفی که می‌زند بماند. ما این مشکل را زمانی در ارشاد هم داشتیم؛ به عنوان مثال در حال حاضر ما دو فیلم توقیفی داریم، یکی «صد سال به این سال‌ها» اثر سامان مقدم که در توقیف پانزده ساله است و دیگری فیلم «خرس». من یکبار دیگر هم این بحث را مطرح کردم که مثلاً شما یک زمین دارید و از شهرداری مجوز می‌گیرید که آن را بسازید، مهندس می‌فرستند و نقشه‌ات را بررسی می‌کنند و بر اساس آن به شما مجوز ساخت می‌دهند. در ادامه برای پایان کار باز هم بررسی صورت می‌گیرد که طبق همان مجوز اولیه بنا را ساخته باشید. اگر طبق همان باشد دیگر جای گلایه و عدم ارائه مجوز پایان کار نیست. این اتفاقی است که باید در همه حوزه‌ها از جمله فرهنگ هم رخ دهد. اگر ما به یک اثر فرهنگی مجوز ساخت می‌دهیم باید این قدرت را داشته باشیم که پای آن بمانیم. در سینما این کار را کردیم که بعد از ارائه پروانه ساخت تا زمان پخش باید پروسه‌ای طی شود اما در طول این مدت ممکن است یکی دو اتفاق در جامعه باعث شود تا آن اثر زیر سوال برود، اما نباید مسائل بیرونی و جاری را در زمان پخش آن اثر دخیل کنیم.

این بازیگر کهنه‌کار سینما اضافه کرد: اگر من کارگردان براساس آنچه که برایش پروانه ساخت گرفتم، چه در نمایش خانگی و چه در سینما، مسیرم را عوض کردم، طبیعتا آن اشتباه و خلاف را باید رفع و حذف کنم ولی اگر طبق همان چیزی که از قبل صحبتش مطرح و تایید شده پیش رفته باشم و شما مانع پخش کار شوید، ضرر زیادی به بار می‌آید و این اقدام ناشایست و دلسرد کننده‌ای است که نباید اتفاق بیفتد.

تصمیم‌گیری براساس ضوابط و به دور از نگاه شخصی هم موضوع دیگری بود که پرستویی با یادآوری آن تأکید کرد: در شرایط فعلی و در مورد «تاسیان» هم نمی‌دانم که به چیزهایی مجوز داده‌اند و براساس چه متن و مصوباتی بوده که الان دارند از پخش آن ممانعت می‌کنند؟! واقعاً چه اتفاقی افتاده؟ اگر کارگردان برخلاف آنچه مجوز گرفته، اثر را ساخته قاعدتا باید به صورت منطقی اصلاح شود اما اگر «تاسیان» بر اساس آنچه که باید ساخته شده و الان سلیقه‌ آدم‌ها فرق کرده، این تصمیم‌گیری و نگاه خیلی اشتباه است. عواقب چنین تصمیم‌هایی فقط مادی نیست بلکه انرژی که کل گروه گذاشته و ‌زحمتی که کشیده‌اند هم برباد می‌رود. نمونه این جریان «قاتل و وحشی» است، این فیلم چند سال است که ساخته شده و خود من هم بارها برای آن پست گذاشتم که شما مجوز دادید تا این کار ساخته شود، حال چرا به آن پروانه نمایش نمی‌دهید. اصلاً آن را توقیف کردید، پس چرا اعلام کردید که می‌خواهیم در جشنواره اکرانش کنیم! بعد چه شد که این اتفاق نیفتاد؟ همه این‌ها نارضایتی و دل‌چرکینی به وجود می‌آورد. آن تیم سرمایه و زمانش را گذاشته و الان با چه روحیه و انرژی باید دوباره کار کند؟

وی در همین زمینه ادامه داد: در این فضا لازم است که ثبات وجود داشته باشد که وقتی دم از قانون می‎‌زنیم خودمان بی‌قانونی نکنیم اما این اتفاق در حال حاضر خیلی جاها در حال وقوع است.

پرستویی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به نگرانی که بابت چنین نگاه‌ و تصمیم‌گیری‌های ناگهانی برای تیم‌های تولید ایجاد شده اشاره کرد و گفت: این حکم دادن‌ها باعث می‌شود مثلاً مایی که این روزها و در شرایط سخت و پرزحمت در حال تصویربرداری یک سریال هستیم ندانیم چه آینده‌ای در انتظارمان است و در زمان پخش قرار است چه اتفاقی بیفتد؟! در حالی که به شخصه واقفم این گروه براساس مجوز ساخت در حال پیشروی هستند. یا آقای مصطفی کیایی که «هزار و یک شب» را ساخته و هفده ماه زمان صرف آن کرده با این دیدگاه ممکن است برای پخش با دشواری‌های دلسرد کننده‌ای مواجه شود، به همین دلیل این نگرانی و عدم اطمینان اشاعه پیدا می‌کند، اتفاقی که اصلاً جالب نیست.

بازیگر سریال «هم گناه» با بیان اینکه ما در دل جامعه و کنار مردم هستیم و می‌دانیم چطور باید حرف دل این اجتماع را منعکس کنیم، تصریح کرد: باید این عینک بدبینی برداشته شود چراکه آن‌هایی که در یک اتاق نشسته‌اند و تصمیم می‌گیرند، همانجا هستند و در همان اتاق تصمیم نهایی را می‌گیرند اما این ماییم که در دل جامعه و با مردم زندگی می‌کنیم و نمی‌خواهیم نگاه مخاطب را منحرف کنیم بلکه به دنبال آن هستیم که به بهترین شکل سرگرمی یا هر موضوع دیگری که باید را انعکاس داده و به آن بپردازیم.

این بازیگر با ابراز نارضایتی از محدودیت‌ها در پرداخت به موضوعات مختلف خاطرنشان کرد: چرا امتناع می‌کنیم؟ چرا ما نباید درباره اختلاس و دزدی‌ها صحبت کنیم؟ همه این‌ها در جامعه در حال وقوع است. رسالت کار ما ایجاب می‌کند که همه این‌ها را گوشزد کنیم چرا که به اصطلاح نبض جامعه دستمان است و مثلاً خود من هیچ وقت استتار نمی‌کنم یا عینک دودی نمیزنم بلکه می‌گویم وقتی کنار مردم باشم بهتر می‌توانم با مخاطب ارتباط برقرار کنم و خواسته‌های مردم را منعکس کنم. من بعد از خداحافظی از تلویزیون پیشنهادات بسیاری در فضاهای مختلف داشتم اما نپذیرفتم چون مخاطب تحت هر شرایطی برایم قابل احترام است و ترجیحم این است که هر کاری را انجام ندهم.

سینماروزان: بالاخره روح الله سهرابی از معاون نظارت عرضه سینمای دولت چهاردهم کنار گذاشته شد تا آرام آرام پازل مدیریتی جدید سینما شکل گیرد و بعد از آن هم لابد نوبت فارابی و مرکز گسترش است که مدیران تازه بر آنها گمارده شود.

میثم زندی که جای روح الله سهرابی در معاون نظارت قرار گرفته در سینما چهره آشنایی نیست و البته برای سینمایی که هر چند تا تهیه‌کننده‌اش، یک صنف زده‌اند چندان عجیب نیست که افرادی با حداقل سابقه در سینما، مدیریت پست های کلیدی آن را برعهده گیرند.

میثم زندی متولد ۵۹ است یعنی حدودا ۴۴ سال سن دارد و فارغ‌التحصیل پژوهش هنر است اما در سوابقش بیشتر از سینما، تئاتر به چشم میخورد و یک عنوان “نیما پژوه‌‌”ی هم در فهرست سوابقش آمده‌ و اینکه چرا سوابق تئاتر ی یا نیماپژوهی را محملی نکرده برای مدیریت در تئاتر یا ادبیات، مشخص نیست؟؟

میثم زندیِ نیماپژوه در اولین سخنان خود که در معارفه‌اش در سازمان سینمایی انجام شده، فرموده است: باید بپذیریم که با مخاطبانی روبرو هستیم که سینما را بیشتر از ما می‌دانند و عاقل‌تر و عالم‌تر از ما هستند. این ویژگی را باید در ما ببینند و متوجه شوند که نسبت درستی با آنها برقرار می‌کنیم تا به ما اعتماد داشته باشند. اگر فکر کنند که من میثم زندی با همکارانم در اداره کل نظارت می‌توانیم برای همه سینما تصمیم بگیریم خیال باطلی است.

می‌بینید که این مدیر تازه نظارت عرضه چقدر زیبا حرف می‌زند و چقدر خوب حرمت مخاطب را حفظ می‌کند. حالا از این مدیر می‌توان انتظار داشت به‌خاطر مخاطبی که عاقل‌‌تر از مدیران است در یک قلم پروانه نمایش فیلم “قاتل و وحشی” را بدهد؟؟